عصر بازار: بزرگترین رویداد اقتصادی ایران در دوران پسا برجام در حالی از ۱۸ تا ۲۱ آبان در جزیره کیش برگزار شد که این رخداد، با برگزار نشدن نهمین نمایشگاه بورس تهران تبدیل به بزرگترین رخداد حوزه بورس، بانک، بیمه و خصوصی سازی ایران نیز شد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، به این ترتیب دومین نمایشگاه بین المللی بورس، بانک، بیمه و خصوصی سازی و هفتمین نمایشگاه معرفی فرصتهای سرمایهگذاری کشور در فضایی 21 هزار متر مربعی و با حضور 210 شرکت بزرگ ایرانی و خارجی در حالی برگزار شد که حضور دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشاور رئیس جمهور، معاون حقوقی رییس جمهور، معاون وزارت امور خارجه، معاون وزیر اقتصاد، رییس سازمان خصوصی سازی و بسیاری دیگر از فعالان و مسئولین نشان از اهمیت ویژه این رویداد بزرگ ایران میدهد. اما در این میان و با فاصله کوتاهی بعد از برگزاری این نمایشگاه اختلاف نظرهایی در خصوص نحوه برگزاری نمایشگاه مطرح شد و انتقاداتی از حضور کم رنگ خبرنگاران، صرف هزینههای میلیاردی، عدم دریافت هزینههای غرفه و غرفه سازی از سازمان بورس و اوراق بهادار و دلیل برگزاری نمایشگاه در جزیره کیش، به گوش رسید. این مهم در حالی بود که عدم حضور علی طیب نیا وزیر اقتصاد در نمایشگاه نیز شایعاتی را مطرح کرد.
بنابراین به منظور شفاف سازی درباره انتقادات مطرح شده از نمایشگاه kishinvex2015 با آریا حمیدیان مدیرعامل شرکت بهاران تدبیر کیش، مسئول برگزاری نمایشگاه به گفتگو پرداختیم.
آقای حمیدیان درباره حضور کمرنگ خبرنگاران در این نمایشگاه انتقادات زیادی شده است و بسیاری از فعالان حوزه رسانه معتقدند که اطلاع رسانی درباره نمایشگاه کم بوده است، شما بهعنوان برگزارکننده این رویداد این مسئله را چگونه ارزیابی میکنید؟
من ازاین انتقادات تعجب میکنم به دلیل اینکه این رویداد توسط بخش خصوصی کشور برگزار شده است و حدود 8 ماه اطلاع رسانی از طریق تارنمای نمایشگاه، ارسال ایمیل و چاپ 15 هزار بروشور برای معرفی آن انجام شده است. همچنین انواع بستههای اطلاع رسانی به تمام شرکتهای بورسی، بانکها و نهادهای مرتبط ارسال شد و در تارنمای نمایشگاه، اخبار به طور روزانه منتشر شد.
اما از سوی خبرنگاران برای پوشش خبری نمایشگاه با بهاران تدبیر کیش تماسی گرفته نشد و بطور قطع اگر این ارتباط از سوی خبرنگاران انجام میشد، شرکت بهاران تدبیر کیش آمادگی لازم برای هماهنگی جهت اقامت و شرکت خبرنگاران در نمایشگاه را داشت.
البته باید توجه داشت که برگزاری نمایشگاه از سوی بخش خصوصی بوده و طی این مدت با درگیریهای شدید و حجم فعالیتهای بالا، متاسفانه زمان اجازه تماس با تک تک خبرنگاران را نداد تا به صورت جداگانه به این نمایشگاه دعوت شوند. اما برگزاری نمایشگاه از پیش مشخص بود و شرکت بهاران تدبیر آمادگی ایجاد امکانات برای حضور خبرنگاران را داشت.
همچنین طی این مدت بسیاری از خبرنگاران مراجعه کردند و مقدمات حضور آنها فراهم شد. ضمن اینکه برخی از رسانهها به طور مستقل خبرنگاران خود را اعزام کردند. در همین راستا همانطور که میدانید برگزاری این نمایشگاه توسط بخش خصوصی انجام شد که این امر بسیار متفاوت با برگزاری آن با از سوی دولت یا یک ارگان دولتی است.
مسئله دیگری که در این میان شایعات زیادی را بوجود آورد حضور نداشتن وزیر اقتصاد در این نمایشگاه بود، شما بهعنوان برگزارکننده نمایشگاه چه نظری در این خصوص دارید و علت این امر را در چه میبینید؟
در ساختار دولت امکان دارد که اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد. اما در ساختار دولت فعلی اختلاف فاحش وعمیقی وجود ندارد. بنابراین من مسایل بوجود آمده را شایعه میدانم و این نکته را میتوان از حضور معاونان وزیر اقتصاد مثل آقایان پوری حسینی، شاپور محمدی و خزایی متوجه شد. همچنین رئیس سازمان بورس اوراق بهادار نیز در این نمایشگاه حضور داشتند.
من فکر میکنم که دلیل حضور نیافتن علی طیب نیا وزیر اقتصاد در این نمایشگاه شرایط ویژه اقتصادی و گرفتاریهای زیادی بود که ایشان داشتند، البته من در جریان هستم که برای حضور در این نمایشگاه برنامهریزیهای زیادی کرده بودند که متاسفانه با ترافیک کاری زیاد و حضور هیئتهای تجاری کشورهای خارجی همراه و در نهایت این امر محقق نشد. من شایعات پیرامون این موضوع را تکذیب میکنم و اگر بنا براختلاف بود، معاونان وزیر اقتصاد نیز در این رویداد حضور پیدا نمیکردند.
در طول نمایشگاه نشستهای تخصصی زیادی برگزار شد. اما در این میان با این که بعضی از این پنلها پربار و بودند برخی دیگر متاسفانه آن طور که برنامه ریزی و اعلام شده بود برگزار نشد. در واقع حضور نیافتن بعضی از سخنرانان موجب این مهم شد. شما کم بار بودن بعضی از این نشستها را چگونه ارزیابی میکنید؟
در ارتباط با برگزاری نشستها و در بحث محتوا، شرکت بهاران تدبیر دخالت چندانی نداشت و نشستهای تخصصی توسط نهادهای مرتبط برگزار شد. در همین ارتباط من از دلیل حضور نیافتن بعضی از کارشناسان با خبر نیستم. اما در مجموع حدود 20 نشست برگزار شد که اکثر کارشناسان و مسئولان از محتوای پنلهای تخصصی رضایت داشتند.
البته شاید دلیل حضور نیافتن بعضی از مسئولان و کارشناسان در نشستها به همزمان شدن برگزاری این نمایشگاه با سفر مسئولان برخی از ارکان بازار به لندن بازگردد. این در حالی است که در مجموع 70 تا 80 درصد از نشستهای تخصصی به گفته اساتید، مقامات و کارشناسان از استانداردهای لازم برخوردار بودند و پر محتوا برگزار شدند.
یکی دیگر از ایراداتی که از این نمایشگاه گرفته میشود، برگزاری این نمایشگاه در جزیره کیش است چون بسیاری معتقدند این عامل سبب میشود، استقبال از نمایشگاه کمتر شود. شما برای این پرسش چه پاسخی دارید؟
نمایشگاه بورس و بانک تهران که خود من نیز در برگزاری آن همکاری داشته ام، مخاطب عام زیادی دارد. اما باید دید که چند درصد از این استقبال از سوی متخصصان است. در واقع برگزاری نمایشگاه در جزیره کیش موجب تخصصی شدن نمایشگاه میشود. ضمن اینکه برگزاری نمایشگاه در تهران درگیریهای کاری زیادی به وجود میآورد. در حقیقت دور از مرکز بودن جزیره کیش، آرامش و ورود آسان سرمایه گذاران خارجی به همراه هتلهای مناسب و زیر ساختهای مناسب این جزیره از دلایل برگزاری نمایشگاه در کیش است. در همین راستا همانطور که در تمام دنیا مشاهده میکنید، نمایشگاههای خاص در مرکز برگزار نمیشوند. مثلا میتوان اجلاس داووس را مثال زد که در یک روستا برگزار میشود. در واقع این مهم به این دلیل است که دور از مرکز بودن تمرکز بیشتری بر روی این رویداد را سبب میشود.
به این ترتیب برگزاری این نمایشگاه در کیش به علت هوای مطبوع و بدون ویزا بودن جزیره، عاملی است که میتواند سرمایه گذاران خارجی را جهت حضور در کیش تشویق کند. این در حالی است که این امر یکی از مهمترین اهداف برگزاری این نمایشگاه بود. همچنین کیش میتواند محل مناسبی برای دنبال کردن بحثهای تخصصی باشد و بر اساس آمار به دست آمده حدودا 90 درصد بازدیدکنندگان از این نمایشگاه، متخصص بودند و این نکتهای است که در تهران نمیتوان به آن دست یافت.
برخی از فعالان بازار سرمایه معتقدند برای برگزاری این نمایشگاه هزینههای میلیاردی شده است و به این امر معترض هستند، آیا این موضوع صحت دارد؟
من صرف هزینههای میلیاردی را به هیچ عنوان قبول ندارم. در واقع رقم واگذاری غرفه در این نمایشگاه متری 110 هزار تومان بود که این رقم در نمایشگاههایی که در تهران برگزار میشود، رقمی در حدود 140 تا 150 هزار تومان است. بنابراین اگر واگذاری غرفه در نمایشگاه کیش ارزان تر از تهران نباشد، معادل آن است. همچنین در ارتباط با غرفه سازی تمهیدات زیادی انجام شد و بهترین غرفه سازان انتخاب شدند. به طوری که از آنها تضمینهای لازم به عمل آمد تا قیمتهای غرفه سازی معادل شهر تهران باشد. به این ترتیب قیمت غرفه سازی در این نمایشگاه برای هر متر مربع 250 تا 300 هزار تومان بود که بازهم برابر شهر تهران است.
