عصر بازار- وضعیت آموزش در بازار سرمایه ایران رو به بهبود است، اما هنوز دید هزینهای نسبت به آن وجود دارد. تا زمانی که بازار اوضاع مناسبی دارد، آموزش هم تا حد قابل قبولی در نهادهای مالی برقرار است.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» ،اما به محض این که بازار اوضاع نابه سامان پیدا میکند، خیلی زود بخش آموزش حذف میشود، زیرا به آن به چشم هزینه نگاه میشود و نه سرمایه گذاری. در حالی که این موضوع توان پرسنلی را تقویت میکند و پیشگیری از زیانهای احتمالی در بازار را به دنبال دارد. این گزارهها از زبان احسان عامری، مدیر آموزش کانون کارگزاران بیان میشود که با وجود مسئولیت خود در یکی از ارکان اجرایی بازار سرمایه، نارضایتی زیادی از کمبود آموزش در بازار سرمایه دارد و میگوید به زودی دگردیسیهای بازار، نیاز به آموزش برای کنترل ریسک را جدیتر میکند. در ادامه مشروح مصاحبه بازار امروز با احسان عامری آمده است.
- امروزه حس و تجربه مشترک برای سرمایه گذاری در میان فعالان بازار سهام به وفور دیده میشود. اما این موضوع در برهههای زمانی مختلف میتواند به عدم سودآوری و حتی پرداخت زیانهای زیادی نیز بیانجامد. به نظر شما چرا رویکرد سرمایه گذاری تیمی در این حوزه نمیتواند به درستی راهگشا باشد؟
این موضوع از جوانب مختلفی قابل بحث است. از لحاظ آکادمیک، در سالهای قبل هم این موضوع مطرح نبود. اما اکنون بحث مالی و رفتاری تئوریزه شده است. بسیاری از این رفتارها نیز قابل تعمیم در بازار سرمایه است. اکنون به وضوح قابل مشاهده است که در شرایط افتان و خیزان بازار، سرمایه گذارانی که قصد سرمایه گذاری دارند، به دنبال رفتار افراد خاص یا رصد سهم خاص هستند. گاهی اوقات هیجانات این گروهها به قدری اوج میگیرد که انتظار یک اتفاق هیجان انگیز از یک سهم دارند. در واقع سرمایه گذاران رفتارهای تودهای از خود نشان میدهند که این موضوع آثار مثبت و منفی زیادی دارد. بسیاری از افراد ترغیب شده، خیلی زود راضی میشوند اما به محض دریافت بازدهی منفی، اقدام به اعتراض میکنند. اکنون گستره انتخاب در بازار سرمایه کم است اما موضوع عمده این است که خلا آموزش و فرهنگ سازی نیز به این موضوع دامن زده است. بخشی از این آموزش بر عهده ناظر بازار و بخش دیگری نیز به عهده سرمایه گذار است. زمین بازی بازار سرمایه به زودی حرفهایتر میشود، پس باید دایره انتخاب عقلایی و هوشمندانه باشد. بنابراین خرید و فروش ذائقهای که در سرمایه گذاری سنتی انجام میشد، اکنون به مدد شبکههای اجتماعی سهل الوصولتر شده است، اما در کنار این موضوع بخش فرهنگ سازی تحت الشعاع قرار گرفته است.
موضوع دیگری که در بازار سرمایه به وفور دیده میشود، این است که بسیاری از کلاسهای آموزشی بورس در اکثر موسسات، متوجه تاکتیک خرید و فروش در بازار اوراق بهادار هستند. در واقع ضرورت آموزش خرید و فروش در بورس کالا کمتر دیده میشود. در صورتی که اگر مخاطب با این بخش از بازار نیز آشنا باشد، گستره انتخاب وسیعتری خواهد داشت. بنابراین با هدف گذاری کسب سودی که دارد، میتواند آزادانهتر عمل کند.
- در واقع میتوان گفت که خلا آموزش هم در حوزه آموزش مهارتهای معاملاتی در بازار وجود دارد و هم در حوزه رفتار مالی؟
تقریبا میتوان این گزاره را تایید کرد. مخاطب بازارهای مالی به چند دسته تقسیم میشود که شامل سفته بازان، آربیتراژگران، سرمایه گذاران کوتاه مدت و بلند مدت و فعالان بورسهای کالایی است که عمدتا برای پوشش ریسک وارد این حوزه میشوند. عملکرد و عکس العمل گروههای مختلف نسبت به برآیند بازار و قیمتهای آتی ابزارهای مالی و سهام، باعث شکل گیری روند بازار میشود که در ذات بازار و بر گروههای دیگر تاثیر میگذارد. به طور مثال رفتار سفته بازان برای نوسان گیری در بورس، بر ماهیت سرمایه گذاری بلند مدت سهامدارانی که به این نوع از سرمایه گذاری روی آوردهاند، تاثیرگذار است.
- آموزشهای بازار سرمایه در سطحی که اکنون فعال است، برای کنترل ریسک سرمایه گذاری چه وضعیتی دارد؟
بحث آموزش و فرهنگسازی بعد از تصویب قانون اوراق بهادار در سال 84، به ایجاد کمیتههای مختلف در سالهای اخیر انجامیده و یکی از نقاطی است که مدیران بازار همواره اذعان دارند در ابعاد مختلف سرمایه گذاری باید مشخص باشد. در بحث مدیریت ریسک داراییها نیز در این حوزه اقدامات زیادی صورت گرفته اما کافی نیست، هرچند ضرورت بالایی دارد. معضل دیگری که در حوزه آموزش در تمام مقولههای بازار وجود دارد، این است که کمیت آموزش در تهران بیشتر از شهرستانهاست. البته به دلیل کوچک بودن زمین بازار سرمایه، این موضوع قابل توجیه است.
در نهایت باید توجه داشت که در سالهای آتی، شیوه سنتی سرمایه گذاری کارکرد خود را از دست میدهد. معاملات الگوریتمی وارد میشوند و تعابیر مختلفی از ریسک بیان میشود. در نتیجه نیاز به آموزش مواجهه با ریسکهای آتی نیز در کنار یادگیری مدیریت ریسک فعلی، ضرورت جدی این بازار است.
نویسنده : سمیرا ابراهیمی