به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ،  بورس به عنوان یک بازار متشکل و رسمی، می‌تواند مهم‌ترین نهاد جذب و هدایت منابع مالی خرد و کلان به بخش مولد اقتصادی باشد. این در حالی است که درصد کمی از مردم با این بازار آشنا هستند و همین امر دلیلی است که تعداد سرمایه‌گذاران واقعی در بورس بسیار پایین باشد."
این متن، بخشی از گفت‌وگوی اختصاصی" عصر بازار" با یاسر فلاح مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیرعامل شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس است که از دغدغه‌های سازمان بورس و شرکت اطلاع‌رسانی در خصوص ضرورت فرهنگ‌‌سازی و توسعه بازار سرمایه در اقتصاد می‌گوید. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:

پس از گذشت 50 سال از تاسیس بورس در ایران، این بازار هنوز به جایگاه واقعی خود به عنوان یک بازار مولد اقتصادی نرسیده و تعداد سرمایه‌گذاران آن نسبت به جمعیت عمومی کشور بسیار پایین است. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه راه‌حلی برای پیشرفت بورس در ایران پیشنهاد می‌کنید؟
اگر بخواهیم اقتصاد مقاومتی را در کشور اجرا کنیم، باید از اقتصاد بانک‌محور به سمت اقتصاد بورس‌محور حرکت کنیم؛ این یک اصل اقتصادی است. بنابراین، ما با درک این موضوع و فضای حال حاضر اقتصاد، باید مردم را با بازار سرمایه آشنا کنیم. بورس را می‌توان یک بازار تخصصی و دانش محور دانست، اما یک بازار پرابهام و پیچیده نیست؛ متاسفانه تصورات عمومی به‌گونه‌ای است که عموم مردم فکر می‌کنند که تمام سرمایه خود را با سرمایه‌گذاری در بورس از دست می‌دهند.
این در حالی است که در یک تعریف درست باید بگوییم که بازار سرمایه یک سرمایه‌گذاری پر بازده است که ریسک‌هایی نیز به همراه دارد؛ با این اوصاف، باید سرمایه‌گذاران بورسی را با مفهوم ریسک آشنا کنیم. در حقیقت بازارسرمایه یک فضای تاریک است که احتیاج دارد، نور به آن تابانده شود تا مردم با آن آشنا شوند و ارتباط برقرار کنند. بورس به عنوان یک بازار متشکل و رسمی، می‌تواند مهم‌ترین نهاد جذب و هدایت منابع مالی خرد و کلان به بخش مولد اقتصادی باشد.
در حال حاضر، درصد کمی از مردم با این بازار آشنا هستند و همین امر دلیلی است که تعداد سرمایه‌گذاران واقعی در بورس بسیار پایین باشد؛ این مسئله نشان می‌دهد که نیاز به یک فرهنگ‌سازی گسترده برای معرفی و توسعه این بازار مولد اقتصاد کشور وجود دارد.
از سوی دیگر، به دنبال آن هستیم که در سازمان‌بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (آیسکو) به عنوان عضو پیوسته حضور داشته باشیم. این در حالیست که یکی از شاخص‌های بسیار مهم برای سنجش عملکرد بازارهای سرمایه در آیسکو، افزایش سواد و دانش مالی جوامع است؛ بنابراین، باید فرهنگ‌سازی بازار سرمایه بین عموم مردم را جدی بگیریم. این مسئله از طرف ما با آموزش به کودک و نوجوان آغاز شده است، اما نکته حایز اهمیت این که بورس ایران با 50 سال سابقه هیچ جایی در دانش عمومی تدریس شده در مدارس ندارد؛ در واقع، در کتب درسی حتی یک خط هم راجع به بورس صحبتی نشده است. البته این مهم همواره از دغدغه‌های اصلی سازمان بورس است و در مدت اخیر با اقدامات در حوزه‌های متفاوتی چون فضای مجازی، موشن‌گرافی، گیمفیکشن، برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی، برگزاری لیگ ستارگان بورس و برگزاری جشنواره بورس و رسانه تلاش‌های بسیاری انجام شده است.
