عصر بازار- از تکیه زدن شاپور محمدی بر صندلی ریاست سازمان بورس اوراق بهادار تهران در ملاصدرا یک سال گذشت.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ،در تاریخ 5 مردادماه سال گذشته بود که به دنبال کناره گیری محمد فطانت از ریاست سازمان بورس، شورای عالی بورس با انتصاب معاون سابق اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی به عنوان جایگزین فطانت برای تکیه بر ریاست سازمان بورس موافقت کرد.
شاپور محمدی پس از رفتن به ساختمان بورس در خیابان ملاصدرا، در 20 شهریورماه سال 95، در میان اصحاب رسانه حاضر شد و مهمترین برنامههای خود را راه اندازی ابزارهای جدید، بهبود تعامل با دیگر نهادها به ویژه بانک مرکزی در جهت کاهش نرخ سود سپردهها وسقف سپرده گذاری صندوقها در بانکها از 70 به 60 درصد، تقویت فرآیند فضای اطلاعات و اجباری شدن انتشار اطلاعات مربوط به تولید و فروش ماهانه عنوان کرد. وی درهمان جلسه به اهالی بازار سرمایه قول داد، با پیگیریهای انجام شده درخصوص رفع اختلاف میان بانک مرکزی و سازمان حسابرسی امید است نماد بانکها هرچه زودتر بازگشایی شود. در گذری کوتاه شاید بتوان گفت این اهم برنامههایی بود که دکتر شاپور محمدی در نخستین روزهای انتصابش به سمت ریاست سازمان بورس به اهالی بازار قول داد.
حال این روزها که دولت دوازدهم درحال چیدمان کابینه جدید خود است، حدس و گمانها درباره ابقاء یا عزل رئیس سازمان بورس با آمدن وزیر جدید اقتصاد در میان اهالی بازار سرمایه بالا گرفته است و به طور حتم هستند کسانی که با ورق زدن عملکرد دکتر محمدی، نیمه خالی لیوان را میبینند و دست بر روی وعدههای محقق نشده رئیس سازمان بورس میگذارند. در مقابل، عدهای هم معتقدند دکتر شاپور محمدی در همین مدت یک سال توانسته به اقدامات زیربنایی اساسی دست بزند و در راهی که در پیش گرفته از جسارت لازم برخوردار بوده و توانسته در همین زمان کوتاه به نتایجی دست یابد که بدنه سازمان در زمان روسای گذشته در تحقق آنها موفق نبودهاند.
درباره عملکرد شاپور محمدی در این یک سال، علیرضا کدیور، مدیرعامل شرکت توسعه مبین ملت به بازار امروز میگوید: واقعیت این است که در این یک سال از اقدامات رئیس سازمان بورس اینگونه میتوان استنباط کرد که او در حال تلاش است تا اصول یک بازار سرمایه کارا با رفتاری منطقی و تحلیل محور را بنا کند و مسیر بازار را نیز به آن سمت ببرد.
این کارشناس زبده بازار اظهار امیدواری کرد که وزیر اقتصاد جدید با ابقاء رئیس کنونی سازمان به او این اجازه را بدهد تا راهی را که درپیش گرفته، ادامه دهد زیرا بدین ترتیب میتوان در سالهای آینده شاهد بازاری بود با بنیانی حرفهایی. به گفته کدیور، اصلاح بعضی از قوانین و مقررات، همچنین تغییر در برخی دستورالعملها و قوانین و مقررات از دیگر دستاوردهای رئیس سازمان بورس محسوب میشود که اگرچه آنچنان که باید و شاید محقق نشده اما در هر حال او در این مدت برای رسیدن به این هدف تلاس خود را کرده است.
