عصر بازار- در سالهای اخیر با پی بردن به خلا صنعت فروشگاهی در اقتصاد ایران، به این صنعت توجه ویژهای شده است. با تشکیل فروشگاههای زنجیرهای در مقیاسهای بزرگ و تامین نیازهای مصرفکنندگان، سبد خرید مشتریها بزرگتر و در عین حال ارزانتر میشود که این مهم به نفع مصرفکنندگان است.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ، از سوی دیگر وجود فروشگاههای زنجیرهای که محصولات تولید داخلی را در قفسههای خود دارند، به رونق تولید داخلی در سال اقتصاد ملی نیز کمک کرده است. با این حال صنعت خردهفروشی در ایران صنعت جوانی است که با چالشهای زیادی دستوپنجه نرم میکند. از جمله این چالشها میتوان به کمبود سرمایهگذار در این زمینه، نبود علم و دانش کافی و توجه بیش از حد دولت به سرمایهگذاران خارجی اشاره کرد. در همین راستا با امیر خسرو فخریان رئیس اتحادیه فروشگاههای زنجیرهای و مدیرعامل فروشگاههای زنجیرهای افق کوروش گفتوگویی در حاشیه یازدهمین نمایشگاه کالا، خدمات، فروشگاههای زنجیرهای و تجهیزات فروشگاهی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن را میخوانید.
در حال حاضر فروشگاههای زنجیرهای تبدیل به یک صنعت مهم و تعیین کننده در اقتصاد خرد شدهاند؛ وضعیت این صنعت را چگونه ارزیابی میکنید؟
با اینکه صنعت فروشگاههای زنجیرهای در دو سال اخیر رشد خوبی داشته است، اما هم اکنون در ابتدای راه هستیم. البته سال گذشته با تشکیل اتحادیه صنایع فروشگاههای زنجیرهای، این صنعت شکل رسمی به خود گرفت و این مهم را میتوان قدم مثبتی در این مسیر دانست. در حال حاضر انجمن فروشگاههای زنجیرهای 90 عضو و 3500 فروشگاه در سطح کشور دارد. خوشبختانه در حال حاضر فروشگاهها با کاهش هزینههای خرید، ایجاد شفافیت در معاملات و جلوگیری از مصرف کالاهای قاچاق به کمک مردم و دولت آمده و توانستهاند در این زمینه جایگاه مناسبی داشته باشند. با همه این اوصاف نیازمند این هستیم که در سال 97 به توسعه فروشگاه های زنجیره ای کشور سرعت بیشتری ببخشیم.
در حال حاضر چند درصد از صنعت خردهفروشی ایران در اختیار فروشگاههای زنجیرهای است؟
بر اساس برآوردها، اکنون سهم فروشگاههای زنجیرهای از شبکه توزیع در تمام کالاها، ده درصد است که طبق برنامه ششم توسعه دولت باید دو برابر شود، اما برای اجرایی شدن این هدف، باید الزاماتی را رعایت کرد. تمام اینها در شرایطی است که ایجاد هر متر مربع از فروشگاههای زنجیرهای، به طور میانگین 5 میلیون تومان سرمایه نیاز دارد.
ایجاد فروشگاههای زنجیرهای چه نقشی در اشتغالزایی داشته است؟
در حال حاضر فضای فروشگاههای زنجیرهای موجود در کشور، حدود یک میلیون متر مربع است که برای آن، حدود 5 هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری شده و البته به ازای هر 250 متر هم، ده نفر مشغول به کار شدهاند؛ ضمن اینکه رقابت برای فروشگاههای زنجیره ای دشوارتر شده است. هم اکنون قریب به 25 هزار نفر در بخش فروشگاه های زنجیره ای کشور به صورت مستقیم به فعالیت مشغول هستند و بالغ بر 5 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی و دولتی در این حوزه انجام گرفته است.
نقش فروشگاههای زنجیرهای در مصرف کالای داخلی و بهبود وضعیت صنایع غذایی چیست؟
توصیه اتحادیه فروشگاههای زنجیرهای بر مصرف کالاهای داخلی است و تنها مجوز 5 درصد محصول وارداتی به هر فروشگاه داده میشود. تنها در صورتی کالای وارداتی در این فروشگاهها عرضه میشود که نمونه مشابه داخلی آن وجود نداشته باشد. در این شرایط هم تنها از کالاهای وارداتی استفاده میشود که از مراجع قانونی وارد کشور شده باشند البته فروشگاهها باید نیازهای مصرفکننده را تامین کنند، از این جهت برای احترام به نیازهای مخاطب، تمام سعی ما این است که کالاهای مورد نیاز یک فرد در فروشگاه تامین شود. با این حال امیدواریم تولیدات داخلی از چنان کیفیت بالایی برخوردار باشند که انتخاب اول مصرفکنندهها، استفاده از محصولات داخلی باشد.
بزرگترین چالشهای پیش روی صنعت فروشگاهی در ایران چیست؟
ورود به صنعت فروشگاهی نیازمند سرمایهگذاری و دانش بالاست. یکی از بزرگترین چالشهای صنعت فروشگاهی کمبود دانش این امر در داخل کشور است. البته مذاکراتی با دانشگاهها انجام شده تا علاوه بر ایجاد رشته خرده فروشی، دانشجویان را به ارائه پایاننامه و مقاله در زمینه صنعت خردهفروشی تشویق کنند. بنابراین امیدواریم با غنی شدن دانش در این صنعت بتوانیم از مرزهای کشور فراتر رفته و فروشگاه های زنجیرهای را در سایر کشورها تاسیس کنیم.
یکی از ایرادهایی که در خصوص فروشگاه های زنجیرهای مطرح میشود، وجود فروشگاههای کوچک در این صنعت است؛ آیا این فروشگاهها استاندارد هستند؟
نمیتوان گفت که حتما فروشگاههای زنجیرهای باید متراژی بالا داشته باشند؛ اما اکنون در بسیاری از مناطق تهران فضای کافی و خالی برای ایجاد فروشگاهی با متراژ بالا وجود ندارد، حتی در بسیاری موارد برای ایجاد چنین فروشگاههایی محدودیت پارکینگ وجود دارد. بر همین اساس برنامهریزیهای برخی فروشگاه های زنجیرهای بر آن است که حتی در سالهای آینده به واحدهای کمتر از 100 متر نیز مجوز فعالیت بدهند؛ البته در دنیا نیز شاهد این هستیم که در برخی کشورها فروشگاهها دارای شعبی با متراژ 50 تا 70 متر هستند. البته گاه هم ممکن است متراژ آنها به طور مثال به چند هزار متر برسد و در یک واحد فروشگاهی حتی شاهد فعالیت نانوایی و فروشگاههای لوازم صوتی و تصویری نیز باشیم.
با توجه به رشد فزاینده فروشگاههای زنجیرهای، حاشیه سود این صنعت چه میزان است؟
طبق آمارهای به دست آمده حاشیه سود فروشگاههای زنجیرهای کم است و کسانی که میخواهند در این حوزه فعالیت کنند باید نگاه سرمایهگذاری بلندمدت داشته باشند.
در حال حاضر شاهد ورود کشورهای خارجی به بازار فروشگاههای زنجیرهای ایران هستیم؛ نظر شما چیست و آیا فروشگاههای ایرانی نیز در سایر کشورها فعالیتی دارند؟
یکی از راههای صادرات کالا به کشورهای دیگر، ایجاد فروشگاههای زنجیرهای در آنها است که متاسفانه تاکنون واحدهای صنفی به این عرصه ورود نکردهاند، اما امیدواریم بتوانیم ظرف یک سال آینده، در برخی کشورهای همسایه شاهد این روند باشیم. این در حالی است که کشورهای اروپایی، دارای فروشگاههای زنجیرهای بسیار قوی هستند که برخی از آنها، هفت تا هشت هزار شعبه دارند و طبیعی است در چنین شرایطی، ورود فروشگاههای زنجیرهای ایران به برخی کشورها امری بسیار دشوار محسوب میشود. در حال حاضر تعدادی از برندهای خارجی موفق به حضور در بازار فروشگاههای زنجیرهای ایران شدهاند و در مواردی هم خارجیها برای فعالیت مشترک در ایران امتیازاتی را میخواستند که گاه امکان واگذاری آنها وجود نداشت. حال شاید در سالهای آتی با بهتر شدن شرایط این اتفاق رخ دهد. با توجه به جوان بودن صنعت خرده فروشی در ایران و تجربه بالای اروپاییها در این زمینه، اگر آنها بخواهند سرمایه و دانش خود را به ایران بیاورند، اتحادیه فروشگاههای زنجیرهای مخالفتی با آنها ندارد و امیدواریم حضور شرکتهای خارجی در صنعت خردهفروشی سبب ایجاد رقابت سالمی شود.
برگزاری نمایشگاه فروشگاههای زنجیرهای و تجهیزات وابسته به آن را چگونه ارزیابی میکنید؟
در مقایسه با کشورهای بزرگ راه طولانی پیش رو داریم. با این حال نمایشگاه امسال خیلی بهتر از سال گذشته برگزار شد. از یک سو شاهد عرضه تولیدات با کیفیتتر و متنوعتر بودیم و از سوی دیگر حضور پررنگ شرکتها نیز نوید رونق این بازار در سالهای آینده را میدهد. به خصوص از لحاظ سخت افزار، فروشگاههای زنجیره ای 80_90 درصد نیازهای خود را از تولیدات داخلی تامین میکنند و امیدواریم تا سالهای آینده بتوانیم در این حوزه صادرات گستردهای هم داشته باشیم. کمااینکه در حال حاضر نیز صادراتی در حوزه تجهیزات فروشگاهی از جمله یخچال، قفسه و... به کشورهای همسایه مانند جمهوری آذربایجان، ارمنستان و... داریم.
چرا فروشگاههای زنجیرهای دارای برند در این نمایشگاه حضور نداشتند؟
واقعیت این است که فروشگاههای زنجیرهای مصرفکننده تجهیزات فروشگاهی هستند از این رو حضور آنها در نمایشگاه به صرفه نیست. با این اوصاف فروشگاههای زنجیرهای با بررسی و تهیه تجهیزات نوین تولیدکنندگان داخلی در مسیر بهبود این صنعت قدم برمیدارند. از سوی دیگر اتحادیه فروشگاههای زنجیرهای نیز حمایت خود را به صورت کامل از این نمایشگاه اعلام کرده و انجام داده است.