عصر بازار- فصل مجامع شرکتهای بورسی در گرمترین روزهای تابستان به پایان رسید. مجامعی که در رکودی ترین وضعیت بازار برگزار شدند و سهامدارانی که در نزولی ترین مسیر بازار در این مجامع شرکت کردند تا شاید بتوانند کمی از خستگی این روزهای بازار بکاهند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، ارزش معاملات بازار نشان از رکودی عجیب در بازار سهام دارد در حالی که فصل مجامع نیز نتوانست کمی به نجات بازار کمک کند، بعضی از کارشناسان معتقدند که با پایان یافتن فصل مجامع و روشن شدن بسیاری از ابهامها درباره وضعیت مالی شرکتها به طور حتم سهامداران میتوانند تصمیم گیریهای بهتری در دادوستدهای خود داشته باشند.
از سویی، به عقیده بعضی دیگر، انتظار میرود بازار زین پس کمی شاهد جنب و جوش بیشتری نسبت به قبل باشد و سایه رکود حاکم بر بازار به تدریج به کنار رود و روند کاهشی شاخص و قیمت سهام در بازار متوقف شود.
آنچنانکه دکتر علی صادقین کارشناس ارشد بازار سرمایه با داشتن نگاهی مثبت به وضعیت بازار پس از فصل مجامع به خبرنگار ما میگوید: اگربخواهیم فصل مجامع امسال و گزارشهای سه ماهه شرکتها و پیشبینی آنها را برای سال آینده بررسی اجمالی داشته باشیم، میبینیم بازار نسبت به سال قبل و برآورده کردن انتظارات سهامداران اوضاع بهتری دارد.
به گفته او، از بعد عملیاتی، شرکتها سود بهتری را شناسایی کردهاند و اگر هم با زیان مواجه بودند زیان انباشته آنها کاهش داشته است.
صادقین با بررسی ارقام فروش شرکتهای بورسی ارزیابی خود را این طور بیان میکند: به نظر من رشد فروش بخش اعظمی از شرکتهای بورسی نسبت به سال قبل قابل توجه بود به ویژه در برخی صنایع مانند فلزات، فولاد، مس و کامودیتیها که به نوعی به قیمتهای جهانی و بازار خارجی وابسته هستند، شاهد گزارشها و پیشبینیهای امیدوارکنندهایی بودهایم که به نظر من از سطح انتظارات بالاتر بود.
صادقین با تاکید بر اینکه چشم اندازهای نسبتا روشنتری نسبت به چند ماه قبل بازار میتوان داشت، تصریح میکند: به طور حتم میتوان برای سه ماهه دوم و سوم سال روزهای بهتری را پیشبینی کرد به ویژه در صنایع یوتولیتی، کامادیتی و زیرساختها که به طور قطع شرکتها میتوانند از بعد فروش و سود سازی عملکردهای خوبی را ارائه دهند.
وی اضافه میکند: چنانچه وضعیت اقتصادی و ریسکهای سیاسی با همین روند کنونی پیش روند و دستورالعمل بانک مرکزی مبنی بر کاهش نرخ سود عملی شود، حتی اگر بازارهای رقیب مانند اوراق، مسکن و طلا هم رونق بگیرد باز هم میتوان پیشبینی کرد که بخشی از پولها به دلیل کاهش نرخ سود بانکی از سیستم بانکی به سمت بازار سهام روانه شود و این عامل خود موجب رشد و رونق بازار خواهد شد.
به گفته وی، بهبود عملکرد شرکتهای بورسی در مقایسه با سالهای قبل در فصل مجامع به طور حتم خبر از بهبود شاخصهای اقتصاد کلان میدهد.
از دکتر علی صادقین پرسیدیم، در شرایط کنونی مهمترین دغدغه بازار را چه میتوان دانست؟ پاسخ او کمبود نقدینگی در بازار بود، چرا که هم اکنون حجم معاملات بسیار پایین است و رونق امروز بازار تنها منوط به ورود نقدینگی به بازار است.