وی با اشاره به عملکرد رئیس سازمان بورس در مقابل شرکت سایپا اضافه کرد: به عنوان مثال برخوردی که دکتر شاپور محمدی با سایپا کرد، از آن اقداماتی بود که از دیگر روسای سازمان بورس کمتر دیده شده است. کدیور با تاکید بر اینکه تلاش شاپور محمدی اگرچه برای راه اندازی معاملات آپشن یا اختیار معامله چندان موفق نبوده است اما در صورت ماندن او بر ریاست سازمان میتوان شاهد تغییرات دیگر در سازمان بود.
وی در پایان گفت: البته من معتقدم دکتر محمدی در راستای رسیدن به اهدافش نیازمند تغییرات اساسی در بدنه سازمان است و باید تیمی هماهنگ را برای خود تشکیل دهد.
از سوی دیگر، کامل ابراهیمیان، مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات، عملکرد شاپورمحمدی را در بعضی از زمینهها قابل قبول و امیدوارکننده میداند. او با اشاره به این اقدامات میگوید: عملکرد دکتر محمدی به عنوان یک فرد عالم بر حوزه اقتصاد و بازار سرمایه و فردی که از بستر بازار سرمایه رشد کرده و سکان آن را در دست گرفته، عملکردی قابل قبول و قابل دفاع است.
به گفته او، راه اندازی معاملات آپشن سهام، اهتمام در پیشبرد استاندارد گزارشگری مالی بین المللی IFRS و الزام شرکتها به افشای صورتهای مالی بر اساس آن، تلاش برای شفافیت اطلاعات شرکتها و ارائه عملکردهای ماهانه تولید و عملیات، برگزاری نمایشگاههای بورس جهت شناساندن بازار سرمایه، توسعه بازار بدهی و توسعه ابزارهای نوین سرمایهگذاری نظیر صندوقهای با درآمد ثابت که منابعی بیش از 120 هزارمیلیارد تومان را در اختیار دارند، از دیگر اقدامات مثبت در این یک سال محسوب میشود.
ابراهیمیان میافزاید: حمایت از شرکتهای دانش بنیان، پذیرش گندم در بورس کالا و راه اندازی معاملات آپشن و گواهی سپرده طلا در بورس کالا و تلاش جدی در رونق بخشی هر چه بیشتر به معاملات بورس انرژی از طریق رایزنی با مجموعههای وزارت نفت و نیرو و تعامل سازنده با مجلس شورای اسلامی و نیز تلاش در جهت "مقررات زدایی" و "تسریع در اطلاع رسانی و شفافیت همراه با نقدشوندگی" در بازار سرمایه را میتوان از نقاط قوت حضور ایشان در راس سازمان بورس و اوراق بهادار نام برد.
در مدت حضور ایشان بر این مسند خوشبختانه شاهد بازگشایی بسیاری از نمادها بودیم با اینحال مواردی نظیر توقف طولانی مدت نماد برخی از شرکتها، عدم جوابگویی و مسئولیت پذیری برخی از ناشران نسبت به اطلاع رسانی و اجرای تعهدات خود در قبال سهامداران، افزایش دامنه نوسان سهام و بحث پذیرش اوراق اسناد خزانه بانکی (سخاب) که میتواند شفافیت را بر بازار بدهی حاکم نماید از جمله مواردی است که انتظار میرود در آینده شاهد بهبود آنها باشیم.
همچنین مجتبی معتمد نیا که از کارشناسان زبده و از فعالان قدیمی بازار محسوب میشود، با بیان اینکه در این یک سال نمیتوان شاهد اتفاق خاصی در بازار بود و بهترین عملکرد دکتر محمدی، نظامند کردن فعالیتهای سازمان و قانونمند کردن آن است، اضافه میکند: اقداماتی مانند کوتاه شدن توقف نمادها و کاهش تخلفات ناشران از آن دسته قولهاست که نیازمند زمان است. وی تصریح میکند: درهر حال از او که فردی دانشگاهی است و زیر و بم قوانین را میشناسد توقع میرود که در گام نخست مشکلات زیرساختی را حل کند و پس از آن به سراغ مسائل جزییتر برود.
بورس به جزیرهایی کوچک تبدیل شده است
معتمد نیا با تاکید براینکه امروز بخشی از مشکلات بورس ارتباطی با بدنه سازمان بورس ندارد، میافزاید: بورس مشکلات عدیدهایی دارد که در واقع چندان ارتباطی با ریاست سازمان بورس ندارد که یکی از آنها چالش سود بانکی است. معتمد نیا با بیان اینکه رئیس سازمان بورس باید در وهله اول وزن تصمیم گیریهای سازمان را در دولت افزایش دهد، در ادامه سخنان خود توضیح میدهد: در طول یک سال اخیر متاسفانه قدرت سازمان بورس نسبت به گذشته به ویژه در بازار پول بسیار کاهش یافته است، برهمین اساس از سازمان بورس توقع میرود تا در وهله اول وزن سازمان بورس را در نهادهای مختلف افزایش دهد و با مذاکره با نهادهای تصمیم گیر، قانونگذار و از جمله بانک مرکزی بر روند سرعت تصمیم گیریها بیفزاید.
وی بازار سرمایه کنونی را به جزیرهایی تشبیه میکند و میافزاید: امروز بازار سرمایه ما مانند جزیرهایی شده که پایینتر از سطح دریا قرار گرفته است و این جزیره هر روز با چالشهای اساسی مانند بهره بانکی در حال کوچکتر شدن است.
رئیس سازمان بورس جسارت خود را افزایش دهد
همچنین یکی دیگر از تحلیلگران بازار در گفتوگو با بازار امروز گفت: به نظر من یکی از عواملی که موجب شد شاپور محمدی در راه اصلاحاتی که در پیش گرفته، با موانع زیادی مواجه شود، تاخیر او در تغییرات اساسی در بدنه مدیریتی خود است. او که نمیخواهد نامش در گزارش ذکر شود، افزود: حذف حجم مبنا، دامنه نوسان، یا مالیات از جمله قولهایی بود که او به اهالی بازار سرمایه در زمان تکیه زدن بر صندلی ریاست سازمان داد اما نتوانست آنچنان که باید و شاید محقق کند. وی اضافه میکند: دکتر محمدی باید جسارت خود را در تصمیم گیریهای بزرگ افزایش دهد و با مذاکره و یا به عبارتی لابیهای لازم بتواند اهداف خود را پیش ببرد.
همچنین مرتضی عباد از کارشناسان بازار ارزیابی خود را از عملکرد رئیس سازمان بورس این طور توضیح میدهد: از نظر من برای نقد و بررسی عملکرد رئیس سازمان بورس در وهله اول باید دید که ریاست سازمان بورس چه اختیاراتی دارد و باید در آن محدوده دربارهاش سخن گفت. از نظر عباد، به طور حتم رئیس سازمان بورس در جهت تحقق سیاستهای دولت حرکت خواهد کرد و ارزیابی عملکرد دکتر فطانت و محمدی نیز توسعه ابزار بدهی در بازار سرمایه بوده است.
وی توقف طولانی نمادها را مهمترین نقاط ضعف ریاست شاپور محمدی می داند و اضافه میکند: این موضوع امروز بسیاری از سهامداران بازار را رنج میدهد در حالی که شاپور محمدی به سهامداران در این باره وعدههای بسیار داده بود. وی وعدههای محقق نشده دیگر را، حجم مبنا و دامنه نوسان دانست و گفت: اصلاح قوانین و مقررات به ویژه در حوزه ریزساختارها از دیگر کارهایی است که در سازمان روی زمین مانده است.
عباد در پایان میگوید: متاسفانه در ایران عملکرد روسای سازمان بورس را بر اساس شاخص بورس میسنجند در حالی که این عامل به هیچ وجه به ایشان مرتبط نیست و کاملا از اقتصاد کلان کشور متاثر است. بر همین اساس نباید با این عامل مقام ناظر را مورد ارزیابی قرار دهیم.