عصر بازار- پرونده فرابورس ایران در آبان ۹۶ در شرایطی بسته شد که نماگر این بازار در آخرین روز کاری این ماه در سطح یک هزار و ۱۲ واحدی قرار گرفت و با ثبت رشد ۳/ ۷درصدی معاملات این ماه را به پایان رساند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از دنیای اقتصاد، حجم و ارزش معاملات نیز در این ماه روند صعودی در پیش گرفت و به ترتیب رشد 4 و 19 درصدی را تجربه کرد. بر این اساس بازدهی این بازار از ابتدای سال تاکنون به 7/ 15 درصد رسید. در عین حال طی معاملات آبان ماه، پتروپالایشیها بیشترین بازدهی در میان صنایع بورسی را نصیب سهامداران خود کردند.
از مهمترین تحولات فرابورس ایران در ماه جاری میتوان به کانالشکنی آیفکس، سررسید مرحله دوم اسناد خزانه اسلامی بانکی در نماد «سخاب2» و انتشار و عرضه دور جدیدی از اسناد خزانه اسلامی در نماد «اخزا611» اشاره کرد.
مهمترین رویدادهای آبانماه فرابورس
کانالشکنی آیفکس: در روزهای آغازین 10سالگی فرابورس ایران این بازار شاهد کانالشکنی نماگر این بازار بود. به این ترتیب 27 آبان ماه شاخص کل فرابورس ایران، با رشد بیش از 11 واحدی، برای نخستین بار موفق به عبور از کانال 1000 واحدی شد.
«سخاب2» متوقف شد: فرابورس ایران که از 21 شهریور ماه شاهد آغاز معاملات ثانویه اسناد خزانه اسلامی بانکی در نماد «سخاب2» بود، 13 آبان ماه با توجه به نزدیک شدن به زمان سررسید این اوراق با توقف این نماد معاملاتی روبهرو شد. به این ترتیب اوراق مذکور 36 روز معاملاتی در فرابورس ایران تجربه کرد که ماحصل آن ثبت میانگین قیمتی 98 هزار و 360 تومان بود. ارزش معاملات این اوراق نیز از ابتدا تا انتهای معاملات، بهطور متوسط روزانه 12 میلیارد تومان بوده است و در هر روز بهطور متوسط 121هزار و 400 ورقه از اوراق مذکور دادوستد شده است. پرواضح است که بازدهی یک ورقه بهادار از مهمترین اطلاعات مربوط به آن است. متوسط بازده ساده برای «سخاب2» در مدت حضورش در فرابورس، 1/ 17 درصد بوده است. متوسط بازده موثر تا سررسید این اوراق نیز در مدت حضورش در فرابورس 45/ 18 درصد ثبت شد. نکته قابل توجه درخصوص بازده «سخاب2»، هم بهطور ساده هم بهطور مرکب این است که به وضوح بازده این اوراق نسبت به مراحل قبلی اسناد خزانه کاهش یافته است. به نظر میرسد این کاهش بازدهی به دلیل کاهش نرخ سود بانکی از سوی بانک مرکزی و کاهش سقف سپردهگذاری بانکی صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت به حداکثر 50 درصد رخ داده است. موضوعی که سبب شد تا سایر اوراق موجود در بازار بدهی نیز با کاهش نرخ بازده مواجه شوند.
انتشار اوراقی جدید در بازار بدهی: روز شنبه 27 آبان ماه، وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت 900 میلیون ورقه اسناد خزانه اسلامی را در نماد «اخزا611» در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس عرضه کرد که هر ورقه از آن 86 هزار و 400 تومان قیمت خورد. در ادامه نیز دادوستد حدود 732 هزار ورقه از این اوراق توسط معاملهگران، قیمت «اخزا611» را به 863 هزار و 931 ریال رساند. به این ترتیب نرخ سود موثر و معادل بانکی این اوراق به ترتیب در سطح 15 و 1/ 14درصد قرار گرفت. اوراق مزبور در روز 13 آذر 97 سررسید شده و موضوع انتشار «اخزا611»، تسویه بدهیهای تبصره 16 بند «و» قانون بودجه سال 96 کل کشور است. از نکات قابل توجه این اوراق تازهوارد به بازار بدهی همانطور که اشاره شد ثبت بازدهی 15 درصدی بود. رقمی که نشان از هماهنگی نرخ سود بین این بازار و بازار پول دارد. همانطور که در گزارش پیشین «دنیای اقتصاد» تحت عنوان «همگرایی نرخ سود در بازارها» اشاره شد، همگرا شدن نرخ سود در بازار بدهی و بازار پول دو پیام پنهان در بر دارد. نخست آنکه این هماهنگی، فرصت مناسبی برای استفاده از تقاضای مازاد موجود در بازار بدهی است. به این ترتیب میتوان با عرضه بیشتر اوراق به تعمیق این بازار کمک کرد. همچنین میتوان انتظار داشت اثر کاهش نرخ سود در سایر بازارها نیز به آرامی نمود پیدا کند. به عبارت دقیقتر، کاهش نرخ بهره موجب افزایش ریسکپذیری سرمایهگذاران خواهد شد و در نتیجه بورس سهام نیز میتواند مقصد جذابی برای پولهای تازه شود.
