به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از سنا، مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران در جدیدترین گزارش خود، به بررسی جهانی محصولات پتروشیمی از جمله «متانول و اوره» در یک سال گذشته پرداخته است.

متانول

براساس این گزارش، متانول به عنوان یکی از محصولات استراتژیک در تولید بسیاری از محصولات نهایی مانند حلال‌ها، رنگ‌ها، پلاستیک‌ها و ضدیخ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تنوع مشتقات متانول و استفاده از آن در صنایع مختلف، این محصول را به عنوان یک کالای استراتژیک مطرح کرده است.

از مهم‌ترین منابع تولید متانول می‌توان به زغال سنگ و گاز طبیعی اشاره کرد. در بخش تقاضا، چین، آمریکای شمالی و اروپای غربی، پرمصرف‌ترین مناطق متانول جهان هستند. چین بزرگ‌ترین واردکننده متانول است و این حجم از واردات در کنار تقاضای بالا، باعث تسلط این کشور بر بازار جهانی متانول شده است.

از سوی دیگر، خاورمیانه بزرگ‌ترین منطقه صادرکننده متانول است که عمدتاً به دلیل حجم بالای تولید و نبود ظرفیت پایین‌دستی کافی برای مصرف داخلی است.

زنجیره ارزش متانول در سطح جهانی به 3 دسته اصلی تقسیم می‌شود؛ نخست کاربردهای سوختی شامل سوخت کشتی، سوخت هوایی، ترکیب با بنزین و تولید فرآورده‌های نفتی؛ دوم صنایع شیمیایی مانند تولید فرمالدهید، اسید استیک و دی متیل اتر و سوم تبدیل متانول به الفین‌هاست.

بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ روند توسعه در هر 3 بخش صعودی است، اما سرعت رشد در هر بخش متفاوت است.

قیمت متانول در دی 1403 نسبت به پایان ماه قبل بیش از 5 درصد کاهش یافت و از 433 دلار در هر تن به 408 دلار رسید. قیمت این محصول در شش ماه منتهی به پایان دی حدود 30 درصد و در یک سال منتهی به این تاریخ 47.5 درصد افزایش داشته است.

یکی از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر بازار متانول، افزایش تقاضا برای این ماده در صنایع مختلف، به ویژه در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر و تولید سوخت‌های پاک بوده است.

استفاده از فناوری‌های جدید مانند پیل‌های سوختی مستقیم متانول به عنوان یک منبع انرژی پاک، باعث افزایش تقاضا برای متانول شده است.

این فناوری‌ها توانایی تبدیل مستقیم متانول به الکتریسیته را دارند و به همین دلیل در حال تبدیل شدن به یک محرک اصلی برای رشد بازار متانول هستند. در عین حال، وضعیت عرضه نیز بر قیمت‌ها تأثیرگذار بوده است.

محدودیت‌های عرضه از سوی تولیدکنندگان بزرگ مانند ایران و مشکلات مربوط به تأمین مواد اولیه باعث شده بازار با کمبود متانول مواجه شود که این موضوع باعث افزایش قیمت‌ها در برخی مناطق، به ویژه در کشور هند، شده است.

تقاضای بالا برای واردات متانول از ایران و کاهش موجودی‌ها در انبارها نیز بر نوسانات قیمت تأثیر گذاشته است.

در آخرین هفته دی ماه با بازگشت عرضه متانول از شرق آسیا به اروپا و افزایش غیرمنتظره ذخایر متانول ساحلی چین، قیمت‌ها با کاهش محسوسی همراه بود. موجودی انبارهای متانول در شرق و جنوب چین با افزایش 914،700 تنی ارزیابی شد.

افزایش ذخایر انبارها عمدتاً به دلیل افزایش جریان‌های ورودی محموله‌ها از خاورمیانه و کاهش تقاضای صنایع پایین دستی بود که بر شرایط بازار و قیمت‌های متانول در شرق چین تأثیرگذار بود.

اوره

اوره یکی از شناخته شده‌ترین محصولات شیمیایی تولیدشده در مجتمع‌های پتروشیمی است که به دلیل وجود نیتروژن در آن، خود را به عنوان پر مصرف‌ترین کود شیمیایی جهان معرفی کرده‌است.

ایران به دلیل داشتن ذخایر گاز طبیعی، یکی از تولیدکنندگان بزرگ اوره در جهان است. تغییرات قیمت اوره می‌تواند هزینه تولید محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار دهد.

قیمت قرارداد آتی اوره در بورس شیکاگو (UMEc1) در دی ماه 1403 نسبت به پایان ماه قبل 54.3 درصد افزایش داشت و از 363 دلار در هر تن به 378 دلار رسید.

هم‌چنین، قیمت این محصول در شش ماه منتهی به پایان دی 1403 حدود 10 درصد و در یک سال منتهی به این تاریخ بیش از 15 درصد افزایش داشته است. افزایش قیمت اوره در این ماه نشان‌دهنده افزایش تقاضا و شرایط مساعد بازار جهانی اوره بوده است.