چندی پیش اطلاعیه‌ای مبنی بر برگزاری دور دوم " لیگ ستارگان بورس" منتشر شد، هدف از برگزاری این مسابقه چیست؟
پرورش نیروی متخصص لازمه هر کسب و کاری است و ضرورت دارد که نیروی ماهر را از جامعه دانشگاهی به بازار سرمایه معرفی کنیم؛ این در حالی است که 15 نفر از دانشجویان حاضر در رقابت سال گذشته، جذب بازار مالی شدند. دانشجویانی که در بازار سرمایه شاغل نبودند، اکنون در شرکت‌های تامین سرمایه و شرکت‌های کارگزاری مشغول به کار هستند. حمایت از دانشجویان مستعد، ارتباط سازنده دانشگاه و بازار سرمایه، معرفی فرصت‌های شغلی نهادهای مالی به دانشجویان و کشف نخبگان مالی در سطح دانشگاه‌ها از مهم‌ترین اهداف لیگ ستارگان بورس ایران است.

لیگ ستارگان سال 97 چه تفاوتی با سال گذشته دارد؟
امسال دومین دوره لیگ ستارگان بورس با جامعیت بیشتر و در سطح ملی برگزار می‌شود؛ در واقع سال گذشته این رقابت مخصوص 10 دانشگاه‌ واقع در تهران بود، اما در سال جاری این رقابت در سطح کشوری و با حضور حدود 50 دانشگاه برگزار خواهد شد. تفاوت دیگر " لیگ ستارگان بورس" سال 97 با دوره قبلی در مدت زمان برگزاری این رویدار است؛ سال پیش، رقابت‌ها یک ماهه بود، اما امسال رقابت‌ها طی 2 ماه برگزار می شود.
یکی از نقد‌های سال گذشته، کوتاهی دوره مسابقات بود. منتقدان اعلام کردند که در دوره کوتاه مدت استراتژی خرید و فروش اجرایی نمی‌شود و فرصتی برای سودسازی باقی نمی‌ماند. در کوتاه مدت تیم‌ها فقط باید نوسان‌گیری روزانه انجام دهند و بر همین اساس برای رفع این ایراد، امسال دوره مسابقات، 2 ماهه تعیین شد.
از سوی دیگر، اصلاحاتی نیز در قوانین و مقررات برگزاری این مسابقه اعمال شد؛ قوانین این رقابت در سال گذشته سخت‌گیرانه بود و امسال قصد داریم به فضای واقعی بازار نزدیک‌تر شویم. در رقابت‌های سال گذشته اگر تیمی بر اساس قوانین و مقرارت تخلف می‌کرد، مرتبه اول 200 هزار و مرتبه دوم 500 هزار تومان از اعتبارش کاسته می‌شد. در بازه زمانی یک ماهه این میزان جریمه بسیار بالا بود و از سود تیم‌های شرکت‌کننده کم می‌کرد و بازدهی آنها را کاهش می‌داد. به همین دلیل، سعی بر این است تا در لیگ امسال، جرائم به گونه‌ای دیده شود که آسیبی به پورتفوی تیم‌ها نزند و با میزان تخلف سازگار باشد.

به توسعه بازار سرمایه از طریق گیمفیکشن اشاره کردید، در این خصوص توضیح دهید که چه اقداماتی انجام شده است؟
در حال حاضر استفاده از تبلت و تلفن همراه عمومی شده و از طرفی سرگرمی‌های مبتنی بر ابزارهای هوشمند مورد توجه نسل جوان است؛ از این‌رو، می‌توان گفت «گیمیفیکیشن» به معنای استفاده از بازی‌های منطقی، آموزشی و فکری برای پیشبرد اهداف متعالی است. به گونه‌ای که در این بازی‌ها ماهیت سرگرمی کمتر از مفاهیم استراتژیک است و برای ایجاد تعامل و انگیزه در افراد طراحی می‌شود.
در این مسیر با سازندگان و تولیدکنندگان بازی Quiz of Kings تعامل ویژه‌ای انجام و در اولین مرحله 150 سوال بورسی و مالی به قسمت اطلاعات عمومی این بازی افزوده شد. با توجه به اینکه اکنون بازی Quiz of Kings  بیش از 11 میلیون نفر کاربر دارد و 2 میلیون بار به سوالات بورسی آن پاسخ داده شده است، در گام بعدی بخشی با عنوان دانش مالی یا سواد مالی به این بازی اضافه می‌شود. البته در صدد ارایه یک بازی مستقل با محور بازار سرمایه در فروشگاه‌های اپلیکیشن هستیم و با چند شرکت نیز گفتگو کردیم و باید ببینیم این شرکت‌ها چه سناریوهایی را برای این بازی در نظر گرفته‌اند.

نقش جشنواره بورس و رسانه را در پیشرفت و توسعه بازار سرمایه چگونه می‌بینید؟ این جشنواره با چه اهدافی برگزار می‌شود؟
امروز بازار سرمایه بیش از هر زمان دیگری به رسانه‌های تاثیرگذار نیاز دارد و توسعه رسانه‌های فعال حوزه بورس دغدغه بازار سرمایه است. به عبارت دیگر، گسترش فعالیت رسانه‌ها در بازار سرمایه ضریب نفوذ این بازار را در میان آحاد جامعه افزایش می‌دهد. جشنواره بورس و رسانه در راستای توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری و افزایش سواد مالی در جامعه و به منظور توسعه همکاری بازار سرمایه با رسانه‌های کشور اعم از مطبوعات، خبرگزاری‌ها و شبکه‌های رادیو و تلویزیونی و نیز قدردانی از تلاش و همت فعالان عرصه رسانه برگزار خواهد شد. شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس و روابط عمومی و امور بین الملل سازمان بورس و اوراق بهادار از هیچ امکانی برای توسعه و حمایت رسانه‌های فعال بازار سرمایه دریغ نمی‌کند و امیدواریم با کمک رسانه‌ها شاهد ارتقای سواد مالی و بسط مفاهیم بازار سرمایه در جامعه باشیم.

محورهای اصلی مطالب جشنواره بورس و رسانه چیست؟
محورهای هشتگانه این جشنواره شامل نقش بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه‌ها، سهم اوراق بدهی در توسعه بازار سرمایه، مشکلات و موانع حضور و فعالیت بنگاه‌ها در بازار سرمایه، اقدامات صورت گرفته در راستای اصلاح ساختار و مقررات بازار سرمایه از جمله کاهش توقف نمادها، تغییر روش عرضه‌های اولیه و سایر موارد، نقش بورس‌های کالایی در شفافیت اقتصادی و جلوگیری از انحصار، چگونگی توسعه فرهنگ سهامداری در افق پیش روی بازار سرمایه، اثرگذاری بازار سرمایه در حمایت از تولید ملی و کالای ایرانی، بررسی نقش متقابل بازار سرمایه و کسب و کارهای نوین در رشد اقتصادی کشور است. جایزه ویژه جشنواره  نیز با موضوع «نقش بازار سرمایه در تحقق شعار حمایت از کالای ایرانی» تعلق خواهد گرفت.
«صندوق سرمایه‌گذاری سینما» از جمله فعالیت‌هایی بود که سازمان بورس برای فرهنگ‌سازی بازار سرمایه بین عموم مردم انجام داد، اکنون این پروژه به چه مرحله‌ای رسیده است؟
اکنون از طریق ارتباطی که با بنیاد سینمایی فارابی و معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وجود آمده، در حال طراحی و شکل‌دهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تولید فیلم در سینما هستیم و امیدواریم از منابعی که در این صندوق جمع می‌شود، بتوان از ساخت فیلم‌ها حمایت کرد.
هر فیلمی با اکران خود بازگشت سرمایه را به دنبال دارد و سود صاحبان یونیت صندوق را تامین می‌کند؛ از این‌رو، می‌توان گفت که این صندوق‌ها باید از مردمی‌ترین فیلم‌ها حمایت کنند، چرا که بازگشت نقدینگی آنها در گرو استقبال مردم از فیلم است.
این صندوق‌ها مدیرانی دارند که وظیفه بررسی جوانب مختلف فیلم از جمله پیش‌بینی میزان نقدشوندگی، گیشه و کیفیت کار بر عهده آنها است؛ هر چند موضوع راه‌اندازی صندوق جسورانه با محوریت صنعت سینما حایز اهمیت است، اما با اهمیت‌تر از آن، مساله فرهنگ‌سازی برای بازار سرمایه و بورس است و امیدواریم با کمک صنعت فیلم‌سازی، فرهنگ‌سازی لازم برای سرمایه‌گذاری صحیح محقق شود.
