به گزارش پایگاه خبری«عصربازار» به نقل از دنیای اقتصاد،  در (ابتدای هفته) شاخص با رشدهای پرشتابی به سطح 80 هزار واحد رسید. پس از نوسانات اندک چند روزه سرانجام شاخص تاب پایداری در این سطح را نیاورد و با افت روز سه‌شنبه به یک کانال پایین‌تر نزول کرد. مشابه با افت شاخص پس از یک دوره استراحت در قله 80هزار واحدی در شرایط کنونی نیز می‌توان چند سناریو برای ادامه حرکت شاخص معرفی کرد. در صورتی‌که فشار فروش مشابه با روزهای گذشته از سوی حقیقی‌های بازار همچنان ادامه‌‌دار باشد حمایت حقوقی‌ها تنها می‌تواند سرعت افت قیمت‌ها را کاهش دهد.

افسار شاخص در دستان حقیقی‌ها

موضوعی که در سال‌های گذشته بارها از آن صحبت شده است روند حرکت شاخص با میزان فعالیت حقیقی‌های بازار است. به‌طور کلی در دوره‌هایی که حقیقی‌ها فعالیت گسترده‌ای را در سمت خرید سهام داشته‌اند، شاخص نیز روند صعودی را در پیش گرفته است. در نقطه مخالف به ندرت دوره‌ای مشاهده شده که شاخص توان مقاومت در برابر فشار فروش حقیقی‌ها را داشته باشد. ریشه این موضوع را می‌توان در غلبه رفتار هیجانی بر تصمیمات تحلیلی در معاملات سهام دانست. موجی از نقدینگی حقیقی‌ها معمولا با رفتارهای توده‌ای سایر معامله‌گران خرد دنبال شده و صعود بی‌منطق یک سهم، صنعت یا کل بازار را به همراه داشته است. این موضوع در روند نزولی نیز صدق می‌کند و رفتارهای مسری چه در روند صعودی چه نزولی عاملی برای تشدید جو عمومی حاکم بر بازار است. البته این موضوع تنها مختص عموم بازار نبوده و حتی کارشناسان نیز از سرایت این‌گونه رفتار در امان نیستند. به این ترتیب فضای مثبت (منظور رشد قیمت سهام و همچنین افزایش نقدشوندگی سهام است) به‌صورت ناخودآگاه در کارشناسان نیز نفوذ کرده و آنها نیز مهر تایید بر فضای مثبت بازار و شروع یک دوره صعودی یا حالت عکس می‌زنند.

جلوه واقعیت‌ها در مسیر نزولی

پس از رشد شاخص در هفته‌های اخیر و جهش شاخص در ابتدای هفته جاری عده‌ای نسبت به ادامه رشد شاخص ابراز خوشبینی کردند، در ادامه اما پس از یک دوره استراحت کوتاه‌مدت ریزش روز سه‌شنبه قیمت‌ها بار دیگر واقعیت‌های بنیادی شرکت‌ها را مقابل عموم بازار و کارشناسان قرار داد. در معاملات دیروز بازار سهام نیز فشار فروش در سهام بازار به خصوص نمادهای بزرگ ادامه پیدا کرد. در این میان حقوقی‌ها با ادامه خریدهای روزهای گذشته مانع از افت قیمت سهام شدند. البته در کل تغییر مالکیت سهام با ارزش نزدیک به یک میلیارد تومانی به سمت حقیقی‌های بازار را شاهد بودیم. در این میان تقاضای سنگین حقیقی‌ها در برخی از نمادهای نسبتا کوچک بازار مانند «شپاکسا»، «ثاژن»، «کاما» و «کطبس» چرخش مسیر نقدینگی از حقوقی به حقیقی را در معاملات دیروز رقم زد. با این حال در صورتی‌که از خرید حقیقی‌ و عرضه‌های سنگین حقوقی در این نمادها چشم‌پوشی شود مشابه با روزهای گذشته همچنان خرید حقوقی‌ها پررنگ‌تر بوده‌ است. این موضوع در نمادهای بزرگ که اثر بیشتری بر شاخص کل دارند، واضح بود. برای مثال در «فملی» که بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل داشت نزدیک به 83 درصد از حجم خرید را حقوقی‌ها در اختیار داشتند. خرید پررنگ‌تر حقوقی‌ها در دیگر نمادهای اثرگذار بر شاخص مانند «فخوز»، «بفجر»، «خودرو» و همچنین «پارسان» نیز مشاهده شد. مسیر بعدی شاخص نیز بسته به عرضه و تقاضای سهام تعیین می‌شود. در صورتی‌که حقیقی‌های بازار با هراس از ادامه ریزش قیمت‌ها راه خروج از بازار را در پیش بگیرند احتمال اینکه شاخص با وجود حمایت‌ حقوقی‌ها به مسیر نزولی ادامه دهد، تقویت می‌شود. از سوی دیگر چارتیست‌های بازار که تعداد آنها نیز در سال‌های اخیر بیشتر شده است به کف‌‌های حمایتی در مسیر نزول شاخص اشاره می‌کنند. در شرایط کنونی به حمایت‌های پیش روی شاخص در کانال 78 هزار واحد اشاره می‌شود. مقاومت شاخص در این کانال نیز در صورتی قابل توجیه است که فشار فروش در روزهای ابتدایی هفته آینده تشدید نشود. در غیر این صورت احتمال شکست این مقاومت نیز وجود دارد. از طرفی حقوقی‌ها که در شرایط کنونی خریدار سهام هستند نیز با مشاهده روند نزولی، انتظار برای خرید در قیمت‌های پایین‌تر را به ادامه حمایت از سهام ترجیح می‌دهند.

