عصر بازار- مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس جزییات طرح انتشار اسناد خزانه اسلامی را منتشر کرد.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از ایبِنا، مهرماه سال 1394 اسناد خزانه اسلامی که ابزاری بسیار مهم برای جهتدهی به بازار بدهی به حساب میآید، برای اولین بار در ایران منتشر شد.
علیرضا توکلی کاشی، مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس، جزییات بیشتری از این اسناد و اهمیت و تاثیر آن را در این گفتگو بیان میکند.
اهمیت انتشار اسناد خزانه اسلامی در چیست؟
اسناد خزانه اسلامی اکنون معتبرترین سند مالی در جمهوری اسلامی ایران است. این اعتبار از جایی ناشی میشود که طبق قوانین دولت و خزانهداری کل کشور، بالاترین اولویت پرداخت فقط به این اسناد اختصاص یافته است. دولت حتی موظف شده که قبل از حقوق ماهانه کارکنانش، اقدام به پرداخت اسناد خزانه کند. همین مسئله قدرتی قانونی به اسناد داده و آن را به معتبرترین سند تبدیل کرده، سندی که تنها ورق دولتی به حساب میآید و به واسطه تضمین بالا، بازار از آن به خوبی استقبال کرده است.
اسناد خزانه اسلامی روشی مهم برای تسویه بدهیهای دولت است، همانطور که میدانید، دولت بدهیهای زیادی دارد. آیا سقف و محدودیتی برای انتشار این اسناد و استفاده دولت از آن وجود دارد؟
سقف و میزان انتشار این اسناد، به توان دولت بستگی دارد. دولت به محض اینکه بتواند پیشبینی دقیق از درآمدهای خود ارائه دهد، میتواند بر اساس این پیشبینی به انتشار اسناد اقدام کند. چنانچه درآمدهای دولت به میزان کافی برسد، میتواند تمام حجم بدهی خود را از این روش تسویه کند.
بازار سرمایه محدودیتی برای انتشار اسناد ندارد؟
هم اکنون محدودیت هایی در بازار سرمایه وجود دارد اما این محدودیتها به قدری بالاتر از توان دولت است که میتوان آن را به اینگونه تعبیر کرد که به نسبت سقف توان دولت، بازار سرمایه بدون محدودیت به حساب می آید. مهمترین موضوع در بدهی های دولت، خوش حسابی دولت است.
انواع مختلف اسناد خزانه اسلامی در نوع کوتاه، میان و بلند مدت چه اثری بر بازار میگذارند؟
اکنون ما 2 نوع سند خزانه اسلامی داریم. نوع اول اسناد کوتاه مدت و درونسالی (با سررسید کمتر از یک سال) بوده و نوع دوم اسناد میانمدت با سررسید یک تا سه سال است. از نوع دوم اکنون فقط اسناد یک ساله در حجم 13 هزار و 500 میلیارد تومان منتشر شده است. اگر دولت پیشبینی دقیقی از درآمدهای خود طی سالهای بیشتری نیز داشته باشد، میتوان اسناد با سررسید طولانیتر نیز انتشار داد. اما اهمیت هر کدام از این اسناد در این است که اسناد خزانه در کل دنیا معتبرترین سند بوده و نرخ آن به بازار سرمایه جهت می دهد. هر کدام از این سندها از نوع کوتاه، میان یا بلندمدت، بخشی از جهت بازار را مشخص میکنند.
در مورد اسناد خزانه درون سالی، تاثیر بر بازار به چه شکل بوده است؟
اکنون 11 نماد معاملاتی از این نوع وجود دارد که هر کدام سررسید مشخصی دارند. از مهرماه سال گذشته که انتشار این اسناد آغاز شد، در بازههای کمتر از یک سال نسبت به سررسید هر کدام از اسناد، نرخ اسناد توسط بازار رصد شد. به واسطه این نرخ و بر پایه آن، نرخ بقیه اوراق نیز تعیین شدند.
آیا اسناد خزانه باعث رکود بازار سهام و تغییر مسیر جریان نقدینگی به این سمت شده است؟
سرمایهگذاران و افرادی که به سمت اسناد خزانه اسلامی جذب میشوند، گروهی متفاوت از فعالان بازار سرمایه هستند که می توان آنها را به دو دسته عمده تقسیم کرد. دسته اول کسانی هستند که ترجیح میدهند ریسک چندانی را متقبل نشوند و با حاشیه اطمینان سرمایه گذاری کنند. دسته دوم اما افرادی ریسکپذیر هستند. در نتیجه باید گفت گسترش این بازار روی بازار سهام تقریبا بیتاثیر است.
آیا دادههای معنادار در این زمینه یافت شده است؟
اساسا به واسطه نوپا و جوان بودن این بازار در ایران، در زمان حاضر امکان قضاوت معنا دار وجود ندارد. اکنون دادهها ممکن است به صورت تصادفی همزمان شده باشد که تحلیل را مخدوش میکند. برای ارائه قضاوتی صحیح به دادههایی طولانی مدت احتیاج است. امکان این قضاوت با اطلاعات یکساله یا 14 ماهه وجود ندارد. در نهایت باید عنوان کرد که انتشار اسناد خزانه اسلامی از این جهت که فتح البابی برای انتشار دیگر ابزارهای مالی است، گامی بسیار مهم از سوی دولت یازدهم به حساب میآید. گامی که هر چقدر بیشتر از آن بگذرد، اثرگذاری و تعیینکنندگی آن افزایش مییابد.
در نهایت از دیدگاه شما به عنوان متولی ابزارهای نوین مالی در فرابورس، انتشار اسناد خزانه اسلامی چه اثری بر توسعه ابزارهای مالی و انتشار دیگر ابزار نوین خواهد گذاشت؟
دستیابی به روش و سیستمی که منجر به قابل استفاده شدن اوراق جهانی بدهی برای ایران در قالب شرع و قانون شود، نقطه عطف و بسیار مهم به حساب خواهد آمد. اکنون ما میتوانیم به طیف متنوع و وسیعی از ابزارهای مالی دست پیدا کنیم. به این ترتیب اسناد خزانه اسلامی را باید شاهکلید متنوع شدن اوراق مالی در ایران قلمداد کرد.