از سوی دیگر، با تأسیس«صندوق سرمایه‌گذاری سینما»، امکان تامین مالی صنعت سینما از طریق بازار سرمایه برای نخستین بار فراهم می‌شود؛ یکی از ویژگی‌های بارز این صندوق، معافیت مالیاتی و قابل خرید و فروش بودن واحدهای آن در بازار سرمایه است و همچنین به واسطه جذب سرمایه‌های بخش خصوصی کاهش هزینه‌های دولت را در پی خواهد داشت.
اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار در رشد و توسعه بازار سرمایه در سال گذشته و امسال چه مواردی بوده است؟
25 مورد سرفصل کارهای مهم و تاثیرگذاری است که در بازار سرمایه طی سال گذشته انجام شده؛ یکی از مهمترین اقدامات، ضرب یک سکه رایج در سیستم پولی به افتخار بازار سرمایه بود. موضوع دیگری که با پیگیری فراوان سازمان بورس انجام شد و برای اولین بار در این گفت‌وگو اعلام می‌شود، نام‌گذاری یک روز خاص به اسم "روز بزرگداشت بازار سرمایه" یا " روز بورس" در تقویم ملی است؛ با مذاکرات انجام شده نامه‌ای از سوی سازمان بورس به وزیر اقتصاد ارسال و این درخواست انجام شد. ایشان نیز ضمن مساعدت، نامه‌ای به وزارت فرهنگ و ارشاد فرستادند و پس از بررسی‌های فراوان، شورای فرهنگ موافقت ضمنی خود را با این امر اعلام کرد. از این ‌رو، امیدواریم نام‌گذاری یک روز در تقوم هدیه‌ای باشد که سازمان بورس و اوراق بهادار در سال 97 به سهامداران می‌دهد.
از سوی دیگر، باید به اصلاح قوانین توقف نمادها اشاره کرد؛ سال گذشته حدود 70 نماد بسته بود که اکنون این تعداد به 10 نماد رسیده است. این مهم نشان از تغییر الگوی توقف نمادها دارد. سازمان به این نقیصه در قوانین پی برد که امکان دارد به هر دلیلی یک نماد برای طولانی مدت بسته و نقدینگی سهامداران بلوکه شود. در حال حاضر تنها نمادهایی بسته هستند که با قوانین پیشین متوقف شده‌اند یا نمادهایی که در قوه قضاییه پرونده شکایت دارند. 
یکی دیگر از اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار در سال گذشته، ایجاد صندوق‌های ثبات بازار سرمایه بود. در دوره‌هایی بازار نسبت به یک اتفاق مانند حملات تروریستی تهران یا خروج آمریکا از برجام رفتار هیجانی از خود نشان می‌دهد؛ از این رو، برای جلوگیری از هیجان‌های بازار و افت ناگهانی قیمت سهام، صندوق ثبات بازار تاسیس شد. در چنین مواقعی، این صندوق وارد عمل می‌شود و با حمایت و جمع کردن صف‌های فروش، سعی می‌کند که به نقدشوندگی و آرامش بازار کمک کند.
انتشار اوراق گندم در بورس کالا از جمله دیگر اقداماتی بود که توانست نتایج بسیار خوبی به همراه داشته باشد. با این طرح، کشاورزان با روش مناسب و بسیار زود به پول خود رسیدند. طراحی اوراق جدید مانند اوراق مرابحه که برای ایران‌خودرو طراحی شد یا اوراق دیگری که به تامین مالی شرکت‌ها از بورس کمک کرد نیز دیگر اصلاحاتی بود که توانست به رشد و توسعه بازار سرمایه کمک کند. افزون بر موارد یاد شده،  تغییر روش عرضه‌های اولیه نیز به مذاق بسیاری از کارشناسان و شرکت‌ها خوش آمد و توانستند با شرایط راحت‌تری در بورس پذیرش و از مزایای حضور در بازار سرمایه بهره‌مند شوند.