این استاد دانشگاه در ادامه میافزاید: ورود نقدینگی به بازار به اندازهای مهم و ضروری است که حتی اگر در عملکرد مالی شرکتها شاهد اوضاع خوبی باشیم اما نبود نقدینگی نمیتواند آثار این بهبود را در بورس نشان دهد.
وی با تاکید بر اینکه رونق بازار منوط به ورود نقدینگیهای جدید به بازار است، میگوید: این مهم تنها در صورتی محقق میشود که بازار سرمایه ایران نسبت به بازارهای رقیب از جذابیت بیشتری برخوردار شود.
صادقین با بیان اینکه در شرایط کنونی، حجم معاملات به کمترین میزان خود کاهش یافته است، تشریح میکند: ارزش معاملات کنونی بازار با در نظر گرفتن معاملات بلوکی به 150 میلیارد تومان میرسد این در حالی است که این عدد باید بین 700 تا یک هزار میلیارد تومان باشد.
به گفته او، اگرچه در حال حاضر سهمها از نظر ارزش بازاری، دفتری و جایگزینی در کف قیمتی خود هستند اما این عوامل هم هیچ کمکی به رونق به بازار نمیکند زیرا پولی در بازار موجود نیست.
این مدرس دانشگاه بر لزوم افزایش تعداد بازیگران بازار نسبت به بازیگران کنونی تاکید دارد و اضافه میکند: تعداد بازیگران در صورتی افزایش مییابد که جذابیت بورس در مقایسه با رقبا افزایش یابد که این مهم نیز با کاهش نرخ سود بانکی و فرهنگ سازی میسر میشود چرا که سرمایه در همه جای دنیا از جایی که بازدهی کمتر دارد به جایی که بازدهی بیشتر دارد، کوچ میکند.
از او میپرسیم که آیا نیامدن بازیگران جدید به بازار یا سرمایههای جدید به بازار نشان از عدم جذابیت بازار سرمایه نسبت به دیگر بازارها دارد، در پاسخ میگوید: بله، در حال حاضر بازار سرمایه ایران نسبت به بازارهای رقیب به ویژه بازار پول جذابیت کافی ندارد.
خاموشی چراغ احتیاط در بورس
از سوی دیگر، محمد رضا حسینی یکی از کارشناسان بازار سرمایه با اشاره به افت شاخص بورس و قیمت سهام در خرداد و تیر ماه امسال میگوید: با پایان یافتن فصل مجامع و روشن شدن وضعیت شناسایی سود و زیان شرکتها، انتظار میرود روند نزولی شاخص و قیمت سهام در بازار متوقف شود.
این کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با یکی از رسانهها اضافه میکند: رفتار احتیاطی سهامداران در فصل مجامع به صورت سنتی در خرداد و تیر ماه هر سال اتفاق میافتد که تا حدودی این رفتار قابل توجیه است، چرا که پیشبینی گزارشات منتشرشده توسط شرکتها تا حدودی غیر ممکن است و این موضوع سبب میشود تا معامله گران با احتیاط بیشتری اقدام به معامله در بورس کنند؛ در نتیجه معمولا در فصل مجامع شاهد بازاری آرام در تالار شیشهایی هستیم.
وی اضافه میکند: از سویی، موضوعاتی همچون افزایش سرمایه و تقسیم سود در مجامع شرکتها موجب میشود تا پس از بازگشایی، نماد معاملاتی شرکتها با افت همراه باشد و از این نظر هم معامله گران ترجیح میدهند پیش از برگزاری مجامع شرکتها اقدام به فروش سهام خود کنند که این موضوع نیز باعث میشود در فصل مجامع به صورت سنتی شاهد افت شاخص و کاهش حجم و ارزش معاملات در بورس باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه با پایان یافتن فصل مجامع و مشخص شدن تکلیف سود و زیان تقسیمی شرکتها، رفته رفته شاهد بازگشت معاملات بورس به تعادل و رونق تدریجی خواهیم بود، گفت: شاید بتوان مهمترین اتفاق تاثیرگذار بر معاملات بازارسهام در مرداد ماه را تعیین تکلیف کابینه دولت دوازدهم و مشخص شدن تیم اقتصادی دولت عنوان کرد.
