به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، او معتقد است: "بورس تهران و قانونش، نیازمند یک تحول و بازنگری در بخش‌های مختلف اجرایی و قانون‌گذاری است و از سوی دیگر نیازمند مکانیزم‌هایی است که بتواند بنگاه‌ها و شرکت‌ها را برای پیوستن به تابلوی بورس تشویق کند. برهمین اساس با حسن امیری درباره برنامه‌هایش برای بورس اوراق بهادار و تحولاتی که قرار است با دستور وی در شرکت بورس و دیگر بورس‌ها  اتفاق افتد، گفت‌وگویی اختصاصی انجام داده‌ایم که با هم می‌خوانیم.

به نظر می‌رسد شما برنامه‌های زیادی برای انجام تغییرات گسترده در حوزه‌های تحت نظارت خود دارید، درباره آنها توضیح دهید؟
اهدافی که ما بیشتر به دنبال تحقق آنها هستیم، در چند حوزه می‌گنجد. در بازار اولیه باید یکسری تغییرات گسترده اتفاق بیافتد تا در نتیجه آن فرآیند مربوط به ورود شرکت‌ها به تابلوی بورس تسهیل شود و هم اینکه مکانیزم‌های افزایش سرمایه شرکت‌ها تسهیل بشود‌. از سوی دیگر مجوزهای مربوط به بازار صکوک یا همان بازار بدهی که شامل اوراق اجاره، مرابحه، استصناع و مضاربه می‌شود، به سرعت صادر شود.
به عبارت دیگر، ما به دنبال دو رسالت اساسی هستیم؛ یکی ابزارسازی و دیگری تسهیل فرآیندها تا به این ترتیب درحوزه بازار اولیه، زمینه‌ای فراهم شود که روان‌سازی فعالیت‌ها و گردش کارها به راحتی انجام شود و مکانیزم‌های اعطای مجوزها نیز به حداقل زمان ممکن برسد.
مهمترین بخش حوزه وظایفی شما، ناشران بورسی هستند. نظارت برعملکرد آنها به ویژه در انتشار اطلاعات، رسالت خطیری را بر گردن شما قرار می‌دهد زیرا نحوه انتشار این اطلاعات و زمان آن می‌تواند منافع بسیاری از سهامداران را تحت تاثیر قرار دهد، دراین حوزه چه برنامه‌هایی دارید؟
بله دقیقا؛ بخش دیگر از کار ما نظارت بر حوزه ناشران بورس است که ما باید بر عملکرد آنها نظارت داشته باشیم، در این بخش مکانیزم‌های اطلاع‌رسانی و شفافیت اطلاعات از حساس‌ترین وظایف ما محسوب می‌شود. از بحث‌های مهم در شفافیت و سرعت اطلاع‌رسانی به منظور افزایش کارایی بازار این است که سرعت مکانیزم رسیدن اطلاعات به بازار و اثربخشی این اطلاعات روی قیمت‌های سهام را باید به عنوان یکی از شاخص‌های مهم بنگریم. بر همین اساس، یکی از مهمترین اقداماتی که در این چندماه اخیر عملیاتی شده است، بحث ارسال مستقیم اطلاعات از سوی ناشران بود که در چندماه اخیر یعنی از زمان اجرای این سیاست، فیدبک‌های بسیار مثبتی از بازار دریافت کرده‌ایم، البته نحوه نظارت سازمان نیز در راستای اجرای این سیاست تغییر کرده است، زیرا در شرایط و مکانیزم جدید، اگر چه اطلاعات افشا می‌شوند، اما سازمان همچنان موظف به ایفای نقش نظارتی خود است، هرچند به نوعی کار به دلیل افشای اطلاعات قبل از تایید سازمان سخت‌تر شده اما به موازات همین اقدام، مکانیزم‌هایی که به کارگرفته می‌شود نیز سخت‌گیرانه‌تر خواهد بود. به هر روی ، در این مدت ما به یک نتیجه مهم رسیدیم، اینکه باید در آیین‌نامه انضباطی و دستورالعمل‌های افشای اطلاعات اصلاحاتی صورت گیرد که این موضوع در دستور کار ما قرار دارد.
