به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»,  این متن بخشی از صحبت‌های سید رضا اعجازی مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار است که نسبت به مالیات‌ها و عوارض شهرداری سنگینی که بر صنعت کارگزاری‌ تحمیل می‌شود، گلایه دارد. سال‌هاست که ضریب عوارض کسب و پیشه کارگزاران بورس، در رتبه اول این جدول قراردارد و به اعتقاد برخی از کارشناسان نهادهای خارج از بازار سرمایه با تحمیل هزینه‌ به کارگزاری‌ها، باعث غیراقتصادی شدن فعالیت آنها می‌شوند. با این حال این مهم تنها چالش کارگزاری‌ها نیست. به اعتقاد مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار الزامات حداقل سرمایه این شرکت‌ها، تحمیل هزینه‌های غیرضروری از سوی نهاد ناظر، قوانین سختگیرانه و متغیر ناظر بر فعالیت‌ها و از سوی دیگر حجم معاملات کم بازار نسبت به تعداد کارگزاران، تعیین دستوری نرخ درآمد کارمزد کارگزاران از جمله عواملی است که منجر به کم شدن سودآوری و نبود توجیه اقتصادی برای فعالیت شرکت‌های کارگزاری شده که در نهایت تعدادی از کارگزاران قدیمی و خوشنام تصمیم به خروج از این حرفه را گرفته‌اند. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.

_با توجه به اهمیت تامین مالی در بازار سرمایه، چرا حضور کارگزاری‌ها در این صنعت کمرنگ است؟ آیا ضوابط قانونی جلوی انجام این امر را می‌گیرد؟
با توجه به وضعیت اقتصادی کنونی کشور در حوزه نقدینگی و تاثیرات آن بر بازارهای مختلف همچون ارز و مسکن، به نظر می‌رسد بازار سرمایه می‌تواند نقش موثری در این حوزه داشته باشد. در همین ارتباط در پایان سال 95 با حدود 522 هزار میلیارد ریال تامین مالی در بازار سرمایه از کل نقدینگی سرمایه ثابت کشور سهم 20 درصدی به این بازار تعلق گرفت؛ این در حالی است که بازار سرمایه در حال حاضر سهم اندکی در اقتصاد کشور و به تبع آن تامین مالی در مقایسه با بانک ها و موسسات مالی و اعتباری دارد. بیشتر سهم اصلی تامین مالی در بازار سرمایه ایران مربوط به بخش‌های دولتی و شهرداری‌ها است؛ این در حالیست که در دنیا بازار بدهی به طور متوسط دو برابر نظام بانکی نقش تامین مالی را برعهده دارد.
از جمله عوامل و موانع موجود در تامین مالی از طریق بازار سرمایه و جلوگیری از نقش آفرینی کارگزاران بورس در این حوزه عبارت از بالا بودن نرخ موثر تامین مالی نسبت به سود مورد انتظار و امکان تامین مالی از تسهیلات شبکه بانکی با نرخ‌های ترجیحی، تبصره و منابع صندوق توسعه ملی است. نکته قابل اهمیت این است که تامین مالی از طریق نظام بانکی نسبت به بازار سرمایه بروکراسی اداری، قوانین و تضامین راحت‌تری دارد و دستیابی به آن در مدت کوتاه‌تری میسر شده و مشکلات موجود در یافتن رکن ضامن برای شرکت‌های ناشر و نیاز به ارائه اطلاعات مالی شفاف از سوی تامین‌کنندگان مالی را ندارد.
با این حال به نظر می‌رسد بررسی دقیق وضعیت مالی تامین‌کنندگان مالی از طریق بازار سرمایه به منظور جلوگیری از نکول تعهدات و حفظ اعتماد جامعه به این بازار از جمله ضروریات کنونی است که باید به ان توجه ویژه‌ای کرد.
