به گزارش پایگاه خبری«عصربازار» به نقل از خانه ملت، گروه اقتصادی، خدیجه رمضان بیگی، طلای سیاه یا همان نفت، ماده ای  که زندگی بسیاری از مردم در دنیا به آن گره خورده و جنگ های زیادی برای به دست آوردن این منبع خدادادی رخ داده است، اما این ماده از چه زمانی کشف شده است؟ ظاهرا اقوام متمدن دوران باستان، به‌ویژه سومری‌ها، آشوری‌ها و بابلی‌ها، در حدود چهارهزار و پانصد سال پیش در سرزمین بین‌النهرین (عراق امروزی) با برخی از مواد نفتی که از دریاچه قیر به‌دست می‌آمد، آشنایی داشتند.

تاریخچه پیدایش نفت

اولین چاه اکتشافی مدرن نفت در سال 1745 در فرانسه و اولین چاه استخراج نفت توسط کلنل دریک در سال 1859 در پنسیلوانیا حفاری شد، اما موضوع جالب این است که تا قبل از حفر نخستین چاه نفتی به کمک وسایل جدید حفاری، این ماده مهم فقط از چشمه‌های سطحی نفت، یا چاه‌های کم عمق که به وسیله دست حفر می‌شد، استخراج  و موارد استفاده از نفت خام نیز محدود بود، با ورود به قرن 20 میلادی و پس از پایان جنگ جهانی اول و دوم تکنولوژی های جدیدتری برای اکتشاف و استخراج نفت وارد میدان شد.

تاریخچه تشکیل اوپک

به این ترتیب میزان تولیدات نفت نیز افزایش یافت که همزمان با افزایش تولیدات میزان عرضه نفت نیز در بازار بالا رفت، که این افزایش عرضه سبب به خطر افتادن منافع تولیدکنندگان با کاهش قیمت نفت شد، در همین راستا ونزوئلا اولین کشوری بود که با نزدیک شدن به ایران، عراق، کویت، و عربستان سعودی در سال 1949 و ارائه این پیشنهاد که آن‌ها به تبادل نظر بپردازند و برای برقراری روابط نزدیک تر و همیشگی بین خود راه‌های جدیدی کشف کنند، در راستای تأسیس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) گام برداشت.  

دولت عراق در سپتامبر ١٩٦۰ کشورهای ایران، کویت، ونزوئلا‍‍ و عربستان را برای مذاکره درباره کاهش قیمت نفت از سوی شرکتهای نفتی به بغداد دعوت کرد، در نتیجه این مذاکرات، اوپک با هدف یکپارچه سازی و هماهنگ کردن سیاست های ناظر بر قیمت نفت تولیدی کشورهای عضو تأسیس شد.

کشورهای عضو اوپک 14 کشور هستند در حالی که امروز کشورهای تولیدکننده نفت به بیش از 35 کشور می رسد، که این موضوع ضرورت ساماندهی بازار از نظر تولید و عرضه را ضروری می سازد، امری که در سال های پیش ضرورت ساماندهی آن با کاهش قیمت نفت به مرز 20 دلار به شدت احساس شد، موضوعی که عدم کنترل بازار طلای سیاه توسط اوپک را به خوبی نشان می داد، به طوری که در سال‌های 2014 تا 2016 اوپک نقش تاثیرگذاری بر بازار نفت نداشت، چراکه اعضای آن به شکل متفرق و ناهماهنگ رفتار می‌کردند و هر یک به دنبال منافع خود بودند.

وضعیت اوپک در سال های اخیر

این در حالی است که از اواسط سال 2016 اعضای اوپک به این نتیجه رسیدند که روش درست، همکاری است و اوپک باید بازار نفت را در ست گرفته و نقش تاثیرگذار و فعالی  در بازار بازی کند، که بر این اساس در اواخر سال 2016 توافق بر سر کاهش عرضه نفت بین اوپک و برخی تولیدکنندگان نفت غیراوپکی از جمله روسیه حاصل شد و از ابتدای سال گذشته، میزان عرضه نفت کاهش یافته و طرح فریز نفتی کلید خورد.
فریدون حسنوند

در همین ایام بود که خبرگزاری خانه ملت، با فریدون حسنوند رییس کمیسیون انرژی درباره شرایط بازار نفت به گفت وگو پرداخت. نماینده مردم اندیشمک در مجلس شورای اسلامی ،از مذاکرات و بررسی ها بین ایران و چند کشور نفتی دیگر برای تشکیل "اوپک دوم نفتی" خبر داد.

نماینده مردم اندیمشک درمجلس شورای اسلامی، تاکید می کند که ایران و چند کشور دیگر نفتی برای تثبیت قیمت نفت و مقابله با کارشکنی برخی کشورها در بازار نفت در حال رایزنی و مذاکره برای تشکیل اوپک دوم نفتی هستند.

رییس کمیسیون انرژی مجلس معتقد است که ایران،روسیه و چندکشور دیگرنفتی با تولیدات خود توانایی تشکیل اوپک دوم نفتی را دارند.

شایان ذکر است که در ابتدا کسی تصور نمی‌کرد این برنامه به درستی اجرا شود، اما اکنون که پس از گذشت یک سال و اندی از اجرای فریز نفتی میزان پایبندی به آن بسیار بالا بوده و این عامل سبب رشد قیمت نفت تا مرز 80 دلار شده است.

برنامه کاهش عرضه نفت تا پایان سال 2018 یعنی حدود 9 ماه دیگر اجرا می‌شود، اما سوالی که اکنون ذهن کارشناسان حوزه انرژی را درگیر کرده این است که نحوه همکاری و برنامه ریزی ها پس از پایان تمدید طرح فریز نفتی چگونه باید باشد، که البته وزیر نفت امارات اخیرا به تلاش‌هایی که با هدف ایجاد یک گروه بزرگ نفتی متشکل از اوپک و برخی کشورهای دیگر از جمله روسیه آغاز شده اشاره کرده است.
اسدالله قره خانی

در همین راستا خبرگزاری خانه ملت، با اسدالله قره خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، به گفت وگو پرداخته است.

نماینده مردم علی آبادکتول در مجلس شورای اسلامی، از زمزمه ها برای تشکیل تشکلی فراتر از اوپک به نام اوپک پلاس در ماه های اخیر خبر می دهد و می گوید این تشکل از کشورهای عضو اوپک و تولیدکنندگان غیر اوپک تشکیل شده که حدود 28 کشور عضو هستند.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، معتقد است اگر در آینده نزدیک اتحاد اوپک پلاس شکل بگیرد و افراد نیز همانند حال حاضر با یکدیگر متحد باشند قیمت نفت از دامنه 70 دلار کمتر و خارج نمی شود و بین 65 تا 70 دلار نوسان پیدا می کند.

وی عواملی همچون افزایش تولید نفت عربستان، نبود هماهنگی میان سازمان کشورهای صادرکننده نفت یعنی اوپک، افزایش تولید نفت شیل آمریکا، بی‌ثباتی‌ها در منطقه‌ و کاهش تقاضای نفت، را سبب کاهش قیمت این کالای راهبردی در گذشته عنوان می کند و می افزاید: بازار نفت اکنون رونق خوبی دارد و ما شاهد داد و ستد قیمت نفت در سطوح بالای 60 دلار برای هر بشکه هستیم.

این نماینده مردم در مجلس دهم معتقد است، اگر قیمت نفت افزایش یابد تجهیزات نفت افزایش چشمگیری پیدا می کند و هزینه های استخراج نیز افزایش می یابد لذا در دامنه 65 تا 70 دلار دامنه قابل قبولی است که عمدتا تمام کشورهای عضو اوپک و غیر اوپک به این رقم رضایت داده اند.

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در بخش پایانی گفت وگوی خود با خانه ملت، در بخش پایانی خود به نقش مهم اتحاد کشورهای تولیدکننده نفت اشاره کرد و گفت: اگر این اتحاد مستحکم باشد، همانند یک الی دو سال اخیر که تصمیم به کاهش تولید گرفتند و یک میلیون و 800هزار بشکه تولید رخ داد که یک میلیون و 200 هزار بشکه آن مربوط به کشورهای اوپک و مابقی مربوط غیر اوپک بوده است، قیمت نفت نوسان ملموسی را احساس نمی کند.

هدف از تشکیل این گروه، هماهنگ شدن سیاست‌های نفتی از سوی تولیدکنندگان بزرگ نفت است، پیش‌بینی شده تا قبل از پایان سال جاری میلادی، پیش نویس منشور همکاری بین این کشورها تدوین شود و به امضای آنها برسد، کارشناسان بازار نفت معتقدند نه اوپک به تنهایی می‌تواند بر بازار نفت تاثیرات بزرگ و پایدار بگذارد و نه روسیه و چند تولیدکننده دیگر به تنهایی چنین امکانی دارند، بنابراین ضروری است دو طرف در مسیر همکاری حرکت کنند.

خبرگزاری خانه ملت؛ زمزمه ها خبرهایی مبنی بر تشکیل تشکلی فراتر از اوپک به نام اوپک پلاس را می دهد، که هدف از تشکیل این گروه، هماهنگ شدن سیاست‌های نفتی از سوی تولیدکنندگان بزرگ نفت است، چراکه کارشناسان بازار نفت معتقدند نه اوپک دیگر به تنهایی می‌تواند بر بازار نفت تاثیرات بزرگ و پایدار بگذارد و نه روسیه و چند تولیدکننده دیگر به تنهایی چنین امکانی دارند.

حال باید منتظر بود و دید که تشکیل اوپک پلاس چه زمانی به واقعیت می پیوندد و آیا کشورهای تولیدکننده نفت می توانند تا پایان سال جاری میلادی و پایان تمدید طرح فریز نفتی پیش نویس تشکیل این سازمان بزرگتر و قوی تر را تهیه کنند؟.