بسیاری از منتقدان و کارشناسان بازار، رتبه پایین ایران در افشای اطلاعات نهانی به موقع، یکسان و هم‌زمان در بازار را پاشنه آشیل بورس ایران می‌دانند که این موضوع نیز به عملکرد نامناسب ناشران در انتشار اطلاعات خودشان  برمی‌گردد، برای بهتر شدن رتبه ایران در انتشار اطلاعات، گویا قرار است تغییر و تحولاتی صورت گیرد؟
یکی از اولین اقداماتی که تیم مدیریتی جدید بر آن تاکید می‌کند، همین موضوع است. ازنظر ما این بحث بسیار مهم است و تیم مدیریتی جدید سازمان بورس نیز  براصلاح رویه گذشته دراین باره تاکید ویژه‌ای دارد. اما در پاسخ به سوال شما باید به مهمترین نکته اشاره کنم؛ اینکه هم‌اکنون بخش زیادی از این ابهام و عدم شفافیت از فضای عمومی اقتصاد ناشی می‌شود که معمولا در متغیرهای کلان اقتصادی و مقایسه بین کشورهای مختلف در نظر گرفته می‌شود.
هرچه که بتوانیم میزان نفوذ شرکت‌ها را در بورس افزایش دهیم، به عبارتی آنها را تشویق کرده‌ایم تا به تابلوی بورس بپیوندند و سهم بالاتری از ارزش افزوده را وارد شرکت‌های بورس کرده‌ایم و به این ترتیب بر میزان شفافیت کلی اقتصاد کشور نیز افزوده می‌شود، بنابراین یکی از مهمترین برنامه‌ها و اقدامات ما این است که حداکثر شرکت‌ها و بنگاه‌ها  را وارد بورس کنیم تا به این ترتیب همه بنگاه‌ها و شرکت‌ها ملزم به رعایت قوانین و مقررات از بعد شفاف‌سازی شوند .
ماجرای ارسال و انتشار اطلاعات شرکت های شبه دولتی در چه مرحله ای است؟
اجازه دهید برای تشریح بیشتر این موضوع به عملکرد بورس در راستای اجرای  یکی از مفاد قانونی اصلاح اصل 44 قانون اساسی بپردازم، براساس بند5 تبصره 6 قانون، برخی از سازمان‌ها، نهادها و ارگان‌ها از جمله بقاع متبرکه، موسسات خیریه و حتی نهادهای نظارتی موظف هستند اطلاعات خود را به صورت دوره‌ای در اختیار سازمان بورس قرار دهند. هرچند این شرکت‌ها در بورس نیستند و سازمان بورس وظیفه‌ای در نظارت بر این شرکت‌ها ندارد. در راستای اجرای این اصل از این پس این نهادها و موسسات موظف می‌شوند، اطلاعات مالی خود را به صورت شفاف در اختیار سازمان بورس قرار بدهند تا به این صورت محیط کسب و کار و عدالت میان شرکت‌ها و فعالان اقتصادی به درستی برقرار شود که البته شورای رقابت به شدت به دنبال تحقق این مهم است. سازمان بورس با توجه به اهمیت این موضوع، چندی پیش تصمیم گرفت که برای تحقق این اصل مهم، ساختار و اداره‌ای جدید را تعریف و تاسیس کند تا پیگیر انجام این کار مهم باشد و پس از انجام کارهای مقدماتی و اطلاع‌رسانی به تدریج ورود اطلاعات از سوی این موسسات و شرکت‌ها آغاز می‌شود.
یعنی سازوکار نظارت بر عملکرد این موسسات و سازمان‌ها هم‌اکنون تعریف شده است؟
سازوکار و چارچوب قانونی تعیین شده است و سازمان بورس هم شاید فراتر از نقشی که برایش در قانون در این راه تعریف شده، نقش ایفا می کند چرا که ما معتقدیم هرچه میزان این شفافیت بیشتر شود به نفع اقتصاد کشور و فضای رقابتی است وتمام تلاش ما نیز این است که این شفافیت را افزایش دهیم.
دسترسی اطلاعات یکسان، مهمترین بخش سوال من بود که بی‌پاسخ ماند زیرا این موضوع منافع عمومی بیش از چند میلیون سهام‌دار را در بر می‌گیرد، دراین باره چه مکانیزمی را تعریف کرده‌اید؟
دو اتفاق برای تحقق این هدف مهم و اصلی باید بیافتد، نخست آنکه مکانیزم‌های واسط از مبدا تا مقصد افشا و انتشار اطلاعات باید حذف شود. آنچنان‌که امروز شرکت‌ها و ناشران بورسی موظف شده‌اند، اطلاعات درونی خود را پس از تدوین فوری افشا کنند. حال این وظیفه اعضای هیئت مدیره و تیم مالی شرکت‌هاست که به درستی،  قبل از اینکه افشای اطلاعات در سایت کدال صورت گیرد، از آن حفظ و حراست کنند و وقتی من تاکید می‌کنم مقررات انضباطی نیازمند بازنگری است اتفاقا در این بخش است که مسئولیت ناشران را بیشتر می‌کند.
مقررات انضباطی شامل چه می‌شود؟
دارندگان اطلاعات نهانی شرکت‌ها دارای یکسری مسئولیت‌ها و وظایف هستند که به طور حتم سازمان بورس به منظور نظارت بر نهانی ماندن این اطلاعات تا افشای عمومی، بر عملکرد و معاملات آنها و حتی وابستگانشان  نظارت کامل و کافی دارد، حال اگر کسی در این میان تخلف کند باید مورد پیگیرد قانونی قرار گیرد و به اعتقاد من مجازات باید به گونه‌ای تعریف شود که بازدارنده، قاطع و صریح باشد.
یعنی تا الان صریح و قاطع و بازدارنده نبوده است؟
چرا بوده، اما باید تقویت شود.
پس ضمانت اجرایی نداشته است؟
ضمانت اجرایی هم داشته است و ازسالیان قبل تاکنون، پرونده‌های مختلف و متعددی درباره تخلفات در بخش اطلاعات نهانی تشکیل شده است .
تعداد پرونده‌ها چقدر است؟
عدد و رقمش را حضور ذهن ندارم، اما تعدادشان زیاد است. تشکیل پرونده به این معنی نیست که لزوما نتیجه رای قطعی به نفع شاکی باشد. ممکن است طرف دعوا تبرئه شود و به این جمع‌بندی برسند که اطلاعات نهانی مبنای معامله مورد بررسی نبوده است‌.
پس تیم مدیریتی جدید بورس در مجموع بر لزوم بازنگری‌ها اعتقاد کامل دارد؟
به هرحال کمیته رسیدگی به حوزه حقوقی برای رسیدن و دستیابی به این هدف مهم تشکیل شده اما می‌خواهم تاکید کنم که در مدت ریاست دکتر فطانت بر ریاست سازمان بورس تاکنون، درحوزه حقوقی تحولات گسترده و قابل توجهی صورت گرفته است، رسیدگی به پرونده‌های حقوقی درحال بازنگری است و اینکه چه مکانیزمی در رسیدگی پرونده‌ها به کارگرفته شود تا سه اصل مهم یعنی سرعت، دقت، قاطعیت و مجازات محقق شود.
