عصر بازار: علی نقوی مدیرعامل مرکز مالی ایران است. او در سالهای اخیر به همراه تعدادی از همکارانش طرحی را برای واگذاری پرسپولیس و استقلال از طریق بازار سرمایه تدوین کرده است. به گفته نقوی هدف از طراحی ایده مزبور این بوده که از ابزار بازار سرمایه برای واگذاری باشگاه پرسپولیس و استقلال استفاده شود. پیشنهاد او و دیگر طراحان این است که سهام پرسپولیس و استقلال در قالب صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله موسوم به ETF در بورس یا فرابورس واگذار شود.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، این ایده از جهاتی به مدل اداره باشگاه بارسلونای اسپانیا شباهت دارد. نقوی تاکید دارد که این طرح یک طرح رسمی و مورد حمایت مسئولان بورس یا فرابورس نیست هرچند ممکن است مدیران نهادهای فعال بازارسرمایه از نظر شخصی با این طرح همدلی داشته باشند. او میگوید این یک طرح کارشناسی است که با همکاری تعدادی از کارشناسان بازار سرمایه طراحی شده است.
ظاهرا شما به همراه گروهی بر روی طرح واگذاری سهام پرسپولیس و استقلال کاری انجام دادید، در مورد جزییات این طرح توضیح بفرمایید.این گروه چه کسانی بودند و چه کارهایی انجام دادند؟ تاریخچه این کار چه بود ؟
همزمان با طرح بحث پذیرش سهام پرسپولیس و استقلال در بورس یا فرابورس ، بررسیها نشان میداد که این دو باشگاه به دلیل این که زیان ده بودند و صورتهای مالی شفافی نداشتند ، با استانداردهای پذیرش در بورس یا فرابورس خیلی فاصله داشتند ، براین اساس به هیچ عنوان امکان پذیرش ندارند.آن زمان با کمک جمعی از دوستان مطالعاتی انجام شد و نمونه هایی از باشگاه خارجی مطالعه شد در تطبیق این طرح با چارچوب مقرراتی حاکم بر کشور ایده ای ساخته و پرداخته شد.
یعنی این گروه به طور مستقل چنین طرحی را دنبال کردند؟
بله ، یک گروه از کارشناسان بازار سرمایه به طور مستقل این کار را انجام دادند.
ایده کلی شما چه بود؟
باشگاههای استقلال و پرسپولیس چند ویژگی مهم دارند از جمله تعداد بالای طرفداران که بنا بر ادعاها بیش از چند میلیون طرفدار در داخل و خارج از کشور دارند، هویتی ملی دارند و اهلیت مالکان آنها مهم است کما این که در مزایده اخیر هم دیدیم برخی از ثروتمندان جامعه نیز علاقه مند سرمایهگذاری در این باشگاهها هستند.
بحث دیگر این است دیگر دولت نمی تواند تامین مالی این باشگاهها را برعهده بگیرد و موانعی بر روی سر دیگر راههای تامین مالی آنها وجود دارد مثلا در ایران عملا حق پخش تلویزیونی نداریم یا برای دریافت حق مالکیت معنوی در مورد موضوعاتی چون فروش لباس باشگاهها مشکل داریم .
ما برای حل مشکل از ایدههای موجود در بازار سرمایه استفاده کردیم . پیشنهاد ما این بود که برای هر کدام از این باشگاهها یک صندوق سرمایهگذاری تاسیس شود.
یعنی از قالب شرکتی خارج شوند و به قالب صندوق درآیند؟
دقیق تر بگویم ایده این است که صندوقهای سرمایهگذاری استقلال یا پرسپولیس تاسیس و پذیره نویسی عام شوند. طرفداران استقلال و پرسپولیس یونیتهای این صندوقها را خریداری کنند. فرض کنید یک میلیون نفر طرفدار از هر کدام از این باشگاهها معادل یکصد هزار تومان یونیت بخرند، آورده این صندوقها 100 میلیارد تومان خواهد بود.
تقریبا شبیه مدل اداره باشگاه بارسلونا؟
خیلی به آن مدل شبیه است. مبنای بحث این است که اگر کسی طرفدار یک باشگاه است باید عضو آن باشگاه باشد ما این عضویت را در قالب صندوقهای سرمایهگذاری تعریف کردیم. با این روش یک منبع مالی پایدار برای باشگاهها از طریق این صندوقها تامین میشود.
مدیریت صندوقها برعهده چه کسی قرار میگیرد؟
افرادی صاحب صلاحیت میتوانند در قالب یک مکانیزم تعریف شده، یونیتهای ممتاز صندوقها را خریداری و مدیریت صندوق را بر عهده بگیرند .
آیا واگذاری یونیتهای ممتاز منع قانونی ندارد؟
دراساسنامه صندوقهای سرمایهگذاری موضوع واحدهای سرمایهگذاری ممتاز وجود دارد و منع قانونی هم ندارد.
با این حساب پول جمع شده چطور سرمایهگذاری میشود؟
بخش عمده ای از منابع حاصل از این صندوقها وارد بازار سرمایه میشود و برای اینکه ریسک آن کاهش پیدا کند در اوراقی با درآمد ثابت سرمایهگذاری میشود. فرض کنید اگر 100 میلیارد تومان برای باشگاه پرسپولیس یا استقلال جمع شود و این مبلغ را در اوراق با درآمد ثابت 20 درصدی بگذاریم این دو باشگاه سالی 20 میلیارد تومان به صورت ثابت سود دارند، ضمن اینکه اصل سرمایه هم ثابت در صندوق باقی میماند. این روش میتواند بخشی از هزینههای این دو باشگاه را جبران کند. در عین حال تمام هواداران میتوانند در این کار شریک باشند صندوقها چون طبق قانون توسعه ابزارها، امکان بزرگ شدن و کوچک شدن دارند این فرصت وجود دارد در برهههای دیگر یونیتهای جدیدی صادر شود.در کنار آن میشود مدلهای درآمدی برای آن تعریف کرد. یعنی از این 100 میلیارد تومان بخشی از آن برای مثال 50 درصد بیاید به اوراق با درآمد ثابت که پوشش کامل ریسک داشته باشد و 50 درصد دیگر هم از مدلهای درآمدزایی که در برخی باشگاههای خارجی موجود است استفاده شود مانند اینکه این باشگاهها برای خودشان هتلها و رستوران هایی را برای هواداران خود دارند و در این هتلها و رستورانها امکانات ویژه ای را در اختیار هواداران خود قرار میدهند و آنها از این محل درآمدزایی میکنند.
مزایای این روشی که شما طراحی کردید نسبت به روش فعلی که دولت برای واگذاری پرسپولیس و استقلال دنبال میکند چیست؟
مزیت این کار درگیر شدن هواداران به صورت غیر مستقیم در تامین مالی باشگاهها و اداره باشگاهها است. اگر این باشگاهها واقعا 20 میلیون طرفدار داشته باشند رقم قابل توجهی از طریق صندوقهای سرمایهگذاری تجمیع میشود که این سرمایه در قالب یک صندوق سرمایهگذاری شفاف و مناسب، فرصت برنامه ریزی بلندمدت را به این باشگاهها میدهد.
در این حالت تکلیف مدیریت باشگاهها چه میشود؟ آیا مدیر صندوق میتواند عضو هیات مدیره هم باشد؟
صندوق باید سهامدار عمده شرکت پرسپولیس یا استقلال شود و هیات مدیره این دوباشگاه را انتخاب کند وزارت ورزش هم میتواند معیارهایی برای تایید صلاحیت و نظارت بر اعضای هیئت مدیره و مدیریت صندوق مشخص کند که در اساسنامه صندوق بیاید.
به نظرم به لحاظ حقوقی این ایده جای کار بسیار دارد؟
با نظر شما موافق این ایده از نظر حقوقی و قانونی خیلی جای کار دارد . توجه داشته باشید هدف از طراحی ایده مزبور این بود که از ابزار بازار سرمایه برای واگذاری باشگاه پرسپولیس و استقلال استفاده شود.
به نظر میرسد این ایده در سایر باشگاهها هم قابل اجرا باشد؟
بله در باشگاههای پرطرفدار دیگر مثل تراکتور سازی و نظایر آن، هواداران میتوانند نمونه این صندوقها را داشته باشند.
دارندگان یونیت صندوقها طبیعتا سود دریافت میکنند. درست است؟
بله باید توجه داشت که این صندوقها با صندوقهای نیکوکاری تفاوت دارند و صندوق سرمایهگذاری هستند که باید سودآور باشند و بخشی از سودشان را باید بین دارندگان یونیتها تقسیم کنند.
موانع اصلی اجرای این طرح چیست؟
مطمئنا اجرای این طرح موانعی هم دارد. . همانگونه که گفتم اجرای این ایده نیازمند بررسی از جنبههای مختلف است از منظر بازار سرمایه مخاطراتی همچون ریسک موجود در بازار و ناآشنایی مردم با مکانیزمهای آن از جمله موانع قابل اشاره هستند.