عصر بازار- «آزادسازی سهام عدالت» از جمله مواردی است که بعد از شروع به کار دولت یازدهم بحثهای زیادی را پیرامون خود به وجود آورد، زمزمههای آزادسازی این سهام از بهمن سال ۹۲ آغاز شد که در پی آن اختلافنظرها در رابطه با روند آزادسازی را به همراه داشت.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از دنیای اقتصاد، در این میان، دو گزینه مطرحشده شامل آزادسازی «تدریجی» سهام عدالت (به موازات کسر اقساط سهام واگذاری به مشمولان از سوی دولت) و آزادسازی «یکباره» آن (در انتهای کار و پس از تسویه کامل اقساط سهام واگذاری) بود که در نهایت مقرر شد تا پس از اتمام دوره 10ساله آن یعنی پایان سال94 و تکمیل پرداخت سود شرکتهای مشمول در این طرح، به مشمولان اعلام خواهد شد که در 10 سال گذشته چه مبالغی را پرداخت یا دریافت کردهاند و چه مقدار از مابقی حساب آنها بهصورت سهام عدالت قابل آزادسازی است و در واقع تعیین تکلیف برای مشمولان سهام عدالت صورت خواهد گرفت.
حال که به هر صورت دولت، مجلس و سازمان خصوصیسازی بر سر نحوه آزادسازی سهام عدالت به یک اجماع رسیدهاند بحث بر سر زمان آزادسازی آن است؛ تاکنون بیش از 18هزار میلیارد تومان سود بابت سهام عدالت به خزانه واریز شده که با فرض پرداخت سود شرکتهای جامانده تا پایان سال جاری، پیشبینی میَشود دو دهک پایینی جامعه با درنظر گرفتن تخفیف 50درصدی، تمام یک میلیون تومان سهام عدالت خود را دریافت کنند. در این راستا مشاور کل سازمان خصوصیسازی تاکید کرد که بهطور قطع سرنوشت این سهام تا پایان سال 95 مشخص خواهد شد و در واقع تا پایان سال جاری صورت حساب وضعیت کلی برای حدود 49 میلیون سهامدار عدالت مشخص و اعلام میشود که ارزش سهام آنها تا پایان امسال چقدر است و چه میزان از سهمشان طی این 10 سال تادیه و پرداخت شده است.
تعیین تکلیف نهایی تا پایان سال
سیدجعفر سبحانی، مشاور رئیس کل سازمان خصوصیسازی در این باره اظهار کرد: دوره 10ساله طرح سهام در اسفند 94 به اتمام رسید اما چون پایان دوره مالی سال 94 شرکتهای حاضر در سبد سهام عدالت با برگزاری مجامع آنها در تیرماه 95 همراه بود و باید این مجامع برگزار و سود تقسیم آنها در نظر گرفته میَشد تا سود واریزی به حساب سهام عدالت مشخص شود. وی ادامه داد: افزون بر این با توجه به مصوبه قانون تجارت، شرکتها 8ماه فرصت برای توزیع سود به سهامداران دارند که به این ترتیب ممکن است واریز سود شرکتهای موجود در پرتفوی عدالت تا پایان سال ادامه داشته باشد.
سبحانی در ادامه افزود: اما در حال حاضر خصوصیسازی مشغول نهایی کردن سودهای واریزی به خزانه است و با این پیشفرض که تا کنون حدود 18هزار میلیارد تومان سود بابت سهام عدالت به خزانه واریز شده و تا پایان سال نیز تمامی دیگر سودها پرداخت شود، شاهد تعیین تکلیف برای حدود 49 میلیون سهامدار عدالت خواهیم بود و مشخص میشود که ارزش سهام آنها تا پایان امسال چقدر است و چه میزان از سهمشان طی این 10 سال تادیه و پرداخت شده است.
وی ادامه داد: پیشبینی میشود در صورت واریز مابقی سود به حساب خزانه، دو دهک پایین درآمدی جامعه شامل مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی و روستائیان فاقد شغل با توجه به برخورداری تخفیف 50 درصدی مالک 100درصدی سهام خود شوند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: اما 4 دهک بعدی تخفیفی ندارند و به میزان سودی که در پایان دوره 10 ساله به حساب خزانه واریز بشود به همان میزان صاحب سهم خواهند شد و دراینصورت دو راه پیش روی آنها خواهد بود؛ یا اینکه به میزان آزادسازی به آنها سهم داده شود یا برای اقساط پرداخت نشده خود اقدام و بقیه را نیز نقدی پرداخت کرده تا 100درصد سهام را دریافت کنند. بهطور مثال اگر از محل حسابرسی شده مشخص شود که 500 هزار تومان باید به ازای سهام در دست مردم، به خزانه پرداخت شود، به مردم اعلام میشود که این میزان را به خزانه واریز کنند تا یک میلیون تومان آزاد شود، یا اینکه ما به این نتیجه برسیم که خودمان طی یک عملیات حسابداری، بدون دریافت وجه از مردم، با کسر همان 500 هزار تومان از سود پرداختی، تنها 500 هزار تومان به سهامداران پرداخت کنیم.
