عصر بازار- رکود نسبتا ادامه دار بورس تهران سبب شده است فعالان واقعی بازار سهام نقش نظاره گر را در بازار پیدا کنند و سفته بازان به بازیگران اصلی این بازار تبدیل شوند، آنچنانکه در نمادها و گروههای کوچک بورسی، نوساناتی هیجانی شکل میگیرد که قیمتهای حباب گونهای را در این سهام ایجاد کرده و پس از شفاف سازی شرایط، حبابها تخلیه میشوند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، در این میان، چه بسیارند از سهم بازان و صف نشینانی که ناآگاه قربانی چنین شرایطی میشوند که بعضا زیانهای سنگینی را نیز متحمل میشوند. چنین وضعیتی در بازار کنونی مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان و فعالان قرار گرفته هرچند حضور نوسان گیران برای تحرک بازار سهام ضروری است اما در عین حال کارشناسان میگویند باید مراقب شایعه سازی و دستکاری در بازار هم بود.
حسام حسینی که از فعالان و معامله گران بازار سهام محسوب میشود، در همین باره به خبرنگار عصر بازار میگوید: امروز بازار شکل پیچیدهایی به خود گرفته است، تا قبل از این گفته میشد که شایعه، پاشنه آشیل بازار ایران محسوب میشود اما امروز روند بازار تغییر کرده است، امروز گروهی قدرتمند در بازار با منابعی که در اختیار دارند، به گونهایی با سهمها بازی میکنند که پس از چند روز صف خرید مداوم، قیمت سهم را بالا میبرند در حالی که بازار ارزش ذاتی برای سهم متصور نیست.
وی اضافه کرد: اگرچه نمیتوان نامی از شرکتها برد اما با کمی تامل و نگاهی دقیق به وضعیت شرکتها میتوان به این نتیجه رسید.
به گفته او، چگونه میشود شرکتی در مدت کوتاه 200 درصد رشد کند، در حالی که وضعیت بنیادی شرکت هیچ تغییری نداشته است.
حسینی ادامه داد: امروز شاهدیم بعضی از تک سهمها و شرکتهای کوچک به گونهایی دستخوش بازی سفته بازان قرار گرفتهاند که عایدی فعلی و آتی سهمها اصلا مد نظر نیست و سهامداران نیز به دور از هرگونه آینده نگری وارد این فضا میشوند.
ورود قاطعانه بورس به فضای کنونی لازم است
همچنین علی شهبندیان که از کارشناسان رتبه یک بازار محسوب میشود، درباره تغییر روند سفته بازی در بورس میگوید: بهتر است به جای واژه سفته بازی که در فرهنگ مالی ما معانی مختلفی دارد، واژه دقیقتری به کار ببریم. برای مثال دستکاری قیمت، معاملات متقلبانه و...
او تصریح کرد: در بازار سرمایه ما تخلفاتی که منجر به دستکاری قیمت شود، وجود دارد که یکی از مهمترین موارد اینگونه تخلفات، دارندگان اطلاعات نهانی هستند که به این افراد باید سازندگان اطلاعات نهانی واهی، دروغ و شایعه را افزود.
وی اضافه کرد: البته باید توجه داشت که در اغلب موارد سازندگان اطلاعات دروغین و واهی از همکاری یکی از دارندگان اطلاعات نهانی و در برخی موارد تمامی مدیران شرکت موضوع بحث برخوردار هستند.
به گفته او، متاسفانه بعضی از این مدیران حتی آگاه نیستند که عمل آنها غیر اخلاقی و مجرمانه است.
او در پاسخ به این سوال خبرنگار که چه مصادیقی در این باره وجود دارد، ادامه داد: به جای ورود به مصادیق این موضوع سعی میکنم راهکارهای پیشنهادی خود را در سه محور ارائه کنم. معمولا تخلفات مالی دارای سه محور هستند. این محورها عبارتند از فشار، فرصت و توجیه. در بحث فشار و فرصت بهتر است سازمان بورس شرکتهایی که مستعد اینگونه تخلفات هستند را شناسایی کند و بدون هیچ تعارفی از بورس اخراج کند. معیارهای زیادی میتوان برای مستعد بودن شرکتها معرفی کرد اما شاید مهمترین آنها غیر شفاف بودن، نوسانات عجیب و غریب سود و زیان به ویژه زیانده شدن است. اما از همه مهمتر محور توجیه است. اغلب متخلفان اصلا آگاه نیستند که اقدام آنها تا چه حد مخرب و مجرمانه است. این افراد اغلب خود را توجیه میکنند که اصلا کار خلافی نمیکنند. در این زمینه نیز سازمان بورس میتواند تعهدنامههای اخلاقی متعددی برای سمتهای حساس اعم از مدیریت دارایی و یا گزارشگری مالی طراحی کند و از مدیران مربوط بخواهد به این تعهدنامهها پایبند باشند.
سفته بازی به جای تغییرات واقعی اقتصادی
رامین عباسی که از مدیران سرمایهگذاری و فعالان با سابقه بازار محسوب میشود نیز معتقد است امروز بازار در برههایی قرار گرفته است که وضعیت اقتصادی شرکتها دلیلی برای رشد یا کاهش قیمتها نیست.
به عقیده او، اگر تا پیش از این 90 درصد از نوسانات بازار بر حسب شرایط اقتصادی بازار شکل میگرفت و 10 درصد بر اساس سفته بازی بود، اما امروز این تناسبها برعکس شده است و 90 درصد از افزایش یا کاهش قیمتها با قدرت پول است و مابقی بر حسب شرایط اقتصادی و وضعیت بنیادی شرکتها شکل میگیرد.
او این تغییر تناسبها را چندان اتفاق خوشایندی برای بازار نمیداند و میگوید: چنین وضعی به بازار و فعالان واقعی ضربه پرخطری وارد میکند، چرا که ممکن است بازار را با یک عکس العمل منفی مواجه کرده و رکودی عمیقتر را در بازار ایجاد کند.
به گفته وی، امروز بسیاری از شرکتها در شفاف سازیهای خود خبری از تغییر وضعیت اقتصادی نمیدهند، اما در عمل قیمت سهم دوبرابر میشود و این نشان از جولان سفته بازان در بازار دارد.