عصر بازار- بانکداری مجازی در هزاره سوم یک نیاز نیست بلکه ضرورت ویژهای است که در رقابت بانکداری از منظر درگاه خدمات مالی، اساس حذف یا تعریفی جدید از ماندگاری یک برند پولی در عرصه بانکداری را رقم خواهد زد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از عصر اعتبار، تولد بانکهای مجازی، مولود پیشرفتهای بنیادین عرصه اینترنت در دنیاست که بنیان آن در سال 1995 در آمریکا، در سال 1999 در اروپا و در سال 2000 در آسیا با رویکرد کاهش هزینهها و بهرهوری در زمان در مسیر بهبود ارائه خدمات بانکی از باب روانشناختی در کشورهای مختلف گذاشته شد و دربرگیرنده کاهش تنشهای رفتاری و استرسهای ذهنی و عدم اتلاف زمان است. ترویج و گسترش بانکداری الکترونیک در ایران نیز مانند دیگر کشورهای آسیایی حدود 15 سال است رایج شده و مدیران زیادی در بسط آن نقشآفرین بودهاند. در این زمینه با مسیح قائمیان که از مدیران باتجربه نظام بانکی کشور محسوب شده و اکنون مدیریت بانکداری مجازی بانک شهر را برعهده دارد، درباره مزایای این نوع بانکداری به گفتوگو نشستهایم. مسیح قــــــــــــــــائمیان را فعالان بانکداری الکترونیک «ارباب کارتها» لقب دادهاند چرا که هر جایی طی 15 سال اخیر حضور داشته حتما کارت جدیدی هم وجود داشته است. کارتهای بانکی حاصل مدیریت موفق وی در شرکت خدمات انفورماتیک، کارت هوشمند سوخت نتیجه حضورش در هیات مدیره شرکت مخابرات راه دور ایران و کارتهایی که از سوی میهمانان خارجی طی اجلاس غیرمتعهدها با استفاده از زیرساخت بانکی کشور مورد استفاده قرار گرفت، حاصل حضور وی در صدر فناوری اطلاعات بانک شهر بوده است. از ریاست کمیته ارزی بانک مرکزی گرفته تا مدیریت بر دادهپردازی و شرکت ملی انفورماتیک را میتوان در کارنامه او دید.
در گذشته شعارهای بسیاری در خصوص گسترش بانکداری مجازی مطرح میشد اما امروز بانک شهر توانسته این شعار را عملیاتی و شهرنتهایی را در سراسر کشور راهاندازی کند؛ بفرمایید مزایا و خدماتی که این نوع بانکداری نسبت به سایر خدماتی که از سوی سیستمهای مختلف به مشتریان ارائه میدهد، چیست؟
انتظار نسل امروز و به دنبال آن توسعه تکنولوژی در آینده، نیاز به بانکداری الکترونیک را بیش از پیش روشن میسازد. زیرساختهای بانکداری الکترونیک در زمان مرحوم نوربخش از سوی بانک مرکزی فراهم شد و نقطه شروع این نوع بانکداری را باید ایجاد سیستم شتاب عنوان کرد که اجازه داد پرداختهای خرد بین بانکها به وجود آید. در واقع سیستمهایی مانند شتاب و شاپرک که امروز از این سیستمها به عنوان بانکداری بدون حضور متخصص یاد میشود، توانسته است معاملات بانکی را برای مشتریان سهل و آسان کند. اما در این نوع سیستم بانکی با مشکلاتی روبهرو هستیم که از جمله میتوان به زمانهایی که مشتری نیاز به دریافت خدمات از کارمند بانک دارد، دستگاههای ATM که فقط یک سقف مشخصی حق برداشت و کارت به کارت دارد که اعداد آن خرد و کوچک است، محدودیت در نقل و انتقال پول و برداشت که علت آن نیز نگرانی بانک مرکزی از اشتباه و خطای مشتری است که در صورت بروز این امر بازگرداندن پول مشکل خواهد بود که البته باید به این نکته توجه داشت که این محدودیت مختص ایران نیست و در دنیا نیز حجم مبالغ را در این سیستمها محدود کردهاند که ریسک اشتباه از سوی مشتریان را کاهش دهند، اشاره کرد. برهمین اساس مکانیسم جدیدی به نام بانکداری مجازی در دنیا به وجود آمد. این نوع بانکداری یکی از مطرحترین تکنولوژیهای بانکی در دنیاست که هم اکنون فقط در برخی کشورها وجود دارد و در ایران برای نخستینبار از سوی بانک شهر ارائه شده است که این موضوع، نشاندهنده اهمیتی است که بانک شهر برای نیاز شهروندان و مشتریان قائل است.
در بانکداری مجازی مشتری فقط با یک کامپیوتر در ارتباط نیست بلکه دستگاه شما را به یک تلر متصل میکند که تمامی اطلاعات شما را در اختیار دارد و فضایی را به وجود آورده است که مشتری احساس میکند در یک بانک حضور دارد. اگر فردی اقدام به ارائه کارت ملی تقلبی کند با توجه به اینکه بانک شهر دسترسی به ثبت احوال را دارد، میتواند تقلبیبودن یا نبودن کارت ملی را همزمان با اسکن کارت از سوی سیستم با ثبت احوال مطابقت دهد. تصویر، کارت و اثرانگشتتان را احراز هویت میکند. باید توجه داشت شهرنتهای بانک شهربه عنوان فضایی که انواع خدمات بانکی با اتکا به تکنولوژیهای نوین نرمافزاری است، به صورت 24ساعته و بدون نیاز به مراجعه به شعب ارائه میکنند. از مزایای این نوع بانکداری را میتوان اینگونه بیان کرد که شهرنتها قابلیت پذیرش انواع کارتهای بانکی عضو شبکه شتاب و اتصال به سامانه پرداخت الکترونیکی، انجام اموری چون دریافت وجه، اعلام مانده حساب، پرداخت قبوض، خرید کارت شارژ، صدور آنی کارت هدیه با متن دلخواه، واریز وجه به حساب سپرده، صدور ضمانتنامه نقدی و گواهی تمکن مالی، استفاده از خدمات اینترنتبانک و اطلاعرسانی و تبلیغات را دارند.
پاسخگویی به مشتریان بانک شهر و شهرداریها از طریق دستگاه خودبانک(VTM)، استفاده از دستگاههای خودپرداز (ATM)، وبکیوسکهای اینترنتی جهت بررسی حسابهای شخصی و غیره از جمله خدماتی است که توسط این پیشخوانها ارائه میشود و در هر پیشخوان، یک نفر راهبر برای راهنمایی مراجعهکنندگان پیشبینی شده است. از این طریق، شهروندان امکان خواهند داشت تا با کارشناسان شعب به صورت مجازی در ارتباط باشند و امور بانکی خود را با سهولت بیشتری انجام دهند.
پس میتوان گفت پیشخوانهای شهرنت بانک شهر خودشان به تنهایی یک شعبه بانک محسوب میشوند؟
بله، پیشخوانهای شهرنت هر یک بهتنهایی مانند یک شعبه عمل میکنند و از این رو، در مقاطعی از سال مانند ایام نوروز که بیشتر شعب بانکها تعطیل هستند، عملکرد شهرنتها بیش از پیش مشخص میشود.
چه تعداد از این شهر نتها در کشور نصب شده است؟
بانک شهر خود در 60 شهر حضور دارد و توسعه شهرنتها که با رویکرد ارائه خدمات نوین بانکی در همه ایام سال و در هر ساعت از شبانهروز در بانک شهر از حدود 3سال پیش آغاز شده، تاکنون بیش از 350 پیشخوان شهرنت در تمامی مراکز استانها و همچنین 150 شهر کشور به مشتریان خدمات ارائه میدهند و برنامه بانک این است که در آینده این تعداد را به 400 شهرنت افزایش دهیم.لازم به ذکر است که موفقترین شهرنتها در نقاط دوردست کشور بوده است.
آیا در بانکداری مجازی در بانکهای داخل چه دولتی و چه خصوصی رقیب دارید ؟
بانکداری مجازی به صورت بسیار محدود اجرا میشود و تاکنون هیچ بانکی به طور جدی در این مقوله ورود نکرده است؛ هرچند برخی بانکها برنامه ورود به این نوع بانکداری را دارند اما هنوز به طور جدی شروع به کار نکردهاند. البته باید به این موضوع اشاره کنم که بانک شهر هر بانکی که بخواهد در این زمینه ورود کند را رقیب خود نمیداند، بلکه همکار ما محسوب میشوند.
با توجه به اینکه کشور ما یک کشور توریستی است و در سال تعداد قابل توجهی گردشگر وارد ایران میشوند آیا امکان تبدیل ارز در بانکداری مجازی بانک شهر وجود دارد؟
بانک شهر پیشنهاد کارتهای مشابه کارت هدیه را به بانک مرکزی ارائه داد، مبنی بر اینکه وقتی فرد خارجی به کشور سفر میکند و با توجه به اینکه مدت زمان اقامت آنها کوتاه است، امکان افتتاح حساب ندارد، همچنین برای تبدیل پول خود به ریال ایران دچار مشکلات عدیدهای میشوند ابزاری در نظر گرفته شود تا خارجیها در نقاط مختلف ارز خود را در آن دستگاه قرار داده و ریال ایران را دریافت کند. بانک مرکزی با پیشنهاد بانک شهر برای صراف الکترونیک این بانک در کشور موافقت کرد و مقرر شد که عملکرد این دستگاه در قالب گزارشهایی به بانک مرکزی ارائه شود. با دریافت مجوز 5 دستگاه صراف الکترونیک کار را شروع کردهایم و در حال حاضر این دستگاه امکان خرید ارز از مشتری خارجی را دارد. روش کار این دستگاه اینگونه است که در صفحه نخست این دستگاه جدولی وجود دارد که شامل انواع ارزهای قابل تبدیل در دستگاه و همچنین نرخ ارز است و در حال حاضر بنا به درخواست شرکت صرافی شهر، قابلیت تبدیل ارزهای یورو و دلار به ریال را داشته و به زودی ارز درهم نیز به آن افزوده خواهد شد.مشتری پس از تایید نرخ پیشنهادی ارز و احراز هویت توسط راهبر، ارز خود را درون دریچه ورودی دستگاه میگذارد و اسکناسها پس از عبور از رولهای داخلی دستگاه و ثبت مشخصات هر اسکناس داخل گاوصندوق میرود و در این مرحله همزمان رقم کلی اسکناس دریافتی همراه با معادل ریالی آن در صفحه نمایش به رویت مشتری میرسد که وی باید مجددا آن را تایید کند. صدور و شارژ کارت درخواستی از سوی مشتری به عنوان مراحل بعدی کار دستگاه صراف الکترونیک بانک شهر است که در این مرحله فرمان صدور کارت از دیتا بیس صادر شده و اولین کارت تعبیه شده در قسمت داخلی دستگاه به مرحله بعد فراخوانی میشود، یا اصطلاحا کارت صادر میشود.سپس مبلغ ریالی دریافتی توسط دستگاه از حساب پشتیبان که متعلق به شرکت صرافی شهر است و توسط ایشان تامین موجودی میشود، به کارت اعتباری وی انتقال مییابد و شارژ کارت انجام میشود.مشتری میبایست کارت شارژ شده را از محفظه خروجی دستگاه خارج کند و همچنین یک برگ رسید دریافت ارز به مشتری داده میشود که شامل مشخصات کارت از جمله cvv2 است. مشتری میتواند برای امنیت بیشتر در اولین خودپرداز بانک شهر نسبت به تغییر رمز عبور اقدام کند.
آیا امکان شارژ مجدد این کارت وجود دارد؟
کارت گردشگری صادر شده از دستگاه صراف الکترونیک امکان شارژ مجدد را دارد. مشتری میتواند در مرحله نخست نسبت به تبدیل مثلا 100 دلار اقدام کرده و سپس کارت گردشگری را دریافت کند. همچنین میتواند در مراحل بعدی تا سقف 5000 دلار(مطابق با بخشنامه بانک مرکزی) اقدام به شارژ مجدد کارت خود کند.
آیا دستگاه صراف الکترونیک بانک شهر قابلیت خرید و فروش ارز را دارد؟
دستگاه صراف الکترونیک بانک شهر قابلیت خرید و فروش ارز را داراست اما به دلیل عدم صدور مجوز از سوی بانک مرکزی فعلا برای شهروندان با پاسپورت ایرانی عملیاتی نشده است.