به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از دنیای اقتصاد، هم‌اکنون خریداران بزرگ برق در بورس انرژی می‌توانند برق مصرفی خود را به‌صورت هفتگی و یک ماه زودتر از زمان تحویل فیزیکی آن خریداری کنند. پس از معاملات موفق روزانه برق در بورس انرژی، شاهد هستیم که نمادهای هفتگی نیز روی تابلوی بورس درج می‌شود. از امروز شاهد عرضه نمادهای کم‌باری، میان‌باری، بار پیک و بار پایه با دوره تحویل هفتگی خواهیم بود. گشایش این نماد هفتگی که از امروز آغاز شده تا 4 آبان ماه معتبر خواهد بود همچنین تحویل فیزیکی این معامله نیز 8 تا 14 آبان ماه است.

اهمیت این عرضه را باید از منظری دیگر نگریست؛ زیرا بر پایه این معاملات در کنار ایجاد بسترهای لازم برای خرید برق واحدهای بزرگ با مصرف بیش از 5 مگاوات، هم اکنون شرایط مطلوبی برای حضور این قبیل خریداران فراهم شده است. از امروز خریداران بزرگ برق در بورس انرژی می‌توانند پس از طی ساز‌و‌کارهای اجرایی، برق مورد نیاز خود را به‌صورت مستقیم و هفتگی از نیروگاه‌ها خریداری کرده و وزارت نیرو نیز موظف به انتقال این حجم از انرژی خواهد بود. در صورت افزایش حجم معاملات و تعدد خریداران و فروشندگان، امکان استفاده از فرآیندهای چانه‌زنی در بورس انرژی و رقابت بین خریداران و فروشندگان که قانون نیز این فرآیند را در بورس محترم شناخته است، شاخصه مهم این معاملات است. در صورت موفق بودن این رویکرد اجرایی، از این پس می‌توان به کاهش قیمت برق برای خریداران مستقیم در بورس انرژی امیدوار بود. نکته حائز اهمیت درخصوص معاملات هفتگی برق را می‌توان امکان بازرگانی آن دانست؛ یعنی برخی از کدهای معاملاتی (‌کدهای اصطلاحا عام که امکان و مجوز خرید و فروش برق دارند) می‌توانند این بسته‌های انرژی را به‌صورت هفتگی خریداری کرده و سپس به‌صورت روزانه و در بازه‌های مختلف کم‌باری، میان‌باری و بار پیک به فروش برسانند.

رونق این معاملات شفافیت بیشتری را برای داد و ستد برق فراهم کرد. این شیوه معاملاتی که با نظر مثبت وزارت نیرو همراه بوده است، می‌تواند فضا را برای عملکرد شرکت‌های بزرگی هموار سازد که مصرف برق بالایی دارند. صنایع پتروشیمی، فولاد، آلومینیوم و بسیاری از صنایع پایین دستی بزرگ می‌توانند در زمره خریداران بزرگ برق در بورس انرژی قرار گیرند. از سوی دیگر نیروگاه‌های جدید نیز فضای بهتری برای عملکرد داشته و می‌توانند به فروش آزادانه برق به مصرف‌کننده نهایی امیدوار باشند که در نهایت سرمایه‌گذاری‌های جدید نیز توجیه بیشتری پیدا می‌کند. سهولت امکان تامین مالی صنعت برق با معاملات سلف، امکان عرضه بهتر اوراق سلف استاندارد موازی با هدف تامین مالی بنگاه‌ها و همچنین تقویت شفافیت معاملات و امیدواری به آغاز صادرات مستقیم برق از بورس انرژی، مواردی است که می‌تواند در این چارچوب محقق شود.

دکتر علی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی در این خصوص گفت: معاملات برق در بورس انرژی برای مصرف‌کنندگان بالاتر از 5 مگاوات عملیاتی شده که البته دستورالعمل اجرایی آن توسط وزارت نیرو نیز صادر شده است. به گفته وی از امروز این معاملات برای نمادهای هفتگی برق گشایش یافته و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک، قراردادهای ماهانه و حتی سالانه آن نیز اجرایی خواهد شد. ترک تشریفات مناقصه‌های دولتی، شفافیت مثال زدنی معاملات، امکان خرید برق به‌صورت رقابتی، توان مدیریت خرید در بازه‌های زمانی مختلف با قیمت‌هایی بهتر و بسیاری موارد دیگر را می‌توان از ویژگی‌های این معاملات به شمار آورد. هم اکنون فضا برای حضور خریداران بزرگ برق در بورس انرژی فراهم آمده و از این پس به فعالیت بیشتر بدنه کارگزاری نیاز داریم. وی در پاسخ به پرسشی درخصوص دورنمای قیمت‌ها در بورس انرژی عنوان کرد: در شرایط فعلی نیروگاه‌های مختلف تولیدکننده برق پس از عرضه به دولت با تاخیری 9 ماهه تا یکساله مطالبات خود را دریافت می‌کنند.

بنابراین فروش برق با رقمی کمتر از قیمت‌های شبکه توزیع می‌تواند جذاب باشد؛ هرچند که در صورت بررسی سایر موارد همچون معافیت مالیاتی 10 درصدی در بورس، حتی می‌توان تا 20 درصد کمتر از قیمت‌های موجود برق را مورد داد و ستد قرار داد که رخداد بزرگ و مهمی برای مصرف‌کنندگان به شمار می‌رود به گفته حسینی نکته مهم دیگر را می‌توان در رفتار شرکت‌های بزرگی دانست که از یکسو سهامدار شرکت‌های بزرگ مصرف‌کننده برق همچون صنعت فولاد هستند و از سوی دیگر، خود سهامدار برخی نیروگاه‌های بزرگ محسوب می‌شوند. شرایط معاملاتی جدید قطعا برای این قبیل شرکت‌ها مورد توجه خواهد بود تا به جای فروش برق به شبکه‌های توزیع، به‌صورت مستقیم به شرکت مدیریت شبکه برق ایران خود، این دارایی را منتقل کنند؛ زیرا داد‌و‌ستد و تبادل مالی آنها، در بدنه خودشان صورت می‌گیرد. در اسناد بالادستی همچون برنامه پنجم توسعه نگاه بر این است که این شیوه معاملاتی مزیت‌های فراوانی داشته و دارد، بنابراین در کشور ما نیز همچون سایر کشورهای صنعتی در جهان، باید به سمت داد و ستد آزادانه برق حرکت کنیم. در نهایت امکان تسویه نقدی و سپس تامین مالی به شیوه‌های مختلف در بورس انرژی نیز مزیت دیگری است که می‌تواند جذابیت داد‌و‌ستد مستقیم در بورس انرژی را تقویت کند.

در پایان دکتر حسینی باز هم تاکید کرد: هم‌اکنون هیچ مانعی در برابر پذیرش شرکت‌های بزرگ در بورس انرژی برای خرید برق وجود ندارد و از روز شنبه (امروز) امکان این شیوه داد‌و‌ستد به‌صورت هفتگی وجود دارد. البته هنوز تقاضای صنعتی برق به دلیل رکود اقتصادی حاکم در جامعه خودنمایی نکرده و اصطلاحا از خواب بیدار نشده و اگر با توجه به افزایش محسوس اعطای مجوزهای صنعتی و دورنمای مثبت رشد اقتصادی، حجم تقاضا افزایش یابد قطعا مصرف برق نیز ترقی یافته و می‌توان در نهایت به تعادل قیمت‌ها امیدوار بود. دکتر حسینی در ادامه افزود: پس از جلب نظر مثبت شرکت‌های نیروگاهی، در اسفندماه سال گذشته عرضه 20 میلیارد تومانی اوراق سلف استاندارد موازی یکی از شرکت‌ها انجام شده و هم اکنون نیز بیش از 170 میلیارد تومان دیگر نیز تقاضای پذیره نویسی برای این قبیل شرکت‌ها وجود دارد. البته درخواست‌های بسیاری بین 150 تا 200 میلیارد تومان نیز به هیات پذیرش ارسال شده است.

مهندس محمدحسین عسگری، مدیر عملیات بازار بورس انرژی نیز درخصوص منافع حضور در بورس انرژی برای تولیدکننده و مصرف‌کننده گفت: کاهش ریسک نکول تعهدات طرفین معامله با استفاده از خدمات اتاق پایاپای، کاهش هزینه‌های معاملاتی از جمله هزینه‌های عقد قرارداد، بازاریابی و سایر هزینه‌های جانبی برای مشتریان در مقایسه با هزینه‌های قراردادهای معامله شده در خارج از بورس، وجود شبکه بازاریابی متشکل حرفه‌ای شرکت‌های کارگزاری و در نهایت شفافیت در قیمت قراردادها و برخورداری از چارچوب مقرراتی جامع در حوزه مبادلات و تسویه معاملات منافع بزرگی است که با داد‌و‌ستد برق در بورس انرژی فراهم خواهد شد. وی در پایان عنوان کرد: برخورداری تولیدکنندگان از 10 درصد معافیت مالیاتی براساس ماده 6 قانون توسعه ابزارهای مالی یکی دیگر از جذابیت‌های این قبیل معاملات در بورس انرژی برای تولیدکنندگان به شمار می‌رود. در نشستی در بورس انرژی جزئیات این شیوه معامله با رویکرد خریداران جدید بالای 5 مگاوات و گشایش نمادهای هفتگی مورد بررسی قرار گرفت که در روزهای آینده شرح این نشست به تفصیل اطلاع‌رسانی خواهد شد.