معاملات آبان فرابورس از دریچه آمار
در 21 روز معاملاتی آبانماه بهطور میانگین روزانه تعداد 609 میلیون ورقه به ارزش 235 میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت. بررسی نوسانهای شاخص فرابورس در این ماه حکایت از رشد 69 واحدی (معادل 3/ 7 درصد) این نماگر دارد. آیفکس در این ماه نوسانات قابل توجهی را تجربه کرد و پر افت و خیز ظاهر شد. بیشترین میزان رشد شاخص در این ماه صعود قابل توجه 6/ 11 واحدی شاخص در بیست و هفتمین روز آبانماه بود. نماگر فرابورس ایران دومین روز آبان در کف ماهانه خود یعنی 2/ 945 واحد قرار گرفت و در آخرین روز معاملاتی این ماه تا سطح یک هزار و 12واحدی پیشروی کرد تا بیشترین مقدار شاخص در این ماه ثبت شود. در کنار رشد شاخص فرابورس در آبانماه، ارزش بازار نیز با رشد 5/ 3 درصدی (معادل 3 هزار و 895 میلیارد و 600 میلیون تومان) همراه شد و به حدود 116 هزار و 70 میلیارد و 711 میلیون تومان (مجموع بازارها) رسید.
در مجموع نیز در ماه مذکور تعداد 6 میلیارد و 66 میلیون ورقه بهادار در 855 هزار نوبت معاملاتی در تمامی بازارهای فرابورس مورد معامله قرار گرفت که ارزش این حجم از دادوستدها به 5 هزار و 587 میلیارد تومان رسید. به این ترتیب با ثبت این میزان معامله در آبانماه، شاهد رشد 19 درصدی ارزش معاملات نسبت به مهر 96 بودیم. حجم معاملات نیز در این بازه زمانی افزایش 4 درصدی را تجربه کرد. طی این ماه بازارهای اول، دوم و پایه (بازارهای خرد) بهترتیب معامله 695، 1644 و 2735 میلیون سهم به ارزش 144، 546 و 463 میلیارد تومان را تجربه کردند.
همچنین ماه گذشته در بازار ابزارهای نوین مالی افزون بر 244 میلیون ورقه بهادار به ارزش 4 هزار و 359 میلیارد تومان دادوستد شد که مرتبط با معاملات اوراق بدهی، صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله و اوراق تسهیلات مسکن بود. دادوستد حدود 41 میلیون ورقه اوراق بدهی به ارزش 4 هزار میلیارد تومان، 202 میلیون ورقه در ETFها (صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله) به ارزش 250 میلیارد تومان و یک میلیون ورقه تسهیلات مسکن به ارزش 109 میلیارد تومان نتیجه معاملات انجام شده در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس در هفته معاملاتی منتهی به 30 آبان 96 بود.
همچنین بازار اوراق با درآمد ثابت فرابورس در این ماه، در مجموع میزبان بیش از 15 میلیون ورقه اسناد خزانه اسلامی به ارزش یک هزار و 394 میلیارد تومان در 7 هزار نوبت معاملاتی بود تا در نهایت این اوراق در محدوده قیمتی 83 تا 99 هزار تومان مورد دادوستد قرار گیرند. در عین حال بررسیهای «دنیای اقتصاد» نشان از کاهش متوسط نرخ سود موثر اوراق اسناد خزانه اسلامی در آبان ماه دارد. بر این اساس میانگین نرخ سود موثر «اخزا»ها در این ماه با کاهش 7/ 1 واحد درصدی نسبت به مهرماه به حدود 16 درصد رسید.
اوراق تسهیلات مسکن اسفند 94 (تسه9412) نیز در این ماه با افت ماهانه 2/ 1 درصدی همراه شد. با وجود افت قیمت «تسه»ها در ابتدای آبان تا کف 73 هزار تومانی (کمترین سطح از خرداد)، رشد تدریجی تقاضا اما قیمت این اوراق را تا سطح 76 هزار تومانی افزایش داد. به این ترتیب میانگین قیمت اوراق تسهیلات مسکن در آبان 96، در سطح 75 هزار و 777 تومان قرار گرفت. با وجود افت 14 درصدی قیمت «تسه»ها در دو ماه ابتدایی پاییز سال گذشته، اما در مهر و آبان افت تنها 05/ 0 درصدی قیمت اوراق رقم خورد. تنوع در وامهای ارائهشده از جمله صندوق یکم بانک مسکن، با کاهش نوسان «تسه»ها در تابستان در کنار رشد تدریجی تقاضای مسکن از جمله عوامل حمایت از اوراق تسهیلات مسکن به شمار میرود.
مروری بر روند صنایع فرابورسی
با توجه به رشد مناسب قیمتها در بازارهای جهانی و همچنین افزایش نرخ دلار انتظار میرفت طی معاملات آبان ماه، گروههای شاخصساز فرابورس از جمله گروه فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و گروه پالایشی بازدهی مناسبی را نصیب سهامداران خود کنند. نگاهی به آمار معاملات فرابورس ایران در ماه مذکور حاکی از تحقق این انتظار برای پتروپالایشیها است.
به این ترتیب شاخص گروه محصولات شیمیایی در آبان 96 با رشد بیش از 17 درصدی همراه شد. پالایشیها نیز در مدت مورد بررسی شاهد افزایش بیش از 16 درصدی شاخص بودند. در مجموع از 24 صنعت مورد بررسی در آبان ماه، شاخص 13 صنعت با رشد همراه شد و 9 صنعت نیز معاملات ماهانه خود را با افت پشت سر گذاشتند. (شاخص 2 صنعت بدون تغییر ماند). دو گروه سیمان و انبوهسازی نیز در ماه مذکور بیشترین زیان را به سهامداران خود تحمیل کردند.