آیا معتقدید قانون بورس نیازمند بازنگری است؟
به طور حتم بله، قانون بورس اوراق بهادار تهران و بسیاری از دستورالعمل‌ها دراین باره باید بازنگری شود. هر قانونی باید در دوره‌های زمانی خاص و بنا بر شرایط و مقتضیات زمان خود مورد تجدیدنظرقرار گیرد، به ویژه قوانین در ارتباط با تخلفات. چرا که یک فرد متخلف به هر حال و در هر زمان برای تحقق هدف خود سعی می‌کند از روش‌های مختلف و به‌روزتر استفاده ‌کند. به عبارت دیگر به موازات به‌روز شدن مکانیزم‌ها، افراد متخلف نیز روش‌های تخلف خود را تغییر می‌دهند. بنابراین باید قانون به طور مستمر مورد بازنگری قرار گیرد، اما بازهم تاکید می‌کنم، سخنان من به این معنا نیست که در گذشته کاری دراین باره صورت نگرفته است، چرا انجام شده اما الزامات فعلی ایجاب می‌کند که با مکانیزم‌های جدید بازنگری صورت گیرد.
آخرین وضعیت بورس ارز و لزوم تشکیل این بورس را توضیح دهید؟
هدف از تاسیس بورس ارز، ایجاد بازار مشتقه ارز شامل معاملات آتی و فیوچرز است. در هیئت مدیره سازمان درباره کلیات آن مذاکره شده و هم‌اکنون در دستور کار کمیته تخصصی شوراست، اما در مجموع هنوز در مراحل ابتدایی کار هستیم‌. کار مطالعاتی از این جهت که الزاماتش چیست، چه ضرورتی دارد و با چه مکانیزمی باید انجام شود و مقرراتش چه خواهد بود. این اقدامات هم‌اکنون صورت گرفته است اما باید همه عواملی که در این فرآیند درگیر هستند کنار هم قرار گرفته و به یک تعامل برسند.
این عوامل دخیل کدام‌ها هستند؟
بانک مرکزی، بانک‌های عامل، واردکنندگان، صادرکنندگان و صرافی‌ها. این عوامل همه در فرآیند راه‌اندازی بورس ارز دخیل هستند، البته در بحث مشتقه که در فاز اول به دنبال اجرای آن هستیم درصد متفاوت وزنی این عوامل است، اما در مجموع اگر بخواهیم بازار نقدی و واقعی ارز داشته باشیم درآن صورت نقش این عوامل بسیار اساسی می‌شودکه ما الان در این فاز به دنبال تحقق آن هستیم.
درباره بورس مسکن بگویید، از زمان طرح تاکنون این موضوع با چالش‌های زیادی مواجه بوده، چرا؟
اگر مصاحبه‌ها را مرور کنید متوجه می‌شوید، ما هیچ گاه نگفته‌ایم که قصد تاسیس بورس مسکن را داریم. هدف اصلی و اولیه‌ای که از بورس مسکن دنبال می‌شود این است که نهادهای دولتی و به ویژه بانک‌ها اگر بخواهند املاک مازاد خود را عرضه کنند، بورس کالا زمینه‌ایی را در این جهت برای آنها  فراهم می‌کند که بتوانند از آن طریق مکانیزم عرضه داشته باشند و در یک بازار شفاف این فرآیند اتفاق بیافتد که در این زمینه بورس کالا نیز اقداماتی را انجام داد و مقرراتش را تدوین کرد تا قابلیت اجرایی پیدا کند.
بسیاری ضوابط سخت‌گیرانه را مهم ترین عامل شکست بورس مسکن در بورس کالا مطرح می‌کنند!
این حرف را تا حدودی قبول دارم. اکنون سازوکارها به گونه‌ای است که بانک‌ها خیلی سخت می‌توانند املاک مازاد خود را در بورس عرضه کنند، اتفاقا اخیرا در کمیته پذیرش بورس کالا همین بحث مطرح و قرار شد بورس کالا در این زمینه پیشنهاداتی را بیاورد. اما اینکه توقع داشته باشیم همه املاک موجود در موسسات و بانک‌ها در بورس مورد دادوستد قرار گیرند، امکان‌پذیرنیست، یعنی بالاخره باید خطوطی را مشخص کنیم که املاک و مستغلاتی را در بورس کالا عرضه کنیم که انتظار وجود چندین مشتری را داشته باشد و فضای رقابتی برای خرید آن ملک به وجود آید‌. به عبارتی، سازوکار پذیرش باید به گونه‌ای باشد که هم تعداد بالاتری ملک را پوشش دهد و هم دامنه خریداران بیشتری را شامل شود.
