عصر بازار- بر اساس مقررات، انجام معامله سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس در خارج از سیستم معاملات بورس ممنوع است. بنابراین در حال حاضر در بورس اوراق بهادار تهران، مسیر اصلی سرمایهگذاری از طریق کارگزاران است.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از سنا، سرمایهگذاران برای فروش سهام در بورس تهران باید به یک شرکت کارگزاری رسمی عضو بورس اوراق بهادار تهران مراجعه کنند. پس از انتخاب کارگزار توسط سرمایه گذار، کارگزار در انجام معاملات، نقش نماینده خریدار و فروشنده را ایفا میکند. مهمترین وظیفه کارگزاران، دریافت سفارش خرید و فروش از سرمایهگذاران و انجام معامله برای آنان است.
افراد برحسب موقعیت خود می توانند به سه روش مراجعه حضوری به دفاتر شرکت های کارگزاری یا شعبه های آنها در نقاط مختلف کشور، مراجعه به سایت شرکت کارگزاری و از طریق سیستم پیام کوتاه شرکت های کارگزاری جهت انجام معاملات خود با شرکت های کارگزاری تماس بگیرند.
در روش مراجعه حضوری، فرآیند فروش سهام در بورس اوراق بهادار تهران همانند فرآیند خرید است، اما در مراحل اولیه، نیاز به اقداماتی متفاوت از چرخه خرید دارد.
- تکمیل فرم درخواست فروش
در این مرحله فروشنده سهام با مراجعه به کارگزار فرم درخواست فروش را تکمیل و همراه کپی شناسنامه و اصل سهام یا "گواهی نقل و انتقال و سپرده سهام" به کارگزار تحویل می دهد. تفاوت اصلی فرم درخواست فروش با درخواست خرید در قسمتی است که بر اساس آن سرمایه گذار به کارگزار برای فروش سهام خود و انجام مراحل و تشریفات ثبت و انتقال سهام، وکالت می دهد. فرم درخواست فروش در چهار نسخه برای کارگزار، شرکت خدمات بورس، فروشنده و بایگانی تهیه و تنظیم میشود.
- اقدامات کارگزاران پس از دریافت سفارش فروش سرمایهگذاری
الف) ورود سفارش به سامانه معاملاتی
پس از دریافت سفارش فروش از مشتریان، کارگزار سفارش های دریافتی را با حفظ نوبت وارد سامانه معاملات می کند. اولویت بندی درخواست ها در صف تقاضای فروش سهام ابتدا بر اساس قیمت های پیشنهادی فروش صورت می گیرد و از پایین ترین تا بالاترین قیمت اولویت بندی میشوند. به عبارت دیگر در صف تقاضای فروش سهام، اولویت با سفارش هایی است که قیمت پیشنهادی پایین تری دارند. در صورتی که قیمت های پیشنهادی فروش در دو یا چند سفارش یکسان باشند صف عرضه بر اساس زمان ورود سفارش فروش به سامانه معاملات اولویت بندی میشود و سفارشی که زودتر از دیگر سفارشها وارد سامانه معاملات شده باشد از اولویت برخوردار است.
بر اساس صف فروش، هر کسی که بخواهد سهام خود را زودتر بفروشد باید قیمت خود را پایین تر بیاورد تا در اولویت قرار بگیرد. بنابراین فروشندگان در پایین آوردن قیمت با هم رقابت می کنند.
ب) انجام معامله
در سامانة معاملات صف تقاضای خرید یا سفارش های خرید در مقابل صف عرضه یا سفارش های فروش قرار میگیرد، در صورتی که قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش برابر شوند معامله به طور خودکار توسط سیستم رایانه ای انجام میشود و سفارش های انجام شده از صف عرضه و تقاضا حذف میشوند.
کارگزار باید یک روز پس از انجام معامله اعلامیه فروش که نوعی رسید انجام معامله است به سرمایه گذار بدهد. اعلامیه، سند رسمی نیست و در آن تنها اطلاعاتی نظیر تعداد سهام فروخته شده، مبلغ حاصل از فروش به همراه کارمزدهای کسر شده آورده شده است.
دارنده سهام زمانی میتواند به فروش سهام خود اقدام کند که آن را در شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، سپرده کرده باشد و سهام در سامانه معاملات به نام او موجود باشد. بنابراین سهامداری که به جای گواهی نقل و انتقال و سپرده سهام، با اصل سهام خود به کارگزار مراجعه کند اصل سهام وی توسط کارگزار بهمنظور سپرده گذاری به شرکت سپرده گذاری ارسال میشود. گفتنی است که فروشنده می تواند بخشی از سهام مندرج در گواهی نقل و انتقال سپرده سهام خود را بفروشد، پس از تسویه وجوه و پایاپای اوراق، برای سهام باقیمانده وی گواهی نقل و انتقال سپرده سهام جدید صادر میشود.
پس از آنکه کارگزار سهام سهامداران را به فروش رساند، باید سه روز کاری بعد، وجه سهام فروخته شده را به حساب آنها واریز کند. در صورتی که سرمایه گذاران بخواهند دوباره در بورس سرمایه گذاری کنند میتوانند از شرکت کارگزاری بخواهند وجه سهام فروخته شده آنها را جهت سرمایهگذاری مجدد نزد خود نگه دارد.
*اداره آموزش و فرهنگ سازی شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس