عصر خودرو

گام های توسعه در صنعت فولاد

عصر بازار- آنچه در پی آمده است نگاهی دارد به وضع تولید و صادرات فولاد و همچنین توسعه واحدهای فولادسازی که بخش اول آن را در شماره قبل ملاحظه کردید و اینک بخش دوم و پایانی را می خوانید.

گام های توسعه در صنعت فولاد
نسخه قابل چاپ
شنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۵ - ۱۶:۳۸:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از دنیای معدن، آنچه در پی آمده است نگاهی دارد به وضع تولید و صادرات فولاد و همچنین توسعه واحدهای فولادسازی که بخش اول آن را در شماره قبل ملاحظه کردید و اینک بخش دوم و پایانی را می خوانید.

    فولاد سپیددشت (چهارمحال و بختیاری)، شادگان (خوزستان)، نی ریز (فارس)، میانه (آذربایجان شرقی)، قائنات (خراسان جنوبی)، بافت (کرمان) و سبزوار (خراسان رضوی) هفت طرح فولاد استانی محسوب می شوند که 800 هزار تا یک میلیون تن ظرفیت دارند.
    اینک هفت طرح فولاد استانی به عنوان مهمترین گام دولت یازدهم برای فعال سازی این بخش در حال اجراست که بر پایه اعلام مدیرعامل شرکت ملی فولاد ایران، طرح سپیددشت در استان چهارمحال و بختیاری در بخش احیای مستقیم پیشرفت بیش از 96 درصدی دارد و مشکل آب آن منطقه هم با همکاری مقام های کشوری و استانی برطرف شده است و آب در مسیر انتقال قرار دارد. این طرح به سرعت روند تست گرم را آغاز کرده و آماده بهره برداری است.
    پس از طرح سپیددشت، واحد احیای مستقیم فولاد شادگان در خوزستان در نوبت بعدی راه اندازی قرار دارد که این طرح هم از پیشرفت 95 درصدی برخوردار است.
    از سوی دیگر، کارخانه آهن اسفنجی فولاد میانه هم با حدود 2ر88 درصد پیشرفت در نیمه دوم امسال وارد مدار تولید می شود.همچنین فولاد بافت با 8ر77 درصد پیشرفت فیزیکی با توجه به موقعیت منطقه ای و کمبود آب، به طرح گندله سازی تغییر پیدا کرده است که این واحد، دارای بخش تولید کنسانتره هم خواهد شد.
    بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده همچنین واحدهای احیای فولادسازی نی ریز 8ر82 درصد، قائنات 4ر81 درصد و سبزوار 1ر78 درصد پیشرفت فیزیکی داشته اند.
    اطلاعات درباره رویکرد تولیدی این واحدها هم نشان می دهد برای واحدهای فولادسازی سپیددشت و سبزوار هم ساخت ورق فولادی و در طرح های شادگان، قائنات، میانه و نی ریز تولید بلوم و بیلت (شمش فولادی) تعریف شده است.
    به گفته مدیرعامل شرکت ملی فولاد ایران و بر اساس طرح جامع فولاد (سند چشم انداز افق 1404) باید بیش از 15 میلیون تن صادرات صورت گیرد، بنابراین موضوع نوع محصول صادراتی باید مشخص شود.
    آنگونه که شریفی می گوید: بر اساس افق 1404 به یک هزار و 500 کیلومتر خط ریلی جدید نیاز است و باید ظرفیت را برای جابجایی نزدیک به 170 میلیون تن مواد در افق چشم انداز آماده ساخت. البته دستیابی به تولید 55 میلیون تن فولاد، به سه برابر این میزان جابجایی مواد نیاز دارد.
    کارشناسان بخش فولاد بر این باورند که چنانچه در افق 1404 بخواهیم به ظرفیت 55 میلیون تن فولاد خام دست پیدا کنیم، باید 135 میلیون تن سنگ آهن برداشت و از آن 14 میلیون و 800 هزار تن سنگ آهن دانه بندی، 77 میلیون و 200 هزار تن کنسانتره و 72 میلیون تن گندله تولید شود.
    اکنون ظرفیت استخراج سنگ آهن در ایران 40 میلیون تن، کنسانتره 24 میلیون تن، گندله 22 میلیون تن و آهن اسفنجی 18 میلیون تن است همچنین بتازگی اعلام شد هنگام دستیابی به ظرفیت 55 میلیون تن فولاد خام، 6 میلیون تن قراضه پایه آهنی هم برای کارخانه های داخلی نیاز است.بررسی ها نشان می دهد میزان مصرف قراضه کشور اکنون 2 میلیون و 500 هزار تا 2 میلیون و 700 هزار تن است و میانگین مصرف فولاد کشور هم به 200 کیلوگرم می رسد.
    نکته دیگر، راه اندازی هر دو بخش احیای مستقیم و فولادسازی طرح های فولاد استانی است و پس از راه اندازی، واگذاری و نظارت بر آنها اهمیت دارد.
    بررسی وضع فیزیکی 13 طرح فولادی تولید شمش هم با ظرفیت 12 میلیون و 433 هزار تن، تا پنج ماهه امسال پیشرفت 9 تا 98 درصدی را نشان می دهد. هر یک از این طرح ها ظرفیت 400 هزار تا یک میلیون و 500 هزار تن دارند.
    چهار کارخانه تولید شمش فولادی در استان کرمان، سه مجموعه در یزد و دو کارخانه در خراسان رضوی واقع شده است و بقیه مجموعه ها در استان های اصفهان، آذربایجان غربی، هرمزگان و مرکزی قرار دارد.
    ظرفیت چهار واحد تولید شمش فولادی کرمان در مجموع 4 میلیون و 500 هزار تن است، سه واحد مربوط به استان یزد 2 میلیون و 650 هزار تن ظرفیت خواهند داشت و ظرفیت دو واحد استان خراسان رضوی به 2 میلیون و 170هزار تن شمش فولادی خواهد رسید.
    بیشترین پیشرفت این واحدهای تولید شمش فولادی مربوط به چادرملو یزد است که ظرفیت یک میلیون تنی دارد و با پیشرفیت فیزیکی حدود 98 درصدی انتظار می رود پاییز امسال به بهره برداری برسد. همچنین پیش بینی شده واحد آهن و فولاد بافق یزد با ظرفیت یک میلیون تن شمش که دارای پیشرفت فیزیکی 9 درصدی است، اسفند 1398 افتتاح شود.
    براساس تازه ترین گزارش انجمن جهانی فولاد که مربوط به دوره هشت ماهه 2016 میلادی
    (دوازدهم دی 1394 تا دهم شهریور امسال) است، با وجود کاهش 9ر0درصدی فولاد خام تولید شده در 66کشور جهان، تولید جمهوری اسلامی ایران در این بخش به رشد 1ر5 درصدی دست یافت. در این مدت کشورهای فولادساز اتحادیه اروپا و خاورمیانه به ترتیب با تولید 107 میلیون و 931 هزار تن و 18 میلیون تن فولاد خام نسبت به مدت مشابه در سال 2015 به ترتیب 2ر5 و 6ر2 درصد کاهش را تجربه کردند. در همین زمینه سیدمحمدرضا دانشگر کارشناس صنعت فولاد می گوید: ادغام یا یکپارچگی صنعت فولاد به دلیل دربرداشتن حلقه های مختلف تولید و تامین از سنگ معدن تا محصول نهایی می تواند منجی این واحدها شود؛ اقدامی که شرکت های بزرگ فولادی مانند «آرسلور میتال» در چند سال گذشته به دنبال آن بوده اند.
    مساله ادغام واحدهای معدنی و فولادی موضوع تازه ای نیست. امروزه رکود کسب و کار و هزینه های رو به افزایش تولید در صنعت به گونه ای است که واحدهای تولیدی روز به روز زیر فشار بیشتری قرار می گیرند.
    این امر بویژه در بخش فولاد که یک صنعت راهبردی و بسیار تاثیرپذیر از متغیرهای بیرونی به شمار می رود، مشهودتر است؛ بنابراین واحدهای فولادی و معدنی ناچارند در راهبردهای کسب و کار خود تغییرهایی بدهند.
    یکی از این راهبردها، ادغام یا یکپارچگی است که می تواند منجی واحدهای تولید فولاد شود؛ اقدامی که شرکت های بزرگ فولادی مانند «آرسلور میتال» در چند سال گذشته به دنبال آن بوده اند.
    وی می افزاید: به دلیل ماهیت صنعت فولاد و دربرداشتن حلقه های مختلف تولید و تامین از سنگ معدن تا محصول نهایی، راهبردهای یکپارچگی عمودی رو به پایین و رو به بالا از مرسوم ترین راهبردها در چرخه تولید فولاد است.
    در این نوع ادغام هر یک از واحدهای تولید فولاد می تواند برای استفاده از مزیت های متقابل، بخشی از زنجیره فولاد را تکمیل
    کند.اکنون بیش از 50 طرح فولادی در بخش های کنسانتره، گندله سازی، احیا و ذوب در حال ساخت است که بسیاری از آنها در یک منطقه جغرافیایی مانند سنگان، کرمان، سیرجان، بندرعباس و… در مجاورت یکدیگر و با مالکیت سازمان ها و هلدینگ های متفاوت قرار دارد که ادغام این واحدها در طول زنجیره فولاد می تواند تاثیر معنی داری در کاهش هزینه های ثابت داشته باشد.
    این کارشناس ادامه می دهد: در هر صورت بسیاری از این طرح ها بویژه طرح های کوچک دیر یا زود به حرکت به سوی ادغام یا همکاری مشترک مجبور می شوند. زیرا در غیر این صورت امکان حذف آنها در فضای رقابتی تولید و فروش فولاد وجود دارد.
    وی تصریح می کند: نمونه هایی از راهبرد عمودی ادغام را می توان در واحد گندله سازی با معدن سنگ آهن مجاور، ساخت احیای مستقیم و تولید آهن اسفنجی در کارخانه گندله سازی یا تولید آهن اسفنجی به روش کوره های روتاری در یک کارخانه ذوب و شمش ریزی فولاد دید.
    این راهبرد به طور معمول در سازمان های بزرگ یا مجموعه شرکت هایی اتخاذ می شود که به صورت گروه یا هلدینگ اداره می شوند.
    دانشگر می گوید:نکته مهم هنگام تصمیم گیری برای مالکیت شرکت های دیگر، بررسی دقیق و همه جانبه، دفترهای قانونی و صورت های مالی، دارایی های مشهود و نامشهود و سوابق عملکردی آن شرکت در قالب یک مطالعه امکان سنجی و ارزیابی اقتصادی است. به طور کلی در چنین تصمیمی بحث های مربوط به مالکیت، سرمایه گذاری، ساختار سازمانی جدید، شیوه اداره و… باید به طور بسیار شفاف بررسی و بازنگری شود و مورد توافق قرار گیرد.
    چالش دیگر ،بحث ایجاد تعادل در ظرفیت های هر کدام از شرکت هایی است که می خواهند با یکدیگر ادغام شوند.
    به این معنی که اگر یک شرکت گندله سازی 2 میلیون تن توان تولیدی دارد، زنجیره های بعدی تولید باید توان پذیرش این میزان از ماده اولیه برای ذوب یا مراحل بعدی را داشته باشند.
    در واقع باید ورودی ها و خروجی های تک تک واحدهای فعال در طرح ادغام در هماهنگی کامل با یکدیگر باشد.
    وی اضافه می کند: همچنین اگر پدیده ای به نام «صرفه جویی به مقیاس» به عنوان یک مزیت رقابتی محسوب می شود، زمانی که سازمان دارای سرمایه و منابع لازم باشد و بتواند سازمانی گسترده را به شیوه ای موفقیت آمیز اداره کند یا هنگامی که خرید یک واحد تولیدی، از لحاظ اقتصادی موجه تر از ساخت و راه اندازی یک مجموعه جدید است و در شرایطی که شرکت های رقیب به سبب فقدان تخصص مدیریت لازم، مشکل یا ضعفی داشته یا اینکه فاقد منابعی باشند که در اختیار این سازمان است، می تواند به اتخاذ راهبردهای افقی منجر شود توجه کنید اگر شرکت های رقیب به سبب کاهش فروش کلی در صنعت، عملکردی ضعیف داشته باشند، بکارگیری راهبرد یکپارچگی افقی اثربخش نخواهد بود.
    نمونه هایی ز راهبرد افقی در صنعت فولاد عبارت است از: خرید فولاد هرمزگان و چهارمحال از سوی شرکت فولاد مبارکه، مالکیت کارخانه های فولاد در کشورهای مختلف توسط گروه آرسلور میتال یا ادغام واحدهای فولادی در منطقه ویژه خلیج فارس.
    به گفته وی، تشکیل تعاونی یا کنسرسیوم هایی برای تامین مواد اولیه، فروش محصولات و تکمیل یا راه اندازی طرح های بزرگ فولادی هم از راهبردهایی است که می تواند به رقابت پذیری بیشتر صنعت فولاد کشور کمک کند.

    برچسب ها