عصر خودرو

سنگ های پیش پای تالار کشاورزی؛

بازار محصولات کشاورزی از نبود شفافیت رنج می برد

عصر بازار- عرضه محصولات کشاورزی سال هاست که در بورس کالا انجام می شود. در واقع محصولات کشاورزی جزو نخستین کالاهایی بودند که پای خود را به این بازار باز کردند اما در تمام این سال ها نتوانستند آن طور که باید به نقش واقعی خود برای نظارت و مدیریت بر بازار محصولات کشاورزی دست یابند.

بازار محصولات کشاورزی از نبود شفافیت رنج می برد
نسخه قابل چاپ
پنجشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۱:۳۶:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، به اعتقاد کارشناسان نخستین دلیلی که می توان برای این امر در نظر گرفت اجرا نشدن قانون است. قوانینی که از سالها پیش مبنی بر عرضه تمام محصولات کشاورزی در بورس کالا وجود داشته است اما هیچ گاه به طور کامل اجرا نشده اند. این روند پیش رفت تا اینکه وزیر کشاورزی چند هفته پیش دستور به عرضه چندین محصول کشاورزی در بورس کالا از جمله شکر داد. شکری که اوضاع چندان مساعدی نداشت، واردات دیر انجام شده بود و در اوج زمان مصرف آن یعنی ماه رمضان بودیم. 

    در حال حاضر مشکلی برای عرضه شکر نداریم. علیرضا حمیدی، مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر ایران با بیان این جمله در گفت و گو با «عصربازار» افزود: در حال حاضر کمبودی برای عرضه شکر نداریم و تحویل ها به موقع انجام می شود. وی ادامه داد: شکرهای وارداتی در حال حاضر وارد کشور شده است و در حال حاضر بیش از 240 هزار تن شکر موجود در کشور داریم و علاوه بر این حجم، ذخایر استراتژیک داریم.

    حمیدی با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ تحویل شکری از سوی شرکت توسعه نیشکر با تاخیر همراه نبوده است، عنوان کرد: البته تاخیرهایی از سوی دیگر توزیع کنندگان شکر در بورس کالا وجود داشته که دلیل آن بالا رفتن حجم حواله ها در اوج درخواست ها برای خرید شکر بوده است. وی اضافه کرد: در حال حاضر بازار شکر به ثبات رسیده است به طوری که سه شنبه گذشته حدود 20 هزار تن شکر در بورس کالا عرضه شد که 15 هزار تن آن بدون تقاضا باقی ماند. 

    مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر در ادامه با اشاره به اینکه بورس کالا مکانی شفاف برای انجام معاملات است، خاطرنشان کرد: همین شفافیت موجود در معاملات بورس کالا و قانونمند بودن آن سبب نارضایتی برخی افراد می شود و عده ای چه از سوی خریداران شکر و چه از سوی فروشندگان تمایلی به عرضه در بورس کالا ندارند. وی عنوان کرد: سالها از مصوبات قانونی که عرضه نهاده های کشاورزی در بورس کالا را تاکید می کند می گذرد اما همچنان بسیاری از محصولات کشاورزی در خارج از بورس کالا عرضه و فروخته می شود. وی ادامه داد: خوشبختانه عرضه شکر در بورس کالا روند مناسبی به خود گرفته است و اگر همین جریان ادامه داشته باشد دیگر شاهد اتفاق هایی که چند ماه پیش برای شکر افتاد و سبب ملتهب شدن بازار این کالا شد نخواهیم بود.

    کمبود شکر و عرضه در بورس کالا

    در همین ارتباط کریم سلیمی، مدیر معاملات کشاورزی کارگزاری ایساتیس پویا نیز با بیان اینکه کمبود شکر در بازار سبب التهاب در بازار این کالا شد، در گفت و گو با «عصربازار» عنوان کرد: در کشور ما سالانه حدود 5/1 میلیون تن شکر تولید می شود در حالی که مصرف شکر 5/2 میلیون تن است. بر این اساس همیشه نیازمند واردات شکر بوده ایم که در مورد کمبود شکر در ماه های گذشته همان طور که عنوان شده است تاخیر در صدور مجوز واردات سبب تلاطم در بازار این کالا شد.

