به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از دنیای اقتصاد، بازار به حدی به انویدیا (Nvidia)، شرکت تولید تراشه‌های چیپ، وابسته است که موجب شده این شرکت به‌تنهایی یک‌سوم رشد شاخص S&P 500 در ماه جاری را به خود اختصاص دهد. در حالی که برخی جنبه‌های بازار سهام در وضعیت بسیار خوبی قرار دارند و به رکوردهای جدیدی دست یافته‌اند، بخش‌های دیگر بازار وضعیت بدتری دارند و با مشکلات قابل‌توجهی روبه‌رو هستند.
در دو بازار سهامی (S&P500 و Russell 2000) که سرمایه‌گذاران آمریکایی با آن روبه‌رو هستند، شاخص S&P 500 به رکوردهای جدیدی دست یافته است که توسط یک شرکت، انویدیا، هدایت می‌شود؛ این در حالی است که شرکت‌هایی که از اهمیت کمتری برخوردار هستند، سقوط کرده‌اند و همچنان از نقطه اوج خود بسیار دور هستند. شاخص راسل 2000 که شامل شرکت‌های کوچک‌تر می‌شود، پس از سقوط 17درصدی از نقطه اوج خود در نوامبر 2021، همچنان در سال جاری پیشرفتی را تجربه نکرده است.

دو عامل مهم نوسانات اخیر بازار سهام
شرکت‌هایی که در دسته S&P 500 محسوب می‌شوند، به طور میانگین از ابتدای سال 2022 رشد بخصوصی نداشته‌اند و بیش از نیمی از آنها نیز کاهش زیادی در ارزش خود را تجربه کرده‌اند. از سوی دیگر با وجود اینکه شاخص به نقطه اوج جدیدی دست یافته است، در این ماه تنها 198 شرکت سوددهی داشته‌اند. محدود شدن بازار به تنها چند شرکت موجب نگرانی بسیاری از تحلیلگران بازار سهام شده است، چرا که بسیاری از آنها معتقدند که سوددهی تعداد زیادی از شرکت‌ها موجب پایداری بازار صعودی می‌شود. درواقع این اتفاق نشان می‌دهد که نوسانات سهام در دو علت خلاصه می‌شود: تقاضا برای تراشه‌های چیپی که در ابزارهای هوش مصنوعی به کار برده می‌شوند و نگرانی‌ها درباره اقتصاد و نرخ بهره. تقاضا برای تراشه‌های چیپ علتی است که موجب شده است انویدیا به همراه چند شرکت دیگر و بازار به اوج خود برسند و انویدیا را تبدیل به ارزشمندترین شرکت جهان کند. نگرانی‌ها درباره اقتصاد و نرخ بهره موجب کاهش ارزش بسیاری از سهم‌ها شده است چرا که به دلیل انتشار داده‌های اقتصادی ضعیف، انتظارات برای رشد اقتصادی کاهش یافته است. در همین حال، فدرال رزرو همچنان درخصوص تورم نگران است و اقدامات لازم برای کنترل آن را انجام می‌دهد، این موضوع به نوبه خود عامل فشار بر بازار سهام شده و ارزش بسیاری از سهم‌ها را کاهش داده است. جیمز مکینتاش، تحلیلگر اقتصادی آمریکایی، با بیان اینکه

«عدم رشد یکنواخت شرکت‌های مختلف موجب بروز ریسک‌های زیادی در بازار می‌شود»، گفت: این موضوع به دلایلی متفاوت از آنچه برخی فکر می‌کنند رخ می‌دهد. وی اضافه می‌کند که موضوع نگران‌کننده این است که درحال‌حاضر، بازار بیش از حد به یک سهم متکی است، به طوری که انویدیا به‌تنهایی بیش از یک‌سوم رشد ماه جاری و 44درصد رشد از ابتدای سال

2022 شاخص S&P500 را به خود اختصاص داده است. اگر انویدیا به علت دلایلی همچون کاهش تقاضا برای چیپ‌ها یا آگاهی مردم نسبت به واقعیت‌های هوش مصنوعی فعالیت خود را متوقف کند، شاخص به بقیه بازار وابسته خواهد شد و بقیه بازار نامطمئن‌تر است.

انودیا یا هوش مصنوعی؟
سرمایه‌گذاران، ‌صندوق‌های قابل معامله (ETF) ارزان و محبوب شاخص S&P 500 را می‌خرند تا سرمایه‌ خود را بین تعداد زیادی از شرکت‌ها پخش کنند. اما در حال حاضر، آنها بیشتر روی ریسک‌های مرتبط با انویدیا و هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری می‌کنند. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران به جای سرمایه‌گذاری در مجموعه‌ای گسترده از شرکت‌ها، بیشتر در یک بخش خاص، یعنی هوش مصنوعی، سرمایه‌گذاری می‌کنند. اگرچه تاکنون این استراتژی موفقیت‌آمیز بوده است، زیرا رقابت در حوزه هوش مصنوعی منجر به تقاضای بسیار زیادی برای چیپ‌های انویدیا شده است؛ با‌این‌حال، شاخصS&P 500 اکنون بسیار کمتر از گذشته به تقسیم ریسک‌ها در میان صنایع و شرکت‌های مختلف می‌پردازد.  ممکن است بقیه بازار بتواند در صورت افت انویدیا رشد کند، اما بعید به نظر می‌رسد سایر سهم‌هایی که به امید هوش مصنوعی رشد کرده بودند، در صورت عملکرد ضعیف انویدیا، عملکرد خوبی داشته باشند. بنابراین رشد بازار به سهم‌هایی وابسته خواهد بود که نسبت به وضعیت اقتصادی حساس هستند و خارج از حوزه فناوری‌های بزرگ قرار دارند. انویدیا اکنون آن‌قدر بزرگ شده است که می‌تواند موجب افت بازاری شود که در صورت عدم وجود انویدیا، صعود را تجربه می‌کرد. مثلا روز پنج‌شنبه، اگر افت انویدیا نبود، شاخص S&P افزایش می‌یافت.

رشد اقتصادی؛ منشا نگرانی سرمایه‌گذاران
مقامات فدرال رزرو گفته‌اند که برای کاهش نرخ‌ها به شواهد بیشتری نیاز دارند تا مطمئن شوند تورم به سمت هدف تعیین‌شده آنها در حال حرکت است و این موجب شده که معامله‌گران تقریبا امید خود را به کاهش نرخ بهره در ماه آینده و سپتامبر از دست بدهند. مشکل اصلی نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به رشد اقتصادی است، از سوی دیگر میان سرمایه‌گذاران، نسبت به اقدام بموقع فدرال رزرو جهت کاهش نرخ بهره، نااطمینانی وجود دارد. در ماه جاری، این وضعیت باعث تغییر رفتار سهم‌های کوچک‌تر در شاخصS&P500  شده است، به طوری که به جای اینکه کاهش بازده اوراق قرضه باعث افزایش قیمت این سهم‌ها شود، موجب کاهش میانگین قیمت آنها شده است. حتی شرکت‌های کوچک‌تر در شاخص راسل 2000 که معمولا بدهی بیشتری دارند و بنابراین به بازده اوراق قرضه حساس‌تر هستند، از این کاهش بازده بهره‌مند نشدند.

اقتصاد ضعیف‌ و ناامیدی نسبت به کاهش نرخ بهره، به‌ویژه در زمانی که نرخ‌های بالا به مصرف‌کنندگان با درآمد پایین و شرکت‌های کوچک‌تر و ضعیف‌تر آسیب می‌رساند، نشانه خوبی برای سرمایه‌گذاران نیست. این وضعیت نشان می‌دهد بازار با چالش‌های بیشتری روبه‌روست و نیاز به تغییرات بیشتری در سیاست‌های اقتصادی دارد تا بتواند بهبود یابد.

خبر خوب این است که بازار سهام بسیار ناپایدار است و به‌سرعت می‌تواند از نگرانی درباره رکود، به امید بهبود اقتصادی تغییر کند. به عنوان مثال، فدرال رزرو آتلانتا پیش‌بینی می‌کند که رشد اقتصادی در سه‌ماهه دوم سال جاری، بالای 3درصد خواهد بود که این نشانه خوبی است. خوشبختانه برای کسانی که به طور منفعلانه شاخص S&P 500 را خریداری کرده‌اند، نگرانی‌ها درباره وضعیت اقتصادی توسط افزایش شدید قیمت سهام انویدیا، اپل و مایکروسافت کاهش یافته است. این سه شرکت در این ماه به‌تنهایی بیشتر از تمام دیگر شرکت‌های شاخص S&P 500 رشد کردند. در مجموع، بازار سهام به‌شدت به رشد چند شرکت بزرگ مانند انویدیا وابسته است. اتکای بازار سهام به چند شرکت، ریسک بالایی را ایجاد می‌کند، زیرا اگر عملکرد این شرکت‌های بزرگ کاهش یابد، کل بازار تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد. در نتیجه، درصورت توزیع سرمایه‌های موجود میان شرکت‌ها و صنایع متنوع‌تر، ریسک‌های موجود در بازار سرمایه متعادل‌تر شده و باعث ثبات بیشتر می‌شود.