سبحانی درخصوص لایحه آزادسازی سهام عدالت نیز اظهار کرد: این لایحه در هیات دولت تصویب شده و منتظر امضای رئیسجمهوری برای ارائه به مجلس و تصویب توسط نمایندگان است تا مبنای آزادسازی سهام عدالت قرار گیرد که لایحه مزبور اصلاحاتی از مادههای 34 تا 38قانون را دربرمیگیرد تا در نهایت ابهامات موجود در این زمینه برطرف شود.به گفته سبحانی این لایحه نیز تا پایان سال جاری با همکاری مجلس شورای اسلامی نهایی خواهد شد تا پس از سالهای طولانی مردم از موجودی سهام خود مطلع شوند و پرونده سهام عدالت در سال 95بسته شود.
گزارش مراحل مختلف سهامداران نهایی «عدالت»
بررسیها حاکی از آن است که مشمولان دریافت سهام عدالت بیش از 49میلیون و 132هزار نفر هستند که ارزش سهامی بالغ بر 476هزار و 183میلیارد ریال را به خود اختصاص دادهاند که بیشترین حجم این سبد در اختیار بیش از 13میلیون نفر کارکنان شاغل در دستگاههای اجرایی، بازنشستگان کشوری، لشکری و تامین اجتماعی به ارزش بیش از 134هزار میلیارد ریال است.
کلیه روستائیان و عشایر نیز با جمعیتی بالغ بر 2/ 11 میلیون نفر، ارزشی معادل 4/ 108 هزار میلیارد ریال در این پرتفو را به خود اختصاص دادهاند، همچنین دو دهک پایین درآمدی جامعه ارزش سهامی معادل 2/ 125 هزار میلیارد ریال را در این پرتفو دارند. همچنین بررسی مبالغ واریزی به حساب خزانه بابت اقساط و پرداختی به مشمولان طرح «عدالت» تا پایان 19مرداد 95 نیز حاکی از آن است که تاکنون 178هزار و 928میلیارد ریال سود به خزانه واریز شده که طی 3 سال 85 تا 87 مبلغ 13هزار و 840میلیارد ریال پرداختی به مشمولان طرح صورت گرفته است.
چه شرکتهایی بیشترین سهام را در سبد عدالت دارند؟
افزون بر این، بررسی پرتفوی سهام عدالت نشان از اختصاص 90درصد از سهام پالایش نفت تهران به «عدالت» دارد، سهام بیمه دانا نیز 55درصد، سیمان داراب 50درصد و پارس سوئیچ 46درصد به سهام عدالت اختصاص دارد.همچنین شرکتهای پالایش نفت شیراز، پالایش نفت کرمانشاه، پالایش نفت لاوان، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت آبادان، پالایش نفت تبریز، بانک تجارت، بانک صادرات و صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز هر کدام پرتفوی 40درصدی از سهام خود را به سهام عدالت اختصاص دادهاند.این در حالی است که سه شرکت ایران خودرو، سایپا و سرمایهگذاری رنا کمترین درصد سهام عدالت را دارند بهطوریکه «خودرو» و «خساپا» تنها یک درصد و «ورنا» نیز 3درصد از سهام خود را به «عدالت» دادهاند.
واگذاریهای جدید در راه است
سبحانی در ادامه اظهاراتش به واگذاریهای جدید سازمان خصوصیسازی که از نیمه شهریورماه سال جاری آغاز میشود، اشاره کرد و گفت: پروسه واگذاریهای خصوصیسازی طبق روال سنتی خود به دلیل زمان بر بودن از 4ماه ابتدایی سال روند کندی را طی میکند که علت اصلی آن نیز در مراحل آمادهسازی شرکتها برای عرضه از قبیل تشکیل جلسه هیات واگذاری و همچنین ارزشگذاری سهام است. این امر بعد از اتمام فصل مجامع روندی پرسرعت در پیش میگیرد که بر این اساس نخستین عرضههای امسال در 15شهریور ماه با عرضه 21هزار میلیارد ریال سهم انجام میشود که هم از لحاظ ارزشی و هم از نظر تعدادی، قابل توجه خواهد بود. وی ادامه داد: بر این اساس 80درصد از سهام پتروشیمی دماوند به ارزش کل پایه 13.7هزار میلیارد ریال و 20درصد از سهام پتروشیمی ابنسینا به ارزش پایه کل 172میلیارد ریال در فرابورس عرضه خواهد شد.
وی در ادامه گفت: همچنین 05/ 92درصد از سهام نساجی قائمشهر، 10درصد از سهام صنایع پتروشیمی دهلران سپهر، 49درصد از سهام پلیاستر لرستان و همچنین بخشی از املاک شرکت نخکار از طریق مزایده عرضه میشوند. مشاور سازمان خصوصیسازی بخش عمدهای از واگذاریهای مزبور را مربوط به عرضه جایگاههای سوخت عنوان کرد و گفت: 121جایگاه سوخت از 25 استان کشور در فهرست عرضهها قرار دارد که قیمت کل پایه آنها در مجموع 7هزار میلیارد ریال برآورد شده است که این عرضهها نیز در 15شهریورماه انجام میَشود. سبحانی دو ویژگی مهم را در این عرضهها متفاوت از دورههای قبل دانست که به نفع خریداران خواهد بود و گفت: در این دوره تسهیلات جدیدی برای خریداران درنظر گرفته شده که یکی از آنها پرداخت اولیه 30درصدی به جای 40درصد خواهد بود و همچنین باقیمانده اقساط که باید طی 2سال پرداخت میشد را از این پس میتوان 4ساله بازپرداخت کرد. وی خاطرنشان کرد: امید است با عرضههای جدیدی که در راه است شرایط بهتری را در واگذاریها شاهد باشیم و جهشی درخصوصیسازی و رونق این موضوع صورت گیرد.