    وی تصریح کرد: همین موضوع باید تجربه ای شود تا به اهمیت عرضه در بورس کالا پی ببریم. اگر شکر از سالها پیش در بورس کالا عرضه می شد هیچ وقت شاهد اتفاقی که چند ماه پیش افتاد نبودیم. درواقع می توانستیم آینده ای برای بازار این محصول متصور شویم و بر اساس آن اقدام به کنترل بزر کنیم و علاوه بر این شفافیت معاملات برای دریافت مالیات را نیز خواهیم داشت. 

    سلیمی بیان کرد: برزیل و هند جزو بزرگترین تولیدکنندگان شکر هستند و کشورهای دیگر غیر از این دو معمولا برای شکر تعرفه وارداتی تعیین می کنند. بنابراین قیمت شکر در بازارهای جهانی معمولا با ایران متفاوت و چه بسا از قیمت های ما پایین تر است. وی توضیح داد: بنابراین با توجه به اینکه نیاز به واردات داریم و در کنار آن باید تولید داخل نیز ادامه داشته باشد نیاز به تعیین تعرفه برای واردات شکر داریم. اما موضوعی قابل بررسی این است که باید واردات شفاف باشد تا با ایجاد چنین اتفاق هایی عده ای نتوانند از آب گل آلود ماهی بگیرند و سود نصیب خودشان کنند. 

    این کارشناس کشاورزی بورس کالا همچنین گفت: فشاری که روی شرکت های عرضه کننده شکر در مدت کمبود این محصول بود سبب تاخیر در تحویل ها شده بود. شرکتی که تا چند وقت پیش از آن روزی 5 حواله شکر تحویل می گرفت در این مدت مجبور بود تا روزانه 30 حواله را قبول کند که در این میان برخی از تحویل ها با تاخیر انجام شد. 

    نبود قانون و شفافیت بازار شکر را متلاطم کرد

    قیمت جهانی شکر در حال حاضر برای هر تن 520 دلار است که اگر با نرخ دلار آزاد هم حساب کنیم حدود1580 تومان در هر کیلو می شود که با احتساب تعرفه 26 درصدی گمرک قیمت آن حدود 2 هزار تومان در هر کیلوگرم خواهد شد. این گفته های مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار است. حسن رضایی پور با طرح این موضوع که در حال حاضر قیمت شکر حدود 500 تومان بیشتر از رقمی است که باید فروخته شود، عنوان کرد: درواقع هیچ گونه شفافیتی در واردات شکر نداریم و در این بخش هیچ آمار دقیقی وجود ندارد.

    او با بیان اینکه اگر آمار دقیقی از واردات و تولید کشور و قیمت ها وجود داشت شاهد نوسان هایی که چند ماه پیش اتفاق افتاد نبودیم، تصریح کرد: عده ای در این میان از این نبود شفافیت سود می برند که اگر قانون بودجه سال 89 مصوبه مجلس شوری اسلامی در خصوص عرضه تمام نهاده های کشاورزی در بورس کالا تاکنون به اجرا درمی آمد شاهد چنین مسائلی نبودیم.

    وی ادامه داد: خوشبختانه با مصوبه ای که وزارت کشاورزی برای عرضه شکر و دیگر محصولات کشاورزی در بورس کالا داشته ایم این امید وجود دارد که بتوانیم در آینده بازار محصولات کشاورزی سر و سامان بگیرد و از بی قانونی موجود خارج شویم.

    رضایی پور خاطرنشان کرد: رسیدن به چنین شرایطی به همت موجود در مسئولان برای اجرای قوانین بستگی دارد وگرنه قوانینی که اجرا نشوند هیچ گاه تاثیری نخواهند داشت. 

    مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار با بیان اینکه واردات محصولات کشاورزی باید شفافیت داشته باشد، اظهار کرد: اگر آماری از موجودی انبارها و روند واردات شکر در کشور وجود داشت و این آمار به همه اعلام میشد می توانستیم شاهد کنترل بازار در شرایط مختلف باشیم. قیمت شکر در بازار آزاد حتی تا 4 هزار تومان هم برای هر کیلوگرم رسید که چنین مواردی فقط از ضعف مدیریت ناشی می شود که خود نیز نشات گرفته از نبود قانون و یا بهتر بگوییم اجرا نشدن قانون است. وی افزود: اگر آماری وجود داشت وقتی ذخایر کاهش می یافت با واردات به موقع می توانستیم جلوی افزایش قیمت را بگیریم. 

    چالش های پیش پای مرغ

    اما محصول دیگری که به تازگی جای خود را در تالار نقره ای باز کرده، مرغ منجمد است. در تیر ماه 20 تن مرغ عرضه شد که هیچ تقاضا و معامله ای برای آن ثبت نشد اما در مرداد ماه شرایط اندکی متفاوت شد و عرضه 7 هزار و 120 تنی مرغ منجمد توانست 200 تن مشتری پیدا کند. اما اینکه دلیل این نبود تقاضا برای خرید چیست موضوعی است که جای سوال و بررسی دارد. 

    مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار در پاسخ به اینکه چرا عرضه های مرغ منجمد در بورس کالا با اقبال مواجه نشده است، گفت: مرغ منجمد چون محصول نهایی است و پس از فروش مورد مصرف قرار می گیرد قیمت توزیع عمده آن باید به گونه ای باشد که برای فعالان این بازار جذابیت داشته باشد. در حال حاضر هر کیلوگرم مرغ منجمد در بورس کالا با قیمت 5100 تومان عرضه می شود که حدود 300 تومان بالاتر از قیمت عرضه در میدان بهمن است. بنابراین خریداران عمده به سمت خرید از بورس کالا نخواهند آمد و خریداران فعلی هم بخشی از سازمان های دولتی بوده اند که برای تامین مرغ مورد نیاز برای غذای کارکنانشان این 200 تن مرغ را از بورس کالا خریده اند.

    حسن رضایی پور افزود: اگر بخواهیم خریداران بزرگ به مت بورس کالا بیایند باید قیمت پایه را پایین تر بیاوریم چرا که در حال حاضر مرغ منجمد در بازار آزاد با قیمت پایین تری عرضه می شود. این کارشناس ارشد بازار کشاورزی در ادامه اظهار کرد: از سوی اگر بخواهیم خریدارن کوچک تر و در واقع صاحبان فروشگاه ها و مغازه ها را به سمت بورس کالا بیاوریم باید محدودیت های موجود را برداریم تا این گروه نیز بتوانند از بورس کالا خرید کنند. 

    در همین ارتباط رئیس اتحادیه پروش دهندگان مرغ گوشتی نیز عنوان کرد: قیمت مرغ منجمد از سوی عمده فروشان 4 هزار و 800 تومان در هر کیلوگرم است که توزیع کنندگان آن را با قیمت 5 هزار و 100 تومان به مغازه داران و فروشگاه داران می دهند و آنها نیز با قیمت 5 هزار و 200 تومان آن را می فروشند. او با بیان اینکه در حال حاضر تولید مرغ بیش از تقاضاست و مرغداران بعضا کالای خود را با قیمت درآمده می فروشند، تاکید کرد: در مجموع می توان گفت که تولیدکنندگان مرغ در حال حاضر با مشکل نبود بازار مناسب برای فروش محصولشان مواجه هستند.

    مرتضی محمدی، قائم مققام کارگزاری فارابی نیز در گفت و گو با «عصربازار» با بیان اینکه محدودیت هایی که برای عرضه مرغ ایجاد شده دلیل پایین بودن حجم معاملات آن در بورس کالا است، عنوان کرد: دولت برای کنترل قیمت ها عرضه مرغ را در بورس کالا ایجاد کرد و بورس کالا نیز برای جلوگیری از ورود دلال ها به بازار این کالا فقط به مصرف کنندگان نهایی و کسانی که پروانه بهره برداری داشته باشند کد بورسی می دهد و فقط این افراد مجاز به خرید کردن هستند.

    وی افزود: در حال حاضر بسیاری از شرکت ها به دنبال دریافت کد بورسی و ورود به بورس کالا برای وارد شدن به صف خریداران مرغ هستند و به نظر من تا یک ماه آینده معاملات مرغ در بورس کالا از رشد مناسبی برخوردار خواهد شد.

    برچسب ها