پله‌های تکنیکال در مسیر سهام

روند تغییرات قیمت سهام برای برخی از اهالی بازار در قالب حرکت‌های یک بالابر قابل تعریف است. برای مثال بارها اهالی بازار با صحبت‌های این‌چنینی که اگر قیمت یک سهم در مسیر صعودی از سطحی مشخص عبور کرد فرصت ورود داده است، برخورد کرده‌اند. در این شرایط افرادی که از این تحلیل‌ها استفاده می‌کنند توجهی به فضای بنیادی شرکت ندارند و پس از خرید سهم به دنبال اخبار و بهانه‌هایی برای توجیه ورود خود هستند. در نتیجه قیمت سهام که بعضا برای رسیدن به این سطوح رشدهای چند 10 درصدی را تجربه کرده‌اند تازه با رسیدن به این سطوح سرمایه‌های جدیدی را به خود جلب می‌کنند. به این ترتیب سهام مانند یک بالابر عمل کرده که با رسیدن به یک طبقه مشخص سرمایه‌ها و سرمایه‌گذاران جدیدی را در خود جای می‌دهد. حال این موضوع که ظرفیت سرمایه‌گذاری این سهم به چه میزان است، مغفول می‌ماند. در حالی‌که بارگیری سرمایه‌ها بیش از ظرفیت سهم می‌تواند به رشدهای افسارگسیخته‌ منجر شود اما این مازاد ظرفیت تا جایی قابل تحمل است و پس از آن با ایجاد یک حباب قیمتی سهم معمولا در شیب تند نزولی قرار می‌گیرد. البته در مسیر نزولی نیز عده‌ای همچنان به ارزندگی و پافشاری بر اشتباه پیشین مصر هستند. این افراد یا در جلد یک نوسان‌گیر به سهم وارد شده و با کسب بازدهی‌های بسیار اندک فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند یا اینکه به خیال خود به دنبال کم کردن میانگین قیمتی سهم در پرتفوی هستند. بر این اساس ورود سرمایه به سهام شرکت‌هایی که بدون دلیل بنیادی تنها با انتظار برای شکستن یک سقف در مسیر صعودی قرار دارند یا اینکه پس از یک دوره پرشتاب صعودی به دنبال ایجاد کف در پله‌های نزولی هستند بسیار پرریسک است. این‌گونه تحلیل‌ها برای شاخص نیز بیان می‌شود. این موضوع که اگر شاخص به یک کف حمایتی واکنش مثبت نشان دهد و از این سطح بازگردد احتمال رشد پرشتاب قیمت سهام وجود دارد یا اینکه پس از رشد شاخص تا یک سطح می‌توان انتظار رشد چندین هزار واحدی شاخص را داشت، از این دست تحلیل‌ها هستند. البته در این میان هستند کسانی که به دنبال دلایل بنیادی برای معتبر دانستن این کف بر‌می‌آیند اما بیشتر افراد حتی از تحقیق روی جزئی‌ترین عوامل مورد نیاز برای رشد قیمت سهام و به دنبال آن شاخص خودداری می‌کنند و تنها به کف‌ها و سقف‌های ترسیم‌شده در یک نمودار توجه می‌کنند. وضعیت کنونی شاخص نیز می‌تواند با تحلیل این افراد با واکنش مثبت به یک سطح تعیین شود اما مهم‌تر از آن توجه به عواملی است که می‌تواند رشد سودآوری شرکت را به دنبال داشته باشد.

