عصر بازار- شوک هفته گذشته دولت به دنبال انتشار گواهی سپرده با سود ۲۰ درصدی، این هفته نیز بر بازارهای موازی تاثیر گذاشت.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ، به عبارت دیگر تمایل مردم برای سرمایهگذاری در ارز و سکه کاهش یافت و آنها دوباره راهی سپردهگذاری در بانکها شدند. بر این اساس سکه و ارز بازار آرامی را پشت سر گذاشتند، اما بازار سرمایه هنوز نتوانسته از زیر بار خروج نقدینگی خارج شود و به همین دلیل این هفته نیز نوسانات شدیدی را پشت سرگذاشت. از سوی دیگر بازار مسکن نیز رشد قیمتی را تجربه کرد که به نظر کارشناسان در بلند مدت بیشتر حس میشود. با این اوصاف در ادامه نظر کارشناسان بازارهای موازی را میخوانید.
تحلیلی بر بازار ارز
علی صادقین، مدرس و پژوهشگر اقتصادی
عرضه نکردن دلار و یورو توسط صرافیها
هفته گذشته با توجه به عرضه بیشتر ارز به بازار و نظارت بر معاملات از سوی صرافی¬ها، قیمت اغلب ارزهای مطرح افت را تجربه کرد؛ به طوری که نرخ بازار آزاد دلار به رقم کمتر از 4500 تومان کاهش یافت و حتی در چند روز گذشته تا حدودی ثبات را نیز نشان می¬دهد. البته نکته قابل توجه و مشهود در بازار، عدم عرضه دلار و یورو توسط اکثر صرافیها بوده و در برخی از موارد نیز نرخ سهگانهای در بازار شکل گرفت. در حقیقت، شکلگیری صف و محدودیتهای خرید از صرافیهای منتخب موجب شده بود که برخی افراد با ارقام بالاتری اقدام به معامله دلار کنند و حتی دلار در بازار غیررسمی بالای 4هزار و 700 تومان نیز معامله شد. این در حالی است که از روز سهشنبه ارزش دلار در مناطق سلیمانیه عراق و هرات افغانستان راه نزولی به خود گرفته است. حتی در روزهای گذشته، نرخ حواله درهم نیز روندی نزولی را طی کرده و حتی از کانال هزار و 300 تومان همپایین رفت. بنابراین، یکی از دلایل مهم رشد تقاضا و شکلگیری صف در برابر صرافیهای منتخب، استفاده از تفاوت قیمتی بازار داخلی با کشورهای همسایه مذکور بوده است. پس در این شرایط هر چقدر این فاصله کمتر شود، جذابیت خرید دلار پایین خواهد آمد.لذا میتوان گفت به همراه افت قیمت درهم و کاهش ارزش دلار(در کشورهای همسایه) در روزهای آتی بخشی از تقاضای سفتهبازی تا حدودی فروکش کرد. از سوی دیگر، محدودیت خرید اعمال شده در کنار عرضه پائین از سوی برخی از صرافی¬ها(در روزهای اخیر تنها چند صرافی در منطقه فردوسی اقدام به فروش دلار میکردند و تعداد زیادی از آنها تمایلی به خرید و فروش ارز نداشتند) تا حدودی به انتظارات تورمی فعالان بازار دامن زده و سفته بازان رقم 4500 تومان را به عنوان کف قیمتی جدید تلقی کرده¬اند. در نتیجه، پائین تر شدن قیمت از این سطح به منزله حباب منفی و انگیزه ورود به بازار تلقی می شود. نکته دیگر بازار در طی چند روز گذشته،رشد بیشتر نرخهای حواله در از قیمتهای نقدی بود و همین موضوع موجب شده است که عده دیگری از فعالان تصور کنند که نرخ تعادلی دلار باید بالاتر از سطوح فعلی باشد. این وضعیت قیمت¬های فعلی را جذاب برای ورود کرده و به ویژه آنکه سه نرخی شدن بازار آزاد، در کنار محدودیتهای مطرح شده در بالا شائبه رشد بیشتر را تداعی کرده است. لازم به ذکر است، وضعیت کاهشی بازار در شرایطی میتواند ادامه پیدا کند که منابع مورد نیاز متقاضیان به همین شکل و به میزان مورد تقاضا تامین شود. لذا هر گونه اختلال کوچکی در روند عرضه ارز میتواند رشد بیشتر قیمتی و ورود متقاضیان جدید را به بازار ایجاد کند. در همین راستا بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که روند فعلی قابلیت تداوم برای یک دوره طولانی را ندارد. به خصوص آنکه پیش¬بینی تورم سال آتی رقمی نزدیک به 15 درصد بوده و با رشد بیشتر نقدینگی دوباره احتمال افزایش نرخ ارز بیش از پیش وجود دارد. در نهایت، مهمترین راهکار فعلی برای بازار ارز آن است که سیاستگذاران ارزی و پولی کشور هدف اصلی را ثبات بازار معین کرده و قیمتها را در نقطهای قرار دهد که در صورت شوک¬های موقتی درونی و بیرونی، در بازار خریداران به بازار هجوم نیاورند و همچنین، حفظ نرخهای فعلی با تزریق اعتماد به فعالان بازار و تامین موقتی تقاضای بالای مربوط به سفرهای نوروزی می¬تواند التهاب این روزهای بازار را کاهش دهد.
بازار سکه و طلا
امیرحسین محمدی، مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری توسعه پارس میکا
جلوگیری از سقوط بیشتر ارزش پول ملی با انتشار گواهی سپرده بانکی
در هفته گذشته واکنشهای مختلفی در برابر بستههای بانک مرکزی برای مهار قیمت دلار و سکه مشاهده شد. از طرفی مسئولان بورس روشهای جذب سرمایه های مردم و سرمایهگذاران از این طریق را در تضاد با رونق بورس دانسته و تبعات این امر را گوشزد کردند. برخی از فعالان و تحلیل گران مالی و اقتصادی نیز آن را مغایر با تصمیمات و سیاستهای قبلی بانک مرکزی در کاهش سود سپردههای بانکی به دلیل تقویت بانکها، کمک به رونق اقتصادی و... میدانستند. با این حال مسئولان بانک مرکزی به دفعات از این طرح دفاع کرده و به دلیل ضرورت بازگرداندن آرامش به بازار ارز و جلوگیری از سقوط بیشتر ارزش پول ملی، آن را طرح مقطعی اما موفق توصیف می کردند. اما به گفته جناب آقای دکترسیف با گذشت 6 روز از آغاز طرح( تا 3 اسفندماه)، میزان استقبال مردم از گواهی پیش فروش سکه و گواهی سپرده ارزی بالا نبوده، ولی گواهی سپرده ریالی با استقبال مواجه شد که بر این اساس انتشار گواهی سپرده ریالی در این دوره زمانی 101 هزار میلیارد تومان بود. در ضمن آمارهای منتشره از بانک ملی حکایت دارد که از آغاز طرح(28بهمن ماه) تا پایان روز هفتم اسفندماه ، شش هزار و 858 درخواست پیش خرید سکه در بانک ملی ایران ثبت شده است.62هزار و 785 قطعه سکه به صورت شش ماهه و 239 هزار و 726 قطعه سکه به صورت یکساله پیش خرید شده است. همچنین از چهارم آذر ماه که حراج سکه در بانک کارگشایی آغاز شده تا پایان روز گذشته بیش از 352 هزار قطعه سکه تمام و نیم بهار آزادی به فروش رفته که حدود 205 هزار قطعه آن سکه تمام بهار آزادی بوده است.
به این ترتیب آمار بانک مرکزی و بانک ملی نشان میدهند در حال حاضر مردم عطش چندانی به خرید ارز و سکه از این طرق نداشته و سپردهگذاری در بانکها را به حضور در بازار دلار و ارز ترجیح میدهند و این سفته بازان هستند که بیشترین تاثیر را در رشد قیمت ها(سکه و دلار)داشتند. هر چند سفته بازان و دلالان در رشد قیمت دلار در ماههای اخیر نقش اساسی و غیر قابل انکار داشتند، اما بالا بودن تمایل مردم به استفاده از بسته گواهی سپرده ریالی را نباید بهبیرغبتیشان به استفاده از دو روش دیگر تلقی کرد. چرا که بسیاری از سپردهگذاران در بانکها(که معمولاً از طیف ریسک گریز محسوب میشوند)مجبور بودند با نرخ سالانه 15درصد در بانکها سپردهگذاری کنند که فرصت کنونی، فرصت مناسبی برای تغییر نوع سپردهگذاری و انتفاع بیشترشان بود. این در حالی است که در صورت عدم مشکل در تحویل سکههای پیش فروش شده و اطمینان سرمایهگذاران به این امر، با توجه به بالا بودن قیمت سررسیدهای آتی سکه هنوز هم فرصت بسیار مناسبی برای آربیتراژگران وجود داشته تا با خرید سکههای پیش فروش شده بانک مرکزی و اتخاذ موقعیت فروش در سررسیدهای مربوطه در آتی سکه از سودهای قابل توجهای برخوردار شوند.
به هر حال بستههای مذکور در کنار نظارت ارگانها و نهادهای نظارتی و انتظامی به فعالیت بازار موجب شد قیمت دلار با افت همراه شود، هر چند که سکه راه دیگری در پیش گرفته و پس از افت قیمت مقطعی با رشد قیمت مواجه شد.
در ادامه این گزارش روند بازارهای دلار و سکه و نیز معاملات آتی سکه در بورس کالا تبیین و تشریح میشود.
الف-وضعیت دلار در بازار آزاد
شروع کاهش قیمت دلار که از هفته گذشته آغاز شده بود در این هفته نیز ادامه یافت و با رسیدن به میانههای کانال 4400 تومانی به یک تعادل نسبی رسید. با این حال از آنجا که سازوکار جدید دادوستد و تامین دلار برای متقاضیان از درجه مناسبی از شفافیت برخوردار است، هنوز هم سفتهبازان، برخی از فعالان اقتصادی و خریداران خرد ترجیح میدهند در بازارهای غیررسمی(که معاملاتشان در جایی به ثبت نمیرسد و رصد مالیاتی آنها مقدور نیست) مبادرت به خرید و فروش ارزهای معتبر(علی الخصوص دلار آمریکا) کنند که قیمتهای این بازارهای غیررسمی بالاتر از ارقام مذکور و مندرج در بازارهای رسمی دلار می باشد. به این ترتیب دو نرخی بودن دلار در سنوات گذشته که همواره به شدت مورد انتقاد بود به چند نرخی بودن دلار تبدیل شده است که اساسا رانت ساز و از پایه غلط است.
هر چند در گزارشات قبل نیز به دفعات اشاره شد حتی الامکان مسئولان اقتصادی و بانک مرکزی باید از دخالتهای مستقیم در بازارها(از جمله بازار ارز)خودداری کنند و با استفاده از تعریف و راهاندازی بازارها و ابزارهای نوین معاملاتی سرمایه سفتهبازان و سرمایهگذاران خرد را هدفمند به این بازارها سوق دهند. شاید بهترین روش به این منظور راه اندازی بورس ارز(و در سطحی پایین تر از آن راه اندازی معاملات مشتقه ارزی)باشد که در سنوات گذشته تمام اقدامات لازم در این زمینه تعریف و اجرایی شده است اما راه اندازی آن به دلایل متعدد از سالی به سال دیگر موکول شد. در این راستا به نظر میرسد هر اقدامی به عنوان مسکنی موقت بوده و تنها موجب انتفاع همان دلالان(به دلیل کاهش مقطعی قیمت ها)شود.
ب-روند قیمتی انس جهانی
همانگونه که پیشبینی شده بود انس طلا در بازارهای جهانی با روند کاهشی مواجه شد به طوریکه تا همان سطح 1320 تا 1325 دلار کاهش قیمت را تجربه کرد و در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته علیرغم رشد اندک قیمت، در زیر سطح قیمتی 1330 دلار به کار خود خاتمه داد. در این هفته انس طلا به واسطه افت ارزش شاخص دلار با رشد قیمتی اندکی کار خود را آغاز کرد و در روز سه شنبه قیمت ها به 1336 دلار نیز رسید اما دوام چندانی نیافت. به این ترتیب به نظر می رسد قیمت انس طلا در بین دو سطح 1320 تا 1360 در حال نوسان باشد که در صورت شکست مقاومت سطح 1320 دلار می تواند به ناحیه 1275 تا 1280 دلار سقوط کند و در صورت عبور از کانال 1360 دلاری نیز می تواند تا سطح 1380 تا 1385 دلار نیز رشد قیمت را تجربه نماید با این حال اظهارات پاول در سنا و کنگره میتواند تاحد زیادی مسیر سیاستهای پولی و نرخ بهره فدرال رزرو طی ماه های آینده را روشن کندکه به نظر میرسد در نشست مارس برای نخستین بار در سال 2018 نرخ بهره را افزایش خواهد داد. در ضمن طی روزهای آینده آمارهای مهم اقتصادی آمریکا انگلیس و چین منتشر خواهد شد. این آمارها نیز تاثیر زیادی بر نوسانات نرخ ارز و قیمت طلا خواهد داشت. آمارهای نرخ تورم منطقه یورو نیز طی روزهای آینده منتشر می شود.
ج-وضعیت معاملات سکه در بازار
همانگونه که در گزارش قبل نیز پیش بینی شده بود در هفته گذشته سکه امامی تا سطح حمایتی مهم 1،475،000 تا 1،470،000 تومان افت قیمت یافت که به تدریج با رشد اندک قیمت ها مواجه شد و در آخر هفته گذشته در حوالی 1،500،000 تومان به کار خود خاتمه داد. اما در اولین روز این هفته با وجود افت قیمت دلار و ثبات نسبی دلار، به بهانه عدم فروش سکه در بانک کارگشایی قیمتها به شدت با رشد قیمتی مواجه شد و حتی در ساعاتی به قیمت 1،560،000تومان نیز رسید اما در نهایت با افت قیمت مواجه شد. با این حال این روند رو به رشد خود هنوز هم ادامه دارد به طوریکه قیمت ها در روز سه شنبه به 1،540،000 تومان نیز رسید. شاید مهمترین دلیل رشد قیمتی را در کاهش عرضه سکه در بازار ناشی از پیش بینی احتمال رشد بیشتر قیمت ها دانست. هر چند رشد بیشتر قیمتها در این هفته از این ناحیه اندکی دور از ذهن است، اما در هفته آینده این امر چندان دور از دسترس نیست و به احتمال زیاد رشد دلار می تواند این پیشبینی را محقق کنند.
د-وضعیت معاملات آتی سکه در بورس کالای ایران
همانگونه که در گزارش قبل پیشبینی شده بود پس از فروکش کردن التهاب بازار ارز و سکه در هفته گذشته، حجم و ارزش معاملات آتی سکه در بورس کالا به دلیل کاهش سردرگمی های معاملهگران(ناشی از فضای عدم قطعیت و غیر قابل پیش بینی حاکم به بازار ارز و سکه در چند هفته گذشته) اندکی کاهش یافت. با این حال در هفته جاری به دلیل رشد چشمگیر و به یکباره سکه در بازار، حجم معاملات رشد مناسبی داشت که به نظر میرسد تا پایان هفته حجم و ارزش معاملات نسبت به هفته گذشته از رشد مناسبی برخوردار شود.
لازم به ذکر است مقارن با التهابات به وجود آمده در بازار سکه در روز شنبه هفته جاری(به علت انتشار خبر توقف فروش سکه در بانک کارگشایی)، حجم معاملات آتی سکه رشد بسیار مناسبی داشت و به 40،448 عدد رسید.
در خاتمه مانند گزارشات قبل تاکید می گردد که در حال حاضر معاملات آتی سکه با ریسک بالایی همراه بوده که معامله گران باید از رفتارهای هیجانی، تکیه بر شایعات و.... به شدت پرهیز کنند.
بازار سرمایه
محمدحسین حقیقی، سرپرست واحد تحلیل تامین سرمایه تمدن
پیشتازی خودروییها دربازار سرمایه
در اواسط هفته ، با آغاز اسفند ماه شاهد سریال تکراری بورس تهران بودیم. این وضعیت در شرایطی حاکم شده که بسیاری از فعالان بازار حدود 2 ماه گذشته در قیمتهایی بالاتر تن به خرید بسیاری از سهمها در فضای هیجانی دادند و همین امر باعث شد که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در هفتهای که گذشت با وجود تمام فراز و فرودها، در برخی گروهها با کاهش به کار خود پایان دهد. به طوری که در آخرین روز کاری هفته ،کاهش 139 واحدی شاخص باعث شد که شاخص به عدد 97.962 برسد که این عدد در مقایسه با ابتدای هفته حدود 196 واحد کمتر بود که از جمله عوامل اثرگذار بر این کاهش را میتوان نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و کمبود نقدینگی و همچنین برخی تصمیمات مخرب در حوزه سیاستهای پولی دانست. از سوی دیگر دلار که اولین روز هفته را با قیمت بازگشایی 44.900 ریال استارت زده بود همچنان تحت تاثیر عوامل دستوری از قبیل عرضه اوراق گواهی سپرده 20درصدی، شناسایی معاملهگران عمده دلار و بلوکه کردن حساب آنها جهت رسیدگی و اخذ مالیات، قرار گرفت و با وجود اینکه میل بازار به خرید دلار کماکان به قوت خود باقی بود، اما قیمتی کمتر از ابتدای هفته یعنی حدود 44.700 را در عصر روز چهارشنبه رقم زد. با این حال همچنان اقتصادانان بر این باورند که قیمت دلار در آینده روند صعودی به خود خواهد گرفت و شاید بتوان گفت شاهد این مدعی (به گزارش برخی خبرگزاریها) فروش دلار آزاد در محدودهای بالاتر از قیمت عرف صرافیها در ظهر روز چهارشنبه بود که حتی در برخی صرافیها جهت محدود کردن این تقاضا فیلترهایی مانند ارائه بلیط یا پاسپورت توسط متقاضیان جهت اخذ دلار را اعمال کردند. از سوی دیگر سکه نیز بر خلاف دلار، هفته را صعودی و مثبت گذراند به طوری که قیمت سکه امامی در چهارشنبه به محدوده 15.500.000 ریال و فراتر از آن نیز رسید که در مقایسه با قیمت بازگشایی ابتدای هفته تقریبا 6.500.000 ریال افزایش را نشان میدهد و همه موارد حکایت از این دارد که بازار راه خود را خواهد رفت و حتی در برخی موارد اقداماتی مانند عرضههای نابجا و دستوری و ارائه طرحهای نه چندان مفید مانند طرح پیش فروش سکه، اگر چه میتواند موقتا تعدیلاتی را انجام دهد، اما در تغییر دادن مسیر ناتوان خواهد بود و نمیتواند راه به جایی ببرد. نفت نیز در حالی هفته را به پایان برد که در محدوده 62.91 دلار در حال نوسان بود که نسبت به قیمت بازگشایی ابتدای هفته کاهش حدود یک دلاری را رقم زده است.
معاملات چشمگیر گروه خودرویی :
اولین روز هفته، بیشترین حجم معاملات در گروه خودروییها بود که در ابتدای بازار مورد توجه معاملهگران قرار گرفت، اما در نیمه دوم بازار، به شدت عرضهها افزوده شد و در واپسین روز هفته نیز بازار شاهد استقبال از سهمهای گروه خودرویی از جمله خکاوه، خپارس،ختوقا،خرینگ و خساپا بوده است.
بازار مسکن
مجید معصومی، کارشناس بازار مسکن
افزایش قیمت مسکن در 3 ماهه نخست سال 97
بازار مسکن در روزهای پایانی سال 96، در حال گذر از تنشهای زیادی است؛ بازاری که با افزایش قیمت شدیدی مواجه شده و برای متقاضیان مسکنی که سررسید تسهیلات صندوق مسکن یکم آنها فرارسیده این سوال را به وجود میآورد که در این روزهای پایانی سال اقدام به خرید کنند یا اگر دست نگاه دارند ممکن است سال آینده قیمت مسکن کاهش پیدا کند؟
با نگاهی به اخبار و گزارشهای ابتدایی سال 96 میتوان دید که خروج مسکن از رکود در نیمه دوم سال در تحلیلهای بسیاری از مسئولان و کارشناسان کاملا مشهود بود. این تحلیلها بر مبنای تاثیرپذیری از برجام، اصلاح قوانین پیشفروش، طرح دریافت مالیات از خانههای خالی و کاهش نرخ سود بانکی صورت گرفته بود و در صورت به انجام رسیدن این مولفهها، محقق میشد. برخی از این سیاستها با وجود کم و کاستی انجام شد که تاثیرات کوتاهمدتی بر بازار مسکن داشت و مسکنی برای بهبود اوضاع مسکن به شمار میرفت. به عنوان مثال، قانون پیشفروش با اصلاحاتی همراه بود، اما به دلیل نبود ساختار مناسب باعث شد این مصوبه از سوی فعالان تولید مسکن پذیرفته نشود و تا امروز که در روزهای پایانی اسفند ماه هستیم، مجلس هنوز اصلاحیه عملیاتی برای این قوانین ارائه نداده است.
همچنین کاهش نرخ سود بانکی که محرک بسیار خوبی برای تقویت بازار مسکن بود با انتشار20 درصدی گواهی سپرده از سوی بانک مرکزی که در پی آن صندوقهای سرمایهگذاری بانکها نیز افزایش سود دادند، این محرک را تضعیف کرد و بازار مسکن را به حالت قبل یعنی دوران رکود برگرداند. از سوی دیگر، افزایش قیمتی که در اثر خروج دولت از سیاستهای انقباضی برای کنترل تورم، نه تنها هیچ عایدی برای مسکن نداشت، تقاضا را نیز با افت شدید مواجه کرد. شاید برخی افراد، خروج سفتهبازان از بازار را دستاورد این سیاست بدانند، اما این دستاورد به کاهش شدیدتر تقاضا که در سه ماه ابتدای سال آینده خواهیم دید، منجر میشود؛ حال سایر شاخصهایی که آینده نزدیک مسکن را تحت الشعاع خواهد داد، کدامند.
مولفههای اخیر اقتصادی را که در نظر بگیریم، افزایش نرخ ارز در اسفند ماه به طور بی سابقهایی افزایش یافت و باعث بالارفتن قیمت مواد و مصالح مادر ساختمانی از جمله سیمان، آهن، حقوق و دستمزد کارگران ساختمانی و.... شد، که بازار مسکن را با افزایش قیمت شدیدی مواجه خواهد کرد.
حال باید دید سیاستهای دولت که بخش عمدهایی از آن معطوف به نوسازی بافت فرسوده شده است، میتواند تعادل را در این بازار برقرار کند یا خیر؟ نوسازی بافت فرسوده سرمایهگذار و متقاضی خرید مسکن میخواهد. درواقع با در نظر گرفتن قیمت بالای مصالح و ارزش پایین زمین در بافت فرسوده، رسیدن به حاشیه سود عالی برای سرمایهگذار که به دنبال کسب منافع اقتصادی است، دور از دسترس قرار دارد. حالت خوشبینانه این است که اندک سرمایهگذارانی که از آنها به عنوان توسعهگر نام برده میشود با سرمایهگذاری مشترک با مالکان در این بافتها به این بخش ورود کنند. در اینجا باید به قدرت خرید مردم در سال آینده رجوع کنیم که با بالارفتن قیمتها در بخشهای مختلف روز به روز در حال کاهش است و تقاضا در این بخش تضعیف میشود. در نتیجه با در نظر گرفتن کاهش تقاضا و افزایش قیمت مصالح ساختمانی شاهد افزایش قیمت مسکن در 3 ماهه نخست سال 97 خواهیم بود.