عصر بازار- امروزه با گسترش شهرنشینی، شلوغ شدن شهرها و افزایش آلودگی، اهمیت لوازم بهداشتی نیز بیشتر شده است؛ بنابراین، شرکتهای تولیدکننده این محصولات نیز هر روز استانداردهای محصولات خود را بیشتر کرده و تولیدات خود را نیز متنوع میکنند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ، اما در حال حاضر این شرکتها از یک سو با مشکلات زیاد تولید دست و پنجه نرم میکنند و از سوی دیگر، در حال افزایش کیفی محصولات و رسیدن به استانداردهای جهانی هستند. این در حالی است که باوجود تمام مسائل، صنعت بهداشتی توانسته علاوه بر تامین نیاز بازار 80 میلیون نفری داخلی، بسیاری از بازارهای کشورهای اطراف و حتی بخشی از بازار اروپا و آمریکا را نیز به دست گیرد. اما بخشی از این صنعت (آرایشی) هم مانند بسیاری از صنایع دیگر ایران با چالشی به نام قاچاق روبروست و به نظر میرسد این مشکل، مهمترین خطر پیش روی تولیدکنندگان شوینده، بهداشتی و آرایشی است. بختیار علم بیگی، رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی ایران نیز با تایید این نکته، مسائلی را مطرح میکند که در ادامه میخوانید.
این انجمن در چه زمانی تاسیس شد و هدف آن چیست؟
انجمن صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی، فعالیت خود را از سال 1376 و با هدف حل مشکلات صنفی تولیدکنندگان آغاز به کار کرد.
در حال حاضر سرانه مصرف مواد شوینده، آرایشی، بهداشتی در ایران و جهان چه میزان است؟
به طور میانگین سرانه مصرف پودر شوینده در ایران 5.5 کیلوگرم در هر سال است و این در حالیست که در جهان میانگین مصرف پودر شوینده در سال به 12 کیلوگرم میرسد. همچنین سرانه مصرف سایر شویندهها در ایران، 11.5 کیلوگرم و در جهان 18 تا 20 کیلوگرم است که به این ترتیب، مصرف سایر شویندهها در جهان نسبت به ایران حدود دو برابر است.
همچنین سرانه مصرف محصولات آرایشی در ایران 88 کیلوگرم در سال است که از سرانه مصرف جهانی آن به مراتب بالاتر است. مصرف سرانه کل محصولات شوینده، آرایشی و بهداشتی در ایران 2 میلیون و 370 هزار ریال است که این میزان در جهان بیش از دو برابر ایران است.
چند واحد تولیدی شوینده، آرایشی و بهداشتی در ایران فعالیت دارند و وضعیت آنها چگونه است؟
در حال حاضر 550 واحد تولیدی مواد شوینده، آرایشی و بهداشتی وجود دارند که تعداد 370 واحد آن فعال و نیمه فعال و سایر واحدها غیر فعال هستند.
به نظر شما، بزرگترین چالش پیش روی این صنعت، به ویژه صنعت آرایشی چیست؟
واردات لوزام آرایشی قاچاق در این صنعت بسیار گسترده است و حدود 90 درصد از کل 60 درصد نیاز کل بازار که از خارج وارد میشود، از مبادی غیرقانونی و به صورت قاچاق است؛ علاوه بر این، سختگیریهای مربوط به رعایت استانداردهای لازم تولید محصولات آرایشی، بهداشتی و شوینده درباره محصولات خارجی انجام نمیشود و این محصولات، تنها یک بار قبل از عرضه مورد آزمایش قرار میگیرند.
همچنین، بسیاری از محصولات در این صنعت بدون فاکتور فروخته میشوند و شفافیت مالیاتی نیز ندارند. مواد اولیه مصرفی کارخانههای تولید کننده لوازم آرایشی و بهداشتی با وجود اینکه در ایران و توسط شرکتهای پتروشیمی داخلی تولید میشوند، قیمت بالایی دارند و سودآوری این صنعت را کاهش میدهند.
علاوه بر این، در شبکههای ماهوارهای و غیره، تبلیغات محصولات خارجی به آسانی انجام میشود و مردم با این محصولات بیشتر آشنا هستند؛ در نتیجه امکان دارد، مردم با وجود استانداردهای بالای محصولات داخلی، به خرید محصولات خارجی روی بیاورند.
این در حالی است که 90 درصد کالاهای خارجی به صورت قاچاق وارد میشوند و این 90 درصد، حدود60 درصد بازار لوازم آرایشی ایران را تشکیل میدهد؛ از آنجایی که این کالاها هیچ هزینه گمرگی، مالیات، بیمه، حقوق پرسنلی و غیره ندارند، رقابتی کاملا یکسویه و به نفع کالای آرایشی خارجی در ایران شکل میگیرد. اما محصولات داخلی به پرداخت مالیات، بیمه، ارزش افزوده و غیره ملزم هستند که هزینه زیادی را به تولیدکنندگان تحمیل میکند.
اکنون کدام سازمانها بر تولید و عرضه محصولات آرایشی و بهداشتی نظارت دارند؟
در حال حاضر، استاندارد محصولات شوینده، آرایشی و بهداشتی توسط سازمان ملی استاندارد به صورت آزمایشگاهی انجام میشود و علاوه بر آن، سازمان غذا و دارو نیز با توجه به اینکه پروانه ساخت برای محصولات آرایشی و بهداشتی صادر میکند، این محصولات را مورد آزمایش قرار میدهد. همچنین انجمن تولیدکنندگان فرآوردههای شوینده، آرایشی و بهداشتی نیز به صورت مجزا و دستکم سه ماه یک بار، استاندارد محصولات را آزمایش میکند.
نظر شما درباره نظارت همزمان دو سازمان استاندارد و غذا و دارو بر یک محصول چیست؟
نظارت دو سازمان بر یک تولیدکننده، امور را تا حد زیادی سخت میکند؛ ترجیح این است که سازمان غذا و دارو که نسبت به سازمان استاندارد مسئولیت کمتری دارد، نظارت بر واحدهای تولیدی را به عهده بگیرد، چون سازمان استاندارد برای همه صنایعی که در ایران فعالیت میکنند، معیارهای تولیدی تعیین میکند و این گستردگی در وظایف باعث میشود، سازمان غذا و دارو را ترجیح دهیم.
اخیرا در قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد که توسط رئیس جمهور به سازمان ملی استاندارد ایران ابلاغ شد، مقوله سیاستگذاری، نظارت و هدایت نظام استاندارد در حوزه تولید و واردات تجهیزات پزشکی، مواد غذایی و آرایشی و بهداشتی بر عهده سازمان ملی استاندارد ایران گذاشته شد. همچنین موضوع سیاستگذاری، نظارت و هدایت نظام استاندارد در حوزه خدمات آرایشی و بهداشتی، درمانی و دارویی بر عهده سازمان غذا و دارو محول شده و این در حالی است که منظور از «خدمات» هنوز مشخص نیست؛ این قوانین هنوز به مرحله اجرا در نیامده است.
نقش واحدهای تولیدی در اقتصاد ایران از نظر اشتغالزایی مستقیم و غیر مستقیم چقدر است؟
در حال حاضر 50 هزار نفر در کارخانههای فعال این حوزه و بیش از 50 هزار نفر نیز به صورت غیرمستقیم در سیستم عرضه، فروش و غیره فعالیت میکنند.
در حال حاضر میزان تولید واقعی و ظرفیت اسمی کارخانههای آرایشی و بهداشتی چه میزان است؟
ظرفیت اسمی کارخانههای تولید کننده پودر شوینده، یک میلیون و پانصد هزار تن و تولید فعال آن یک میلیون و دویست هزار تن است که از این میان، نیاز داخلی 400 تا 450 هزار تن بوده و 150 تا 200 هزار تن نیز صادر میشود.
مجموع ظرفیت تولید محصولات آرایشی در ایران 40 هزار و 650 تن بوده و این در حالیست که نیاز بازار داخلی به محصولات آرایشی به 20 هزار تن در سال میرسد. همانطور که از آمارها مشخص است، ظرفیت تولید در کاخانههای داخلی دو برابر مصرف است، اما 60 درصد بازار لوازم آرایشی، وارداتی بوده و از این میزان 90 درصد به صورت قاچاق و از مبادی غیرقانونی وارد میشود.
علاوه بر این، نیاز به شامپو در کشور 360 هزار تن، مایع ظرفشویی 280 هزار تن، خمیر دندان، 13 تن، مایع دستشویی 200 تن، صابون 55 تن و سایر محصولات 150 تن در سال است که در داخل کشور بیش از 4 برابر این مقدار ظرفیت تولید وجود دارد.
مواد اولیه کارخانههای ایرانی و محصولات تولیدی از کجا تامین میشود؟
در زمینه تامین مواد اولیه، تقریبا به خودکفایی رسیدیم و بسیاری از مواد اولیه و واسط در داخل کشور تولید میشود؛ اما برخی اسانسها و مواد اولیه مانند روغن نارگیل و سایر موادی که تولید داخلی ندارند، از کشورهای اروپایی، هند و امارات تامین میشود.
تا کنون در صنعت شوینده، آرایشی و بهداشتی ایران چه کشورهایی سرمایهگذاری کردهاند؟
در حال حاضر شرکت هنکل پاکوش آلمان در بازار ایران حضور دارد و شرکت یونیلیور ترکیه نیز به تازگی با شرکت گلرنگ قرارداد همکاری امضا کرده است.
آیا ایران در صنعت شوینده، آرایشی و بهداشتی صادرات دارد؟ و مقاصد صادراتی ایران کدام کشورها هستند؟
صادرات محصولات شوینده، بهداشتی و آرایشی علاوه بر کشورهای همسایه به کشورهای اروپایی نیز انجام میشود و به عنوان نمونه در سال 1395 ایران به آمریکا، کانادا و 35 کشور اروپایی نیز صادرات داشته است.
حاشیه سود کارخانههای تولیدی مواد شوینده و آرایشی و بهداشتی چه میزان است؟
حاشیه سود این کارخانهها به تکمیل سبد محصولات بستگی دارد و در این صنعت سود برخی شرکتها صفر و برخی دیگر به 6 تا 7 درصد میرسد.