صنایع مستعد در ماه‌های آتی

برای بررسی روند قیمتی سهام در صنایع مختلف باید به این موضوع توجه داشت که نسبت قیمت به درآمد کنونی بسیاری از این نمادها بیش از آن است که جذابیت زیادی را برای سرمایه‌گذاران بلندمدت داشته باشد. در حالی‌که در برخی شرکت‌ها همچنان انتظار رشدهای قابل‌توجه پیش‌بینی سودآوری وجود دارد اما این شرکت‌ها نیز تا حد زیادی این رشدها را پیش‌خور کرده‌اند و تعدیل مطلوب نسبت قیمت به درآمد این شرکت‌ها چیزی فراتر از واقعیت را می‌طلبد. صنایع مختلفی در هفته‌های اخیر به رشد شاخص کمک کرده‌اند. رشد قیمت متانول، مس، روی و دیگر فلزات و کانه‌های فلزی در هفته‌های اخیر رشد قیمت سهام شرکت‌های وابسته بورس تهران را به دنبال داشته است. با این حال نسبت قیمت به درآمد انتظاری برخی از این شرکت‌ها نیز بیش از حد بالا است. درخصوص محصولات شیمیایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی به این موضوع اشاره کرده که متانول آینده خوبی ندارد. وی همچنین درخصوص واحدهای اوره آمونیاک به وضعیت نامناسب اوره در آینده اشاره کرد. بر این اساس واحدهای اوره و متانول که در سال‌های گذشته کمتر از 10 درصد از اولویت سرمایه‌گذاری خارج شده‌اند. نسبت قیمت به درآمد‌ بالا برای بسیاری از صنایع و همچنین رشد بیش از انتظارات آتی این نسبت در برخی نمادها، سدی مستحکم در برابر رشدهای پایدار قیمت سهام محسوب می‌شود. قیمت نفت نیز در روز گذشته به مسیر نزولی خود ادامه داد. تحلیل دقیقی نمی‌توان از اثر نفت بر صنایع داشت اما کاهش درآمدهای دولت می‌تواند برای کل اقتصاد مضر باشد. اما اثر این موضوع بر شرکت‌های پالایشی متفاوت خواهد بود. در روزهای اخیر اخبار به افزایش قیمت بنزین در فوب‌های بین‌المللی اشاره دارد. افزایش فاصله قیمت بنزین و نفت در بازار جهانی بهبود سودآوری پالایشگاه‌ها را در جهان به دنبال خواهد داشت. در صورتی‌که وضعیتی مشابه را برای شرکت‌های این صنعت در داخل نیز متصور باشیم احتمال اثر مثبت برای سودآوری این شرکت‌ها وجود دارد. اما باید به این موضوع توجه کرد که بسیاری از پالایشگاه‌ها پس از گذشت بیش از 8 ماه از ابتدای سال همچنان شفاف‌سازی نکرده‌اند. بر این اساس تحلیل عوامل موقت مانند افزایش اختلاف قیمت بنزین و نفت بر سودآوری این شرکت‌ها زمانی‌که باید پس از یک سال عملکرد شرکت را بررسی کرد، پشتوانه قوی ندارد.صنایع داخلی مانند خودرو نیز چنان رشدهایی را در خود ذخیره کرده‌اند که برای متعادل کردن نسبت قیمت به درآمد خود به تقویت قابل توجه سودآوری درآینده نیازمند هستند.

در بازار چه گذشت؟

شاخص کل بورس روز گذشته با رشد 12 واحدی در سطح 79 هزار و 671 واحدی متوقف شد. نمادهای «فملی»، «فخوز»، «بفجر» و «وامید» از شاخص کل حمایت کردند. از سوی دیگر «فارس»، «خودرو» و «پارسان» بیشترین اثر منفی را بر شاخص کل داشتند. در این میان ارزش معاملات بیش از 150 میلیارد تومان بود. «فاذر» در ادامه روزهای پیشین با ارزش معاملات بالایی مواجه شد. این نماد معاملات دیروز را با ارزش معاملات بیش از 11 میلیارد و 600 میلیون تومان به پایان رساند تا به این ترتیب در میان نقدشونده‌ترین سهام روزهای اخیر بازار سهام قرار بگیرد. «غپاک» بیشترین افت قیمتی را در میان نمادهای بازار به ثبت رساند. این نماد پس از رشد پرشتاب ماه‌های اخیر از هفته گذشته مسیر اصلاحی را در پیش گرفته بود. خریدهای پررنگ صندوق‌ سرمایه‌گذاری گنجینه آرمان‌شهر در مسیر نزولی نیز ادامه دارد. این کد حقوقی در معاملات سه‌شنبه 281 هزار سهم از لبنیات پاک را خریداری کرده بود. دیروز نیز سه شخص حقوقی خریدار بیش از 445 هزار سهم از این شرکت بودند. به نظر می‌رسد همچنان خرید این صندوق سرمایه‌گذاری در این نماد ادامه دارد. در معاملات دیروز نمادهای سیمانی نیز بیشترین رشد قیمت را در میان سایر نمادهای بازار به ثبت رساندند.