_ انتشار اوراق با پشتوانه سهام را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا فعالیت‌های مالی در این سطح می‌تواند به تامین مالی بیشتر از این طریق کمک کند؟
اوراق اجاره مبتنی بر سهام یکی از ابزارهای تامین مالی است که می‌تواند به دلیل نوع دارایی، پشتوانه سهام به عنوان یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری برای تامین‌کنندگان مالی محسوب ‌شود. با توجه یه این که تاکنون از این دارایی به جز منافع مستقیم سرمایه‌گذاری استفاده دیگری صورت نمی‌پذیرفته، شرایط بهتری را برای ناشران فراهم می‌سازد. از سوی دیگر ارزش‌گذاری و نقدشوندگی این دارایی نسبت به سایر دارایی‌های فیزیکی دارای شرایط مناسب‌تری است که می‌تواند موجبات اطمینان بیشتر سرمایه‌گذاران را به وجود آورد و به تبع مراتب ذکر شده امکان تامین مالی آسان‌تر را باید میسر کند
_کارگزاری‌ها به عنوان حلقه واسط سرمایه‌گذاران و بازار سرمایه نقش مهمی در بورس دارند، چالش‌های این صنعت را در چه موضوعاتی می‌بینید؟
طی سنوات اخیر بخشی از حوزه‌های فعالیت شرکت‌های کارگزاری از جمله مدیریت دارایی‌ها و مشاوره سرمایه‌گذاری توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به دلیل ایجاد تضاد منافع، منوط به تاسیس شرکت‌های جدید و در نهایت هلدینگ مالی شده است. این در حالیست که الزامات حداقل سرمایه این شرکت‌ها، تحمیل هزینه‌های غیرضروری از سوی نهاد ناظر، قوانین سختگیرانه و متغیر ناظر بر فعالیت‌ها و از سوی دیگر حجم معاملات کم بازار نسبت به تعداد کارگزاران، چگونگی وصول بخشی از اعتبارات اعطایی جهت خرید اوراق بهادار به مشتریان، تعیین دستوری نرخ درآمد کارمزد کارگزاران، حقوق و دستمزد بالای کارشناسان حوزه بازار سرمایه و سایر عوامل منجر به کم شدن سودآوری و نبود توجیه اقتصادی برای فعالیت شرکت‌های کارگزاری شده است. که همه این عوامل در کنار یکدیگر باعث شده که در نهایت تعدادی از کارگزاران قدیمی و خوشنام تصمیم به خروج از این حرفه را گرفته‌اند.
_پس از گذشت چندین ماه هنوز مشکل مالیات و عوارض شهرداری کارگزاری‌ها حل نشده است، آخرین پیگیری‌ها به کجا رسید؟
بله همانطور که اشاره کردید، اخذ مالیات بر ارزش افزوده از برخی از فعالیت‌های معاف از مالیات کارگزاران و وضع عوارض ظالمانه شهرداری بدون وجود هیچ‌گونه منطق و استدلالی است. در حقیقت یک اشتباه محاسباتی مالیاتی سال‌ها است که هزینه‌های هنگفتی بر شرکت‌های کارگزاری تحمیل کرده و با وجود پیگیری جدی و مداوم سازمان بورس و اوراق بهادار به دلیل همکاری نکردن شهرداری و سازمان امور مالیاتی تاکنون نتیجه‌ای به دست نیامده است.
_سال 97 همراه با تغییرات بسیاری شروع شد. مهم‌ترین آن را می‌توان افزایش نرخ ارز و خروج آمریکا از برجام دانست، تاثیرات این امور را بر بازار چگونه می‌بینید و پیش‌بینی شما از وضعیت بازار سرمایه سال 97 چیست؟
در حال حاضر شرکت‌های بزرگ بازار سرمایه که وابستگی به قیمت‌های جهانی و دلار دارند به دلیل تک نرخی شدن ارز به اصلاح عمیقی فرو رفته‌اند. از سوی دیگر شرکت‌هایی که به دلار وابستگی ندارند به دلیل افزایش نرخ‌های فروش محصولات در ماه‌های اخیر مورد اقبال بازار قرار گرفته‌اند.
افزون بر این با توجه به نزدیک شدن به مجامع شرکت‌های بزرگ و تعدیل مثبت این سهم‌ها، شرکت‌های بزرگ و دلار نیز مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. با توجه به اینکه بیش از 70 درصد ارزش بازار سرمایه متعلق به شرکت‌هایی است که تحت تأثیر نرخ دلار هستند (گروه‌های پتروشیمی فلزات و معادن) از این‌رو آینده نرخ ارز و اثرگذاری تصمیمات دولت در خصوص دلار بر روی صنایع واردات و صادرات محور و شرکت‌های ارزی بازار سرمایه بسیار با اهمیت است.
افزون بر عوامل ذکر شده تنش‌های اقتصادی و تجارت بین‌المللی بین کشور‌های آمریکا، چین و اتحادیه اروپا نیز تاثیر به سزایی بر روی قیمت‌های جهانی کالاها دارد؛ با توجه به اثر گذاری قیمت‌ کاهای جهانی بر بازار سرمایه ایران، این مهم نیز مستقیماً بر روی سودآوری برخی از شرکت‌های بورسی تاثیر قابل توجهی دارد. در نهایت سال 97 با تحولات اقتصادی و سیاسی مهمی در کشور و جهان رو به رو بوده و خواهیم بود که از این رو پیش‌بینی تاثیرات این تحولات سخت خواهد شد. با این حال امیدواریم با تصمیمات منطقی دولت شاهد بازدهی مناسب بازار سرمایه در این سال باشیم.