نظر شما به عنوان معاون نظارت بر بورس‌ها، درباره چالش جدید میان بورس کالا و وزارت صنایع درباره خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا چیست؟
به اعتقاد من رسانه‌ها در این مدت نقش ویژه‌ای را ایفا کرده‌اند. اگر ما به شفافیت و فضای رقابتی اعتقاد داریم به طور حتم تنها در سایه بورس چنین هدفی محقق می‌شود بنابراین شکی در این نیست که محصولات پتروشیمی باید در بورس عرضه شود. درغیر این صورت، مشمول قیمت‌گذاری می‌شوند که ما این موضوع را نیز دنبال خواهیم کرد تا در صورت خروج، محصولات پتروشیمی مشمول قیمت‌گذاری شوند.
مواضع صریح شما در این باره چیست؟
در مدت اخیر، عرضه‌کنندگان یا همان واحدهای پتروشیمی به شکل‌های مختلف به نحوه عرضه محصولاتشان در بورس کالا ایرادات متفاوت و مختلفی گرفته‌اند. به اعتقاد من اگرچه ممکن است در این باره مشکلاتی وجود داشته باشد اما ما با روی باز حاضر به شنیدن و یافتن راهکار برای رفع این مشکلات هستیم‌. به عنوان مثال، از ایراداتی که در این باره به صورت رسانه‌ای از سوی شرکت‌های پتروشیمی شنیده‌ام این است که همه نمی‌توانند از این بازار خرید کنند، در پاسخ به این انتقادات باید بگویم که کل مکانیزم خرید که از سیستم بهین‌یاب انجام می‌شود، تحت نظارت وزارت صنایع است. به عبارتی آنها تعیین می‌کنند چه کسی می‌تواند تقاضای خرید داشته باشد و کدام متقاضی واجد صلاحیت نیست .
اما باز هم من صریحا اعلام می‌کنم که با بخشنامه فروش محموله‌های پتروشیمی در خارج از بورس در صورت نبود مشتری در بورس کالا پس از دوبار عرضه، کاملا مخالف هستم و باید هرچه زودتر لغو شود، زیرا ممکن است در نحوه قیمت‌گذاری مشکلاتی وجود داشته و شفافیت را از بین ببرد زیرا بورس کالا یک نهاد عمومی است و جایگاه رفیعی دارد و متعلق به شخص یا نهاد خاصی نیست‌. به همین دلیل ما معتقدیم که شفافیت آثار متعددی دارد که خارج شدن محصولات پتروشیمی از بورس به طور حتم فضا را از شفافیت خارج می‌کند و به عنوان یک رسالت نباید اجازه این کار را بدهیم .
نظارت بر بورس‌ها از وظایف اصلی شماست، آیا شاهد تغییرات مدیریتی گسترده در زیرمجموعه‌ها خواهیم بود؟
بورس‌ها ساختاری دارند که یکی از مهمترین آنها این است که در قالب این ساختار به یک شرکت سهامی عام تبدیل شده‌اند، هرچند از بعد تایید صلاحیت سازمان روی نفرات این بورس‌ها نظارت دارد اما نظارت صرفاً بر مبنای نفرات نیست بلکه ناظر بر عملیات بورس‌هاست. به عنوان مثال، نظارت بر قوانین و دستورالعمل‌هایی که از سوی این بورس‌ها تعریف می‌شود یا اجرای آن ها به درستی؛ در مجموع تغییر مدیریتی مد نظر ما نیست‌.

جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( https://telegram.me/asrebazar ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.