عصر بازار- در روز سوم تیرماه سال جاری، پیرو اطلاعیه شماره ۱۱۳۷/الف/۹۶، عرضه اولیه سهام شرکت سرمایهگذاری صنعت پتروشیمی ساختمان خلیج فارس (وپسا۱) تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، شاید در جستجوی تاریخ بازار سرمایه، به تعویق افتادن زمان عرضه اولیه یک سهم موضوع جدیدی نباشد، اما به تعویق افتادن زمان عرضه اولیه به دلیل اعتراضات گسترده فعالان بازار در فضای مجازی، قطعا اتفاقی نوین است. این اعتراضات ابتدا در گروههای فعالان بازار، در کانالهای بررسی بورس و سهام و بسترهایی از این قبیل مطرح شد و سپس با فشار و اصرار خبرنگاران بازار سرمایه، انتقادات حاکی از عرضه این سهم به صورت جدی به فرابورس ایران وارد شد. البته روابط عمومی فرابورس ایران نیز با پیگیری جدی و مسئولیت پذیری در این باره، موضوع را به نتیجه رساند و اطلاعیه فوق الذکر صادر شد. بازار امروز دیدگاههای کارشناسان را در این باره جویا شده است که میخوانید.
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران:
از فضای کنونی استقبال میکنیم
با احترام به درخواست تحلیلگران و نیاز آنها به زمان بیشتر برای بررسیهای کارشناسانه در جلسهای که در تکمیل جلسه روز پنجشنبه برگزار کردیم، تصمیم بر این شد تا عرضه به تعویق بیفتد. وی با بیان اینکه تمامی بحثهای مطرحشده توسط تحلیلگران طی چند روز گذشته دنبال شده و از فضای به وجود آمده شدیدا استقبال میکنیم، ابراز امیدواری کرد این بحثها فقط مختص این شرکت نباشد و برای تمامی عرضههای اولیه شاهد تحلیلهای کارشناسانه باشیم. هامونی ادامه داد: با توجه به اینکه به موجب قانون تایید مزایا، تضمین سودآوری و یا توصیه و سفارشی در مورد شرکتها یا طرحهای مرتبط با اوراق بهادار بر عهده سازمان و بورسها نیست، یادآور شد: این موارد در همه بورسها توسط نهادهایی مثل مشاوران پذیرش، مشاوران سرمایهگذاری و تحلیلگران بررسی شده و به اطلاع اهالی بازار میرسد، ضمن آنکه مواجهه معامله گران با عرضههای اولیه تا پیش از این به این شکل نبود و به نظر میرسد شاهد بلوغ فضای تحلیل و مشاوره برای سرمایهگذاری در بازار سرمایه هستیم.
هاشم باروتی، مدیرعامل کارگزاری پارس ایده بنیان:
شرکتهای جذاب باید در بازار پذیرش شوند
عرضههای اولیهای که اکنون وارد بازار میشوند، نقدینگی زیادی درگیر نمیکنند. در واقع به دلیل کوچک بودن حجم سهامی که عرضه میشود، تاثیرگذاری چندانی در بازار دیده نمیشود. حال آن که با توجه به رخوت بازار، بهتر است سهام شرکتهایی وارد بازار شوند که انگیزه سهامداران برای ورود فعالانه به بازار را تقویت کنند. البته با توجه به این که ارگان نظارتی موظف به عرضه تمام شرکتهای پذیرش شده است، نمیتوانیم این انتقاد را صرفا به این رکن بازار وارد کنیم. بلکه در پذیرش شرکتها مشکلاتی وجود دارد که شرکتهای جذاب برای توزیع سهام در بازار پذیرش نمیشوند. به همین علت ارکان پذیرشی در این بازار باید تلاش لازم برای ترغیب شرکتهای جذاب برای ورود به این بازار را داشته باشند.
کامل ابراهیمیان، مدیرمعاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات:
عرضه شرکتهای کوچک آسیبی به بازار نمیرساند
عرضههای اولیه باید پذیرش اصولی داشته باشند. در واقع فیلترهای پذیرش باید به صورت جدی و با اصول پیشبینی شده عمل کنند تا مثل عرضه اخیر فرابورس که البته به موقع جلوی آن گرفته شد، با مشکلاتی از این دست مواجه نشده و نظم بازار خدشه دار نشود. موضوع بعدی مربوط به زمان عرضه اولیه است. عرضههای اولیه باید در زمان مناسب انجام شوند که بازار عمق کافی برای هضم آن را داشته باشد. در شرایط فعلی که ارزش بازار پایین است و حجم معاملات نیز کم است، ورود پول جدید به نفع بازار نیست، البته ورود شرکتهای کوچکی که عمدتا فرابورس راه ورود آنها به بازار سرمایه را هموار میکند، آسیبی به نظم بازار نمیزند. باید به این نکته نیز توجه داشت که سازمان بورس و شرکتهای بورس تهران و فرابورس ایران همیشه نمیتوانند منتظر شرایط خوب برای ورود شرکتها باشند. زیرا حق هر شرکتی که پذیرفته میشود، این است که به بورس وارد شود. به همین دلیل بهتر است در مواقع رکودی بازار از ورود شرکتهای کوچکتر استقبال شود و شرکتهای بزرگ در روزهای خوب به بازار بیایند.
پیمان حدادی، تحلیلگر بازار سرمایه:
عرضه اولیه به هیجان بازار نیاز دارد
2 عامل وجود دارد که میتوانیم از طریق رصد آنها به عمق و رکود بازار پی ببریم. این 2 عامل شامل تعداد معاملات و حجم معاملات است که در ماه گذشته هر دو تغییر محسوسی داشتند. اکنون نقدینگی در بازار نیست و عدم وجود نقدینگی باعث میشود قیمتها پایین بیاید. البته تقسیم سود مجامع نیز به کاهش نقدینگی کمک میکند. همچنین اکنون تعداد زیادی از شرکتها در کنار مجامع عمومی، مجمع فوق العاده نیز برگزار میکنند تا افزایش سرمایه انجام دهند. این افزایش سرمایهها مزید بر علت میشود که کمبود نقدینگی در بازار شدت بگیرد. در چنین شرایطی، عرضه اولیه به رکود بازار کمک میکند و گاهی قیمت روزهای پس از عرضه، از قیمت زمان عرضه نیز کمتر میشود. حال باید توجه داشت که برای هر عرضه اولیه، اطلاعات شرکت باید شفاف باشد. همچنین قیمت پایه مقرون به صرفه باشد. بنابراین در شرایط فعلی، عرضه اولیه اصلا مناسب نیست. در واقع عرضه اولیه برای زمانی است که بازار هیجان و صف خرید داشته باشد. در این مقطع این گزاره مطرح میشود که شرکتها در بورس و فرابورس پذیرش شدهاند و امکان تعویق عرضه محدود است. این موضوع ضعف دیگری از نهاد ناظر بازار است که پیشبینی بازار را به درستی انجام نمیدهد. اگر سازمان بورس و ارکان بازار بتوانند پیشبینی درستی داشته باشند، پذیرشها و عرضهها در زمان مناسب انجام میشود. همچنین به دلیل این که در بازار شفافیت وجود ندارد، امکان دستکاری قیمتها به وجود میآید که ضعف نهاد ناظر را قوت میبخشد. در این صورت سایر اظهارنظرها در خصوص موارد دیگر چندان قابل اتکا نیست.
حسن قاسمی، کارشناس بازار سرمایه:
عرضه اولیه تنها عامل سود در این بازار نیست
با توجه به تغییر روش عرضههای اولیه به ثبت سفارش، کم کم سهامداران متوجه میشوند که الزاما هر عرضه اولیهای سود ندارد که به هر قیمتی حتی با فروش سهام دیگر در عرضه اولیه مشارکت داشته باشند. بنابراین باید حتما تحلیل و برآورد از قیمت سهم جدید داشته باشند و سپس راه تامین پول برای حضور در این عرضه را پیدا کنند. طبیعتا هنوز افراد زیادی که به روش سابق با فروش سهام برای تامین پول خرید عرضه اولیه اقدام میکنند، متضرر میشوند و بعضی که هوشمندتر هستند زودتر به این واقعیت پی خواهند برد. هرچند برای جا افتادن تحقق بعد رفتاری، زمان نیاز است و بازار باید این جراحی را تحمل کند. البته سپرده بانکی هنوز جذابتر از بازدهی در بورس است و تا زمانی که رشد درونزا ناشی از سودآوری شرکتهای بورسی ایجاد نشود، مشکلات افت حجم معاملات و عدم جریان پول تازه به سمت بازار و در نتیجه فروش یک سهم برای خرید عرضه اولیه وجود خواهد داشت.
تجربه کارشناسی من حاکی از است که با روشهای غیرمنطقی نباید از ورود سهام شرکتهای جدید به بورس جلوگیری شود. زیرا حضور هر شرکت جدید باعث عمیقتر شدن بیشتر بازار و درگیری بخشهای جدید اقتصادی با بازار سرمایه میشود که در بلندمدت به نفع بازار است. اما برای مراعات حجم پایین معاملات در بازار و فرهنگ سازی برای بلوغ بازار مبنی بر نیل به این هدف که عرضه اولیه، تنها سود رسان این بازار نیست، باید شرکتهای کوچک را در اولویت پذیرش قرار داد. در این صورت طراوت به این بازار کم عمق بر میگردد و به مرور تصمیمات غلط با رفتار درست اصلاح میشود.