عصر خودرو

بررسی جایگاه استراتژیک عراق در بازار جهانی نفت;

نفس اژدهای عراق، شعله‌ور شده است

عصر بازار- سرنوشت کشف و تولید "طلای سیاه" در عراق، گره خورده بود با صفحات سیاه تاریخ این کشور در زمان حکومت بعث و سالها جنگ و نا آرامی. جنگی که در دوران اوج خود به بهانه وجود سلاح های کشتار جمعی توسط آمریکا آغاز شد اما در دل آن دست یابی به لایه های نفت‌خیز کشور عراق نهفته بود. صفحاتی که اکنون،پس از کمتر از ۱۵ سال از جنگ مذکور،با پایان جنگ و تمهیدات عراق برای بازگشت به روزهای طلایی اش در تولید نفت رو به سفیدی رفته و حضور هرچه بیشتر این طلای سیاه بر صفحات سفید تاریخ این کشور و پررنگ تر شدن جایگاه عراق در اوپک و بازارهای جهانی،آینده پر نقش و نگارتری را برای مردم عراق رقم می زند.

نفس اژدهای عراق، شعله‌ور شده است
نسخه قابل چاپ
شنبه ۰۸ آبان ۱۳۹۵ - ۱۳:۲۶:۰۰

    به‌گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از ایسنا، آمریکا در 19 مارس 2003 میلادی با همراهی انگلستان و 47 کشور دیگر به عراق حمله و در ظرف بیست روز این کشور را اشغال کرد. آمریکایی ها مدعی بودند که عراق به دنبال سلاح های کشتار جمعی است. در حالی که بعد از اعمال تحریم های سازمان ملل، این کشور از امکانات لازم برای پیگیری طرح های مربوط به سلاح های کشتار جمعی و سلاح های هسته ای برخوردار نبود و در همان زمان این فرضیه مطرح شد که هدف اصلی آمریکا در حمله به عراق دستیابی به منابع نفتی عراق بوده است.

    عراق پس از عربستان، با ذخایر 112 میلیارد بشکه‌ای نفت خود، دومین کشور دارنده منابع و ذخایر غنی نفتی است و هزینه های تولید نیز در این کشور، در مقایسه با سایر کشورها، بسیار پایین است. با توجه به چنین ویژگی ممتازی، بسیاری از کارشناسان سیاسی معتقد بودند که جنگ عراق، بیان گر  عطش روزافزون آمریکا برای نفت و تلاش برای چپاول منابع نفتی بود.

    تاثیر حمله آمریکا بر نفت عراق زودتر از موعد انتطار مشخص شد و تولید نفت عراق  حدود یک ماه پس از حمله آمریکا به خاک این کشور و بمباران خط لوله ها و تخریب زیرساختهای صنعت نفت این کشور، به یک چهارم سطح قبل از جنگ رسید.به طور کلی کاهش 24.7 میلیارد دلاری درآمد نفت عراق  یکی از مهم ترین تبعات حمله آمریکا به عراق بود که در نهایت در سال 2007 پایان یافت. همچنین حملات تروریستی بر ضد خط لوله‌های انتقال نفت در شمال عراق، طی سال های 2004 تا 2006 بیش از 8.7 میلیارد دلار به صنعت نفت این کشور، خسارت وارد کرد.

    اما نکته قابل توجه این است که عراق اجازه نداد روزهای سیاه تاریخ کشورش بر بهره گیری از طلای سیاه در این کشور تاثیر بیشتری بگذارد و این کشور کفش آهنی را برای بازگشت به جایگاه خود در عرصه نفت جهانی به پا کرد. به طوری که بسیاری از کارشناسان اقدامات دولت عراق برای احیاء صنعت نفت این کشور در شرایطی که هیچ زیرساخت قابل استفاده‌ای در این کشور وجود نداشته و کشوری تحت اشغال توسط نیروهای خارجی بوده، را بسیار ستودنی دانستند. تولید نفت عراق در سال 2010 به طور متوسط 3.2 میلیون بشکه در روز بوده که این میزان در سال 2013 به بیش از 3 میلیون بشکه در روز  افزایش پیدا کرد.

    در نهایت با وجود تولید روزانه 2 میلیون و 670 هزار بشکه نفت توسط عراق؛ صادرات روزانه نفت این کشور در اوایل سال 1390 (2011) به 2 میلیون و 233 هزار بشکه نفت در روز رسید در حالیکه صادرات نفت کشورمان در آن زمان کمتر از 2 میلیون بشکه نفت در روز بود.

    سرانجام آژانس بین المللی انرژی اعلام کرد که عراق بیشترین سهم در افزایش تولید نفت جهانی در سال 2014 را پس از آمریکا داشت. تولید نفت عراق که در سال 2014 به طور میانگین برابر با سه میلیون و 400 هزار بشکه در روز بود، 330 هزار بشکه در روز بیشتر از سطح تولید سال 2013 این کشور بود. شبه نظامیان داعش در ماه ژوئن 2014 به مناطق نفتی شمال عراق (به غیر از منابع نفتی اقلیم کردستان عراق) حمله کردند و موجب کاهش تولید نفت این مناطق و نیز افت تولید پالایشگاههای این کشور شدند. دامنه این حملات اما به مناطق جنوبی عراق که ٩٥ درصد صادرات نفت این کشور را در سال 2014 بر عهده داشت نرسید.

    اوج گیری تولید نفت عراق در شرایطی ادامه داشت که تولید ایران با افت مواجه شده بود. سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، در  آمار ماهانه خود در فروردین 1394 از اوج گرفتن تولید نفت در عراق خبر داد و اعلام کرد تولید نفت ایران در این مدت قدری کاهش یافته است. بر اساس این گزارش تولید عراق درحالی نزدیک به 320 هزار بشکه افزایش یافت که تولید نفت ایران روزانه بیش از 10 هزار بشکه کاهش یافته و به رقم دو میلیون و 773 هزار بشکه در روز رسیده بود.

    پافشاری عراق برای افزایش تولید همچنان ادامه دارد. به طوری که این کشور با پیشنهاد طرح فریز نفتی که از سوی عربستان مطرح شد و بر اساس آن کشورهای عضو اوپک باید میزان تولید خود را کاهش می دادند، مخالفت و وزیر نفت عراق اعلام کرد عراق باید از پیوستن به توافق فریز تولید معاف شود.

    در اواسط هفته گذشته بود که جبار اللعیبی، اعلام کرد عراق باید از کاهش تولید معاف شود زیرا این کشور درگیر جنگ با داعش است. این کشور در سپتامبر بیش از 4.7 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد و احتمال افزایش بیشتر تولیدش وجود دارد زیرا دولت عراق از شرکتهای بین المللی خواسته است تولید در میادین نفتی این کشور را افزایش دهند.

    وزیر نفت عراق آمار اوپک را که تولید این کشور را کمتر از 4.2 میلیون بشکه در روز برآورد کرده است، رد کرد و گفت: ما با سیاست اوپک و اتحاد اوپک هستیم اما این امر نباید به ضرر ما تمام شود. 

    هدف گذاری صادرات نفت بیش از سه میلیون بشکه در روز

    از سوی دیگر، آن گونه که منابع عراقی اعلام کرده اند، هدف گذاری صادرات نفت در سال 2016  سه تا سه میلیون و 200 هزار بشکه در روز تعیین شده است که حدود 60 درصد آن در بازارهای آسیایی مصرف خواهد شد.همچنین برای نخستین بار در چند سال اخیر، عراق چشم به بازارهای اروپایی برای فروش نفت سبک و سنگین در سال آینده میلادی دارد.

    عراق پس از تقسیم صادرات نفت خام خود به دو برند نفت سبک بصره و نفت سنگین بصره، برای حل مشکل کیفیت نفت خام این کشور، موفق شده است برداشت از میدانهای نفتی خود را با همکاری شرکتهای خارجی افزایش دهد.در صورت تحقق هدف صادرات نفتی سال آینده به میزان پیش بینی شده، رکورد صادرات سه میلیون ٦٤ هزار بشکه ای این کشور در ماه ژوئیه امسال شکسته خواهد شد. این رقم جدا از صادرات 600 هزار بشکه ای نفت خام عراق از اقلیم کردستان عراق در شمال این کشور به ترکیه است.

    همچنین بغداد که در سال های اخیر، تولید نفت خود را به میزان قابل توجهی بالا برده است، از شرکت‌های عمده و بین‌المللی نفت که از منابع این کشور بهره‌برداری می کنند، خواسته است که تولید روزانه این کشور را با افزایش بیشتر، از چهار میلیون و 700 هزار بشکه کنونی به بالای پنج میلیون بشکه برسانند.

    به طور کلی، گزارش ها حاکی از آن است که کشور عراق سعی دارد با وجود درگیری با داعش، با افزایش میزان تولید خود و افزایش میزان صادرات جایگاه خود را در اوپک تقویت کرده و به عنوان یکی از وزنه های اصلی اوپک در بازارهای جهانی شناخته شود.

    برچسب ها