از سوی دیگر در بحث اقامت و بلیت هماهنگی با سازمان منطقه آزاد انجام شد که قیمت بلیت و هتل به نرخ مصوب باشد و من به طور قطع اعلام میکنم که این نمایشگاه یکی از کم هزینهترین نمایشگاههای کشور بود. به نحوی که این امر به واسطه برنامهریزیهای متعدد محقق شد.
در روزهای اخیر شنیده میشود که سازمان بورس و ارکان بازار هزینه ای بابت حضور و غرفه سازی در نمایشگاه پرداخت نکرده اند. آیا این مورد را تایید میکنید؟
خیر این مسئله حقیقت ندارد. البته ما حمایتهایی انجام دادیم که سازمان و ارکان بازار در نمایشگاه حضور داشته باشند. اما اینکه هزینههای مربوط به غرفه سازی را شرکت بهاران تدبیر کیش پرداخت کند، صحت ندارد. البته این امکان نیز وجود دارد که هزینههای ساخت غرفه سازمان بورس و اوراق بهادار از طریق اسپانسرها و حامیان و یا خود سازمان پرداخت شده باشد.
در مورد این نمایشگاه صحبتهایی مطرح شد که تنها 20 درصد از شرکتهایی که در نمایشگاه حضور داشتند، بورسی بودند. این آمار تا چه حد صحیح است؟
قطعا آمار 20 درصدی در اینباره صحیح نیست و دست کم 40 درصد شرکتهای حضور یافته در نمایشگاه بورسی یا وابسته به بورس بودند. در این خصوص میتوان از شرکتهای کارگزاری یا سرمایهگذاریها نام برد. نکته دیگری که در این مورد وجود دارد، این است که این نمایشگاه تنها برای بورس نبوده و بانک ها، بیمهها و خصوصی سازی نیز در این رویداد نقش مهمی داشتند. همچنین مهمتر از تمام موارد این است که نمایشگاه کیش از ابتدا برای دنبال کردن بحث تخصصی سرمایهگذاری خارجی طراحی شده بود.
نکته بعدی که در این نمایشگاه به چشم میآمد، حضور کمرنگ شرکتهای کارگزاری بهعنوان یکی از ارکان بازار سرمایه بود. شما علت این مسئله را در چه میدانید؟
یک بخش از حضور کمرنگ کارگزاریها در این نمایشگاه مربوط به بحث عمومی و شرایط اقتصادی نامناسب این شرکتها است. من با بسیاری از کارگزاریها صحبت کردم و آنها حضور نیافتن در نمایشگاه را مربوط به فضای نامناسب بورس که موجب کاهش شدید درآمدها شده است، میدانستند. البته امیدوارم که در سالهای بعد با رونق بیشتر بورس، شاهد افزایش حضور این گروه مهم نیز در این نمایشگاه باشیم. البته با وجود اینکه فقط سه تا چهار کارگزاری به طور مستقل در این نمایشگاه شرکت کردند، بسیاری از کارگزاریها یا شرکتهای سرمایهگذاری که مربوط به بانکها یا شرکتهای سرمایهگذاری میشدند، در واقع همراه با این شرکتها در نمایشگاه حضور داشتند. این در حالی است که شاهد بودیم حتی مسئولین کارگزاریهایی که در نمایشگاه غرفه نداشتند، به کیش آمدند و از نمایشگاه بازدید کردند.
بهعنوان سوال آخر حضور خارجیها در نمایشگاه آنچنان که انتظار میرفت، نبود و ما کمتر شاهد گرفتن غرفه در نمایشگاه توسط شرکتهای خارجی بودیم. دلیل این امر چه بود؟
بله من با این مسئله موافق هستم و انتظار بیشتری از حضور خارجیها در نمایشگاه بعنوان غرفه دار میرفت. اما 50 تا 60 نفر اعم از مدیران شرکتها و بانکها در نمایشگاه حضور داشتند و آن طور که اظهار نظر میکردند تا لغو کامل تحریمها اجازه اینکه به صورت مشارکت کننده در نمایشگاه حضور پیدا کنند را نداشته اند. آنها اعلام کردند به محض اینکه تحریمها بطور کامل لغو شود، در نمایشگاههای بعدی مشارکت خواهند کرد.