رو سفیدی معدنیها و فلزیها در فصل مجامع
همچنین علیرضا مستقل، از تحلیلگران زبده بازار سرمایه نیز ارزیابی خود را از مجامع این گونه بیان میکند: به نظر من امسال فصل مجامع بسیار بهتر از سالهای قبل بوده است. در واقع شرکتهای بورسی که عملکرد مالی آنها به قیمتهای جهانی وابسته است، با تاثیر گرفتن از بازارهای جهانی توانستهاند عملکرد مالی بسیار امیدوارکنندهتری را نسبت به سالهای قبل ارائه دهند و طرحهای توسعهایی خود را سریعتر نسبت به قبل پیش ببرند.
او با تحلیل صنایع میگوید: صنایع معدنی و فلزی از سردمداران تحقق سود در فصل مجامع بودند آنچنان که تقسیم سود بهتری نسبت به سالهای قبل داشتند؛ خودروییها نیز از صنایعی بودند که گزارشهای بهتری را ارائه کردند.
به گفته مستقل، در شرایط حاضر تفاوت فاحش نرخ سود بانکی با نرخ تورم به یک مانع بزرگ نه تنها برای بازار سرمایه بلکه برای اقتصاد کلان ایران برای رونق تبدیل شده است. در گذشته اگر نرخ سود بانکی و نرخ تورم هر دو با هم بالا بودند، مشکلات نسبت به امروز بسیار کمتر بود در حالی که اکنون نرخ تورم به 10 درصد کاهش یافته اما نرخ سود سپردهها 20 تا 22 درصد است و این فضای کلان اقتصادی را بسیار مسموم و راه را برای رونق بنگاههای اقتصادی مسدود کرده است زیرا هزینه تامین مالی شرکتها را افزایش میدهد در حالی که شرکتها با مشکل فروش محصولات خود مواجه هستند.
علی رستگار مقدم، مدیرعامل کارگزاری آریا بورس نیز در گفتوگویی عنوان کرده است: از ابتدای سال تاکنون 236 شرکت مجامع خود را برگزار کردهاند که بیشترین تعداد مجامع در تیر ماه امسال با تعداد 190 عدد بوده است. در بیش از 90 درصد موارد، مجامع برگزار شده با تقسیم سود همراه بوده و کمتر مجامعی را میتوان یافت که سودی را برای سهامداران خود تقسیم نکرده باشد.
وی اضافه میکند: با مشاهده روند شاخص کل، از ابتدای سال تا انتهای اردیبهشت با افزایش هیجانات ناشی از فضای سیاسی و انتخابات ریاست جمهوری، شاخص کل صعودی بود و با عبور از کانال 81 هزار واحد به سطح 81194 رسید. از ابتدای خرداد ماه با حاکم شدن فضای عقلانی و توجه بیشتر به عوامل بنیادی بازار، شاخص کل روندی نزولی را تا انتهای این ماه طی کرد و به سطح 78653 رسید. سپس دوباره شاخص از ابتدای تیر ماه صعودی شد و عدد 80 هزار واحد را رد کرد.
به گفته مدیرعامل کارگزاری آریا بورس، نکته مثبتی که در حرکت این روزهای بازار دیده میشود این است که به نظر میرسد جنس نقدینگی وارد شده با دفعات گذشته قدری فرق دارد. در حرکتهای گذشته، معمولا پولهای وارد شده عمدتا از نوع اعتباری بوده و تمایل مجموع بازار بیشتر به حرکت بر روی نمادهای کوچکتر با خاصیت سفته بازی بوده است در حالی که نوع نقدینگی که این بار وارد بازار شده، عمدتا وارد نمادهای بزرگ شده است و بر خلاف دفعات گذشته مشاهده شد که بیشتر نمادهای بزرگ با رشد تقاضا و افزایش قیمت به فصل مجامع رفتند. این موضوع با بررسی ارزش معاملات بازار روشنتر میشود.
او تصریح می کند: ارزش معاملات خرد به تنهایی در بازار بورس به رقم 110 میلیارد تومان رسیده است و با توجه به توقف بسیاری از نمادهای بزرگ، میتوان این میزان ارزش معاملات را قابل توجه در نظر گرفت. عامل دیگری که بر روی افزایش سطح تقاضا و بهبود قیمتی سهام شرکتها و روند صعودی اخیر اثرگذار بوده است، گزارش فصلی شرکتهاست که از سوی اغلب تحلیلگران مناسب ارزیابی شده است.
این کارشناس بازار ادامه میدهد: این گزارشها نشانگر بهبود قابل توجه عملکرد عملیاتی در بسیاری از شرکتها به ویژه فلزی، معدنی، پتروشیمی و خودرویی و همچنین سایر صنایع کوچکتر است. این بهبود را میتوان متاثر از برجام و کاهش هزینههای تولید و نقل و انتقال وجوه، افزایش نسبی قیمتهای جهانی و تا حدودی رویکرد صادرات محور ارزیابی نمود و البته به سختی میتوان آن را به بهبود تقاضای کل اقتصاد ایران نسبت داد. بازار با توجه به جو مثبت فعلی، میتواند نوسانات مثبت خوبی را در بیشتر گروهها به خصوص خودرویی، سیمانی و غذایی تجربه کند و تحریک تقاضا را در اکثر نمادها منجر شود، ضمن اینکه با اتمام برگزاری مجامع اغلب شرکتها و با باز شدن بسیاری از نمادهای متوقف، میتوان شاهد بالا رفتن بیش از پیش ارزش معاملات و رونق بازار بود.
او تاکید میکند: با این تفاسیر به نظر میرسد نقدینگی با برنامه و هوشمندانه وارد شده و بسیاری از سرمایه گذاران معتقدند تحول وضعیت بنیادی اکثر شرکتها و صنایع بزرگ دور از انتظار نیست و افزایش این روند میتواند گام مهمی برای شکستن مقاومت 82 هزار واحد که دو سال است موفق به شکستن آن نشده، در نظر گرفته شود.
وی در ادامه تحلیلهای خود میافزاید: این موضوع میتواند خبر خوبی برای اهالی بازار سرمایه باشد. چرا که با ورود نقدینگی واقعی و بهبود وضعیت بنیادی صنایع و شرکتها همراه با تغییرات مدیریتی کلان کشور در آستانه شروع دولت دوازدهم، میتوان به آغاز دوره رونق امیدوار بود.
مدیرعالم کارگزاری آریا بورس، در مورد مجامع شرکتها تحلیل خود را این طور ادامه میدهد: با برگزاری مجامع دو شرکت بزرگ خودروسازی، پس از سالها شاهد تقسیم سود این دو شرکت و حواشی آنها بودیم. در مورد مجمع سایپا نیز ذکر این نکته قابل تامل است که با تقسیم سود 8 ریالی هر سهم و حاشیههایی مانند خروج نماینده سازمان بورس و بی توجهی به نکات حسابرس و سازمان بورس برگزار شد. و جالب اینکه در شامگاه آخرین روز برای ارائه گزارش صورتهای مالی سه ماهه اول، اقدام به انتشار آن در کدال کرد. براساس این اطلاعات، خساپا که با سرمایه بیش از 3.9 هزار میلیارد تومانی برای هر سهم سال مالی اسفند جاری، 141 ریال سود پیشبینی کرده در پایان سه ماه اول سال نه تنها سودی را محقق نکرده بلکه 24 ریال زیان هم شناسایی کرده است. با این اوصاف و با توجه به مواضع سازمان بورس در مورد عملکرد سال گذشته و اعلام چند ابهام مهم، باید منتظر تصمیم نهاد ناظر برای بازگشایی نماد آن بود که از 31 اردیبهشت بسته مانده و قول مدیرعامل سایپا برای بازگشایی نماد در قبل از مجمع عملی نشده است.