واگذاری سرخ آبیها خوابی که تعبیر نشد
عصر بازار: داستان واگذاریشان مفصل است و عمری حدود ۱۰ سال دارد؛ اول بار با صدور مصوبه سال ۸۳ هیات وزیران در مورد واگذاری سهام باشگاه پرسپولیس این قصه پرغصه و البته پرحاشیه آغاز شد. مصوبهای که بر اساس آن دولت مجاز شد تا به استناد ماده ۱۴ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ایران(مصوب ۱۳۷۹)، ۱۰۰ درصد سهام شرکت فرهنگی ورزشی پیروزی(پرسپولیس) را به روش مزایده واگذار کند.
پنجشنبه ۱۲ شهريور ۱۳۹۴ - ۱۴:۴۸:۰۰
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، پس از آن هم بارها نام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در فهرست واگذاریهای سالانه دولت تکرار شد که هر بار به بهانهای از جمله عدم ارائه صورتهای مالی و مشخص نبودن درآمدها و بدهیها، اجرای برنامه خصوصیسازی در این دو باشگاه به تعویق میافتاد. همچنین گاهی صحبت از واگذاری قرمز و آبیها از طریق بورس میشد و در پی آن خصوصیسازی سرخابیها بهدلیل شفاف نبودن صورتهای مالی و مدارک لازم و درآمدها و بدهیها به بنبست میرسید و گاهی هم حرف از واگذاری قسمتی از سهام این دو تیم از طریق فرابورس و مزایده میشد.
اما با تمام فراز و نشیبها و دستاندازها، در زمستان سال 93 هیئت واگذاری با قیمت پایه و شرایط واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس موافقت کرد و سرانجام آگهی مزایده آنها منتشر شد. با این وجود متقاضیان در روزهای 27 بهمن و 19 اسفند پارسال به خرید آنها اقبالی نشان ندادند تا توپ خصوصیسازی فوتبال برای گل شدن در سال 94 دنبال شود. شرایط واگذاری این دو باشگاه که در مزایده نخست 40 درصد نقد و بقیه اقساط 2 ساله و در مزایده دوم 25 درصد نقد و بقیه اقساط 4 ساله بود، برای مزایده سوم 20 درصد نقد و بقیه اقساط 5 ساله تعیین شد تا شاید این بار خریداران اقبالی به آنها نشان دهند که از قضا این اتفاق افتاد و سرانجام در نهم اردیبهشت، 4 پاکت روی میز مزایده قرار گرفت که سهم آبیها یک و سهم قرمزها 3 پاکت بود؛ اما پاکت استقلالیها و یک پاکت پرسپولیسیها بهدلیل نقص مدارک در گام اول از گردونه رقابت حذف شدند و دو شرکت استیل آذین ایرانیان با مبلغ پیشنهادی 296 میلیارد و بهنام پیشرو کیش با 298 میلیار تومان به مرحله تایید صلاحیت راه پیدا کردند، با این فرض که بهنام پیشرو شرط واریز سپرده 8.7 میلیارد تومانی را رعایت کرده است. بر این اساس، شروط نداشتن بدهی معوق بانکی، عدم سابقه محکومیت موثر کیفری و عدم سوء سابقه امنیتی ثبت شده جزو شرایط اهلیت متقاضیان خرید سرخابیها بود که بهنام پیشرو کیش بهدلیل واریز سپرده پس از مهلت قانونی از رقابت کنار گذاشته شد و دست آخر استیل آذین ایرانیان به فینال این واگذاری رسید.
با این حال پس از بررسیها مشخص شد برخی از سهامداران این شرکت یکی از شروط هیئت واگذاری را شامل نبودند و اهلیت این شرکت هم بهدلیل بدهی بانکی تائید نشد تا مزایده چهارم سرخابیها این بار در روز 29 اردیبهشت دنبال شود که در این روز نیز باز هم یک پاکت برای استقلال و سه پاکت برای باشگاه پرسپولیس آمد که شرکت نیوان ابتکار مبلغ 290 میلیارد تومان، شرکت بهنام پیشرو کیش رقم 329 میلیارد و 800 میلیون تومان و شرکت استیل آذین ایرانیان مبلغ 332 میلیارد و 680 میلیون تومان برای خریداری پرسپولیس و شرکت سرمایهگذاری سمند مبلغ 290 میلیارد تومان برای استقلال پیشنهاد دادند؛ با این وجود پس از بررسی اهلیت این چهار شرکت، صلاحیت خریداران این بار هم تائید نشد تا به گفته دستاندرکاران این واگذاری، پس از تنفسی دو ماهه در مردادماه برای واگذاری این دو باشگاه تصمیمگیری شود.
بر این اساس نیز متولیان واگذاری دو باشگاه قرمز و آبی قول آغاز دوباره روند مزایده سرخابیها را همزمان با شروع لیگ پانزدهم دادند و حالا در حالی هفته پنجم این لیگ سپری میشود که زمزمههایی مبنی بر توقف واگذاری استقلال و پرسپولیس به گوش میرسد تا بلاتکلیفی، یار و همراه دو باشگاه قدیمی و پایهساز تیم ملی فوتبال کشورمان و هواداران آن باشد! در همین حال رئیس کل سازمان خصوصیسازی ضمن تایید خبر خروج باشگاههای استقلال و پرسپولیس از فهرست واگذاریهای دولت از وجود چنین مصوبهای در هیات وزیران خبر داد و گفت: وقتی مصوبه هیئت وزیران از سوی هیئت تطبیق مجلس رد نشود و یا سکوت باشد، لازم الاجرا خواهد بود. بهعلاوه این که واگذاری این باشگاهها به بخش خصوصی صلاح دانسته نشده و با این مصوبه سرخابیها از دستور خصوصیسازی خارج میشوند. از سوی دیگر، ظاهرا قرار است در پی تائید این مصوبه، دو باشگاه استقلال و پرسپولیس طی نامهای از وزارت اقتصاد و دارایی به وزارت ورزش و جوانان بازگردند.
با این اوصاف صرفنظر از خواب بیتعبیر واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، معماهایی در فوتبال ما وجود دارد که به نظر میرسد، بهتر بود در سطح کلان و پیش از واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس فکری به حال حل شدن آنها میکردیم؛ آنگاه به طور حتم میدیدیم که خریداران و سرمایهگذاران اقبال بیشتری از خود برای تصاحب این دو باشگاه نشان میدهند و کار به اگر و اما و شاید نمیرسید. از نگاه کارشناسان، خصوصیسازی زمانی به موفقیت میرسد که پیشنیازهای آن رعایت شود که یکی از این پیشنیازها، تدوین قوانین مناسب و تسهیل شرایط رقابت میان صنایع و بنگاههای مختلف پیش از واگذاری است که همزمان با آن باید توانمندسازی بخش خصوصی نیز برای ورود و خرید سهام شرکتهای دولتی اتفاق بیفتد که متاسفانه این موارد در خصوص واگذاری باشگاههای استقلال و پرسپولیس هم رعایت نشده است. از نگاهی دیگر موضوع درآمدزایی باشگاههای ورزشی نیز از جمله معماهای پیش از واگذاری سرخابیهاست که پای لنگ آن، جذابیتی را برای بخش خصوصی و سرمایهگذاران جهت ورود به بحث واگذاری این دو باشگاه فراهم نمیکند. بر اساس قواعد موجود، حق پخش تلویزیونی در دنیا به طور معمول 70 درصد درآمد تیمها را تشکیل میدهد که قرمز و آبیها پایتخت نیز مانند سایر تیمهای فوتبال وطنی در حالی سالها دستشان از این درآمد کوتاه است که بنابر شنیدهها، صداوسیما سالانه 200 میلیارد تومان از محل پخش مسابقات فوتبال درآمد کسب میکند. همچنین فعالیتهای تبلیغاتی و بلیط فروشی تامینکننده بخش دیگری از درآمدهای باشگاههای فوتبال در دنیا هستند که این دو بخش در فوتبال ما، درآمد ناچیزی را نصیب تیمهای فوتبال میکند. از سوی دیگر موضوع آزادسازی برند قبل از خصوصیسازی(به معنای این که همه تصمیمها و اختیارات به مالک برند تعلق بگیرد) از دیگر دغدغههای حل نشده پیش از واگذای دو باشگاه استقلال و پرسپولیس هستند که کار را برای خریداران احتمالی این دو باشگاه از منظر درآمدزایی سختتر میکند. در مجموع در حالی معماهای درآمدزایی باشگاههای ورزشی بهویژه دو تیم استقلال و پرسپولیس پیش از واگذاری آن هم از محلهایی چون حق پخش تلویزیونی، بلیط فروشی، تبلیغات دور زمین، اسپانسرها، حق کپیرایت و فروشگاههای اینترنتی حل نشده باقی مانده است که گردش مالی فوتبال سالانه بیش از گردش مالی نفت است و بنابر آمار در سال 2000 میلادی، ورزش ششمین صنعت بزرگ آمریکا با تولید ناخالص داخلی 213 میلیارد دلار بوده است. همچنین نگاهی به عملکرد دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در 10 سال گذشته نشان میدهد، پولسوزی و صرف هزینههای هنگفت بهترین نتیجه سیطره و مدیریت دولت بر این دو باشگاه در این مدت بوده است؛ دو باشگاهی که با توجه به قدمت و نام و نشانشان باید بازیکنساز و پایهساز تیم ملی باشند و حالا که قرار است سرخ آبیها زیر سیطره دولت باقی بمانند، شاید دیگر " باید فاتحه این فوتبال را خواند" ...