عصر بازار- با توجه به کوچک بودن بازار سرمایه کشور و عمق کم این بازار نسبت به تولید ناخالص داخلی، عرضه شرکتهای جدید در این بازار میتواند راهگشای این مشکل بوده و موجب بهبود شرایط حیات بازار سرمایه گردد. اما برای این منظور باید شرکتهای بزرگ در بازار سرمایه پذیرش و عرضه شده تا بتوانند عمق بازار را افزایش داده و موجب کارآیی بیشتر بازار شده و ارزش بازار و قدرت نقدشوندگی بازار را نیز بهبود ببخشند.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، در سال 95 سازمان بورس اوراق بهادار روند عرضه اولیه چند شرکت را در دستور کار خود قرار داد. این شرکتها عبارت بودند: از گروه صنایع کاغذ پارس (چکاپا)، سرمایه گذاری مسکن الوند (ثالوند)، توسعه حمل و نقل ریلی پارسیان (حپارسا)، مدیریت انرژی امید تابان هور (وهور)، واسپاری ملت (ولملت) و سرمایه گذاری توسعه گوهران امید (گوهران) که از نمادهای اشاره شده چکاپا، ثالوند، حپارسا، وهور و گوهران در فرابورس و ولملت در بورس عرضه شدند.
نکته ای که در تمامی عرضه اولیه های سال 95 مشترک است، کوچک بودن شرکتها است. عرضه اولیه در بازار به خودی خود اتفاق مثبتی است که از تمامی جهات مورد استقبال و حمایت سهامداران و مسئولین قرار میگیرد. اما نکتهای که باید به آن توجه کرد، عرضه شرکتهای بزرگ و واگذاری شرکتهای بزرگ دولتی به بخش خصوصی است که در سیاستهای کلی اصل 44 و سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به وضوح بر آن تاکید شده است. لذا باید مسئولین بر این نکته مهم اهتمام بورزند تا در مسیر عمل قرار گیرد.
در ادامه برآنیم تا روند کلی عرضه اولیه های انجام شده در سال 1395 را بصورت جداگانه مورد بررسی قرار دهیم. شرکت گروه صنایع کاغذ پارس در تاریخ 19 اردیبهشت سال 95 در بازار فرابورس به قیمت 1500 ریال کشف قیمت شد و 131 میلیون سهم به سهامداران عرضه شد تا این سهم در روند صعودی هفت روزه خود سود 35 درصدی را نصیب سهامداران خود بکند. سودی که این سهم به سهامداران خود رساند، از نظر درصدی، سود قابل قبولی بود. اما نکته حائز اهمیت این است که تعداد سهم تخصیصی به سهامداران میزان کمی بود و در کل، از نظر مبلغی، رقم ناچیزی به عنوان سود به سهامداران رسید. این مشکل نیز با عرضه شرکتهای بزرگ در بازار سرمایه، از بین خواهد رفت. در حال حاضر نیز این سهم در محدوده قیمتی 1900 الی 2000 ریال نوسان میکند که شرایط مساعدی است. به عبارتی پس از عرضه اولیه، شاهد یک روند مثبت و صعودی در این سهم بودیم که پس از این رشد شارپ، قیمت خود را حوالی 2000 ریال تثبیت کرد.
شرکت سرمایه گذاری مسکن الوند در تاریخ چهار خردادماه 1395در فرابورس به قیمت 2200 ریال کشف قیمت شد و 30 میلیون سهم بین سهامداران عرضه شد، تا این سهم نیز روند صعودی شش روزهای را طی کند و سود 30 درصدی را نصیب سهامداران خود کند. این سهم نیز همانند چکاپا از نظر درصدی سود قابل توجهی را به سهامداران خود ارزانی داشت، اما به دلیل کوچک بودن شرکت و کم بودن تعداد سهام تخصیصی به سهامداران، 30 درصد بازدهی این شرکت ظرف مدت شش روز که به نوبه خود در بازار سرمایه فوق العاده است، مبلغ ناچیزی را به عنوان سود به سهامداران اعطا کرد. در حال حاضر نیز قیمت سهام این شرکت در محدوده 2350 الی 2400 ریال در حال نوسان هستند که نشانگر افت 20 درصدی سهم پس از روند صعودی شش روزه است.
شرکت توسعه حمل و نقل ریلی پارسیان در تاریخ هشت خرداد 1395 در فرابورس به قیمت 12700ریال کشف قیمت شد و تعداد 5 میلیون سهم بین سهامداران عرضه گردید تا این سهم هم از قافله عرضه اولیههای دیگر عقب نمانده و روند صعودی نه روزهای را طی کند تا در اعطای سود به سهامداران در سال 95 از لحاظ درصدی رتبه نخست را از آن خود کرده و خاطره ای شیرین در اذهان سهامداران از خود به جای بگذارد. اما این شرکت نیز از مشکلی که در دیگر عرضه اولیه ها وجود داشت مستثنی نبوده و سود 43 درصدی این شرکت به علت کم بودن تعداد سهام تخصیص داده شده به سهامداران، در نهایت مبلغ ناچیزی را به پورتفوی آنها افزود. در حال حاضر نیز سهام این شرکت در محدوده قیمتی 18000 الی 18500ریال در حال نوسان است و به نظر میرسد که تمایل به تثبیت در این محدوده قیمتی دارد.
شرکت مدیریت انرژی امید تابان هور در تاریخ نوزدهم خرداد1395در فرابورس به قیمت 1780 ریال کشف قیمت شد و تعداد 230 میلیون سهم بین سهامداران عرضه گردید، اما برخلاف دیگر عرضه اولیهها، سهام این شرکت تمام توان خود را به کار گرفت تا یک روز و فقط 5 درصد سود به سهامداران خود برساند که در نهایت شرمنده سهامداران همیشه در صحنه عرضه های اولیه نشود. در ادامه روند معاملاتی این سهم، متاسفانه قیمت سهم به زیر قیمت عرضه اولیه رسید تا شائبه عدم ارزندگی قیمت 1780 ریالی سهم بیش از پیش نمود پیدا کند. در حال حاضر نیز سهام این شرکت در محدوده قیمتی 1780 الی 1800 ریال در حال نوسان است.
شرکت واسپاری ملت در تاریخ دوازدهم خرداد در بورس به قیمت 1060 ریال کشف قیمت شد و تعداد 88 میلیون سهم بین سهامداران عرضه گردید، سهام این شرکت نیز در روند صعودی سربلند بود و توانست با یک حرکت صعودی پنج روزه سود 25 درصدی را نصیب سهامداران خود کند. کماکان مشکل کم بودن مقدار ریالی سود سهامداران در این پنج روز به علت کوچک بودن شرکت وجود دارد. در حال حاضر نیز سهام این شرکت در محدوده قیمتی 1200 الی 1250 ریال در حال نوسان است.
شرکت سرمایهگذاری توسعه گوهران امید در تاریخ سیام خرداد در فرابورس به قیمت 1080 ریال کشