عصر بازار- در چند ماه گذشته، یکی از مسائلی که ذهن بسیاری از فعالان بازار را به خود مشغول کرده، صعود قابل توجه شاخص بورس تهران بود.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ، این نماگر بورسی که چند سال گذشته توان حرکت نداشت و اگر حرکتی نیز انجام میداد، کوتاهمدت و کم رونق بود، ناگهان در پاییز سال 1396 سنتشکنی کرد، مقاومتهای مهمی را در هم شکست و از قلههای مهمی عبور کرد تا یکه تاز بلامنازع این روزهای اقتصاد کشور باشد.
گروههای بزرگی در حرکت صعودی شاخص توانستند از این روند سربلند بیرون بیایند و کام سهامداران خود را شیرین کنند، اما گروههای دیگر اندر خم یک کوچه ماندند و فقط نظاره گر خودنمایی شاخص بورس بودند. برخی گروهها و شرکتهای فعال در بازار سرمایه نیز روسیاه شدند و در حالی که شاخص به قلههای عجیب و جالبی دست مییافت، روند نزولی در پیش گرفتند و بعضا با صف فروشهای غافلگیرکننده، سهامداران خود را به کنج عزلت کشاندند.
جریان صعود شاخص ادامه داشت تا اینکه فصل زمستان فرا رسید و چنین به نظر رسید که حال و هوای زمستان به مزاج شاخص بورس تهران خوش نیامده است؛ همین موضوع باعث شد پویایی شاخص بورس با ورود به فصل سوز و سرما فروکش کند. ورود به زمستان با وضع قوانین جدید توسط سازمان بورس و اوراق بهادار توام شد که به نوبه خود جای تامل داشت که هرچند گامی در جهت اصلاح قوانین بورس اوراق بهادار بود، اما انتقادات مهمی به روش اجرای آن وارد شده که قطعا به گوش متولیان بازار سرمایه رسیده است.
همچنین دلایل دیگری نیز وجود داشت که باعث شد بورس تهران در هفته ابتدایی زمستان، ناگهان بخش قابل توجهی از مسیر طی شده را در مدت زمان کوتاهی برگردد. اصلاح شاخص و منفی شدن آن به مقدار بیش از 1500 واحد در یک روز و در این زمان، اتفاق قابل تاملی بود که هیچ یک از فعالان بازار انتظار آن را نداشت و اسباب غافلگیری بسیاری را فراهم کرد.
اصلاح شاخص انجام شد؛ اما باید به این نکته توجه کرد که در روند نزول شاخص، برخی از نمادهایی که رشد قابل توجهی داشتهاند، افت قیمتی را تجربه کردند. اما برخی از نمادهایی که از رشد برخوردار نبودند، در روند نزولی پیش قدم شده و برخی از سهام، صف فروش را نیز تجربه کردند. سهامداران این گروه در بازار صعودی هیچ بازدهی نداشتند و در بازار نزولی نیز با ضرر روبه رو شدند.
جنس روند صعودی اخیر شاخص متفاوت بود، به طوری که بسیاری از فعالان بازار غافلگیر شدند و آنطورکه باید نتوانستند مطابق با آن، بازدهی داشته باشند. به هر حال شاخص تا حوالی 98 هزار واحد صعود و در هفته جاری افت 3 هزار واحدی را در کارنامه خود ثبت کرد تا اندکی استراحت کند. در زمان نزول شاخص، فعالیت حقوقیها به شدت افزایش داشت و در برخی از نمادهای شاخص ساز، خرید حقوقیها بیش از 90 درصد معاملات انجام شده در روز ریزش شاخص بود که نشان از حمایت تمام قد حقوقیها از بازار سرمایه دارد. به نظر میرسد چند روزی زمان ببرد تا بازار به حالت عادی خود بازگردد و همانطور که بارها اشاره شده، اگر اتفاق خاص سیاسی یا اقتصادی رخ ندهد، میتوان انتظار داشت که در هفتهها و روزهای آینده شاهد متعادل شدن بازار باشیم و فعالیت حقیقیها در بازار افزایش پیدا کند.
اما در کنار اتفاقاتی که در بازار سرمایه کشور رخ داد، بازار ارز نیز آرام نبود و نوسانات تاریخی از خود برجای گذاشت. دلار که در هفتههای قبلی با تمام توان توانسته بود تا حوالی قیمت 42 هزار و 500 ریال رشد کند، در هفته اخیر رکورد جدیدی به ثبت رساند و توانست تا قیمت 43 هزار و 600 ریال نیز برسد. این اتفاق در سکوت متولیان بانک مرکزی رخ داد و مسئولان بانک مرکزی تا اواخر هفته، اقدامی در خصوص کاهش نرخ ارز انجام ندادهاند. البته زمانی که سفارش گیری ماشینهای وارداتی در ماههای اخیر ممنوع شد، پیش بینی میشد با شروع دوباره سفارش گیری، شاهد افزایش تقاضای ارز و در نتیجه افزایش قیمت دلار و ارزهای دیگر باشیم. در هفته گذشته خبر افزایش تعرفه واردات خودرو اعلام و ثبت سفارش برای خودروهای وارداتی آغاز شد و همین موضوع دلیل اصلی افزایش نرخ ارز بود تا فشار تقاضا را برای سفته بازان ارز افزایش دهد. اما به نظر میرسد که التهاب خریداران دلار در هفتههای آینده فروکش کند و ثبات به بازار برگردد و این امید وجود دارد که ثبات هر چه سریعتر شکل بگیرد تا بازارهای دیگر از این افزایش نرخ ارز، کمتر تاثیر بگیرند.
از سوی دیگر، شاخص یورو در برابر دلار تقویت شده و افزایش قابل توجهی یافته است. تقویت ارزش یورو در برابر دلار میتواند افزایش نرخ یورو در داخل را توجیه کند، اما به نظر میرسد افزایش نرخ دلار همسو با افزایش نرخ یورو مقطعی، ناشی از هیجانات و افزایش تقاضاهای مقطعی است که با کاهش تقاضا، شاهد بازگشت نرخ دلار به حالت تعادلی خواهیم بود.
اما در هیاهویی که هفته اخیر در بازار بورس و ارز اتفاق افتاد، بازار طلا نیز بیکار نبود و تحرکات بسیار مهمی را رقم زد که برای فعالان این بازار شوک قوی بود که به جرات میتوان گفت خریداران هفتههای اخیر را بسیار خرسند و فروشندگان را اندوهگین کرد. در هفته اخیر جهش قیمت سکه به دلیل افزایش نرخ دلار، از اتفاقات مهم هفته پیش بود و عبور سکه نقدی از قیمت 15 میلیون ریال توانست شرایطی را ایجاد کند که فعالان بازارهای موازی بخشی از سرمایه خود را وارد بازار سکه و طلا کنند. رالی قیمت جهانی اونس در دو هفته گذشته این انتظار را در ذهن فعالان بازار سکه ایجاد کرده بود که قیمت طلا و سکه در بازار داخل حداقل در یک بازه زمانی کوتاه مدت، در مدار صعودی قرار بگیرد. این حرکت در مدار صعودی به هفته گذشته موکول شده بود که از ابتدای هفته این رخداد رقم خورد؛ سکه در ماههای اخیر توانست صعود قیمتی تا محدوده 14 میلیون و 500 هزار ریال را رقم بزند، اما دستیابی به قیمت 15 میلیون ریال، جنبههای روانی خاص خود را دارد که یکی از این تاثیرات، تهییج تقاضا و افزایش تمایل خریداران برای خرید سکه است و همین موضوع میتواند بستر افزایش سریعتر قیمت سکه را در مدت کوتاه ایجاد کند.
اما همسو با هیاهویی که در بازارهای اقتصادی رخ داد، بازار آتی سکه نیز محل مناسبی برای کسب سودهای جذاب برای فعالان بازار سکه آتی بود. سکه قرارداد آتی شهریور سال 1397 توانست با افزایش قیمت حدود 3 درصدی و اهرمی که چاشنی این 3 درصد میشود، شرایط مناسبی را برای فعالانی که موقعیت باز خرید اتخاذ کرده بودند، ایجاد کند. عبور سکه از مرز 15 میلیون ریال در روز چهارشنبه و تثبیت بالای این قیمت، به فعالان بازار آتی اطمینان داد که حداقل برای بازه زمانی کوتاه، قیمت آتی سکه حوالی قیمتهای فعلی بماند. سکه آتی شهریور 1397 در روزهای آخر هفته بالاتر از قیمت 16 میلیون 400 هزار ریال معامله میشد که حکایت از تعادل کوتاه مدت در این بازار دارد. با کاهش قیمت دلار و قیمت سکه نقدی، میتوان انتظار داشت که این قرارداد نیز با کاهش قیمت روبه رو شود و نسبت به کاهش قیمت دلار، قیمت آتی سکه نیز کاهش یابد.
اما در کل میتوان اینگونه انتظار داشت که در هفتههای پیش رو شاهد کاهش تب و تاب در بازار ارز و سکه باشیم و از سوی دیگر بازار سرمایه نیز شرایط مساعدتری برای ادامه فعالیت بهدست آورد. انتظار میرود در روزهای آتی بانک مرکزی به عنوان اصلیترین متولی بازار ارزی که بورس ارز ندارد و مکانیزم عرضه و تقاضا به درستی در آن فعالیت نمیکند، وارد عمل شده و با عرضه ارز مانع از صعود قیمتی بیشتر شود. قطعا تعادل در تمامی بازارها، توسعه پایدار راهگشا خواهد بود و امید است در آینده شاهد ایجاد تعادل با ثباتی که طرفهای عرضه و تقاضای واقعی آن را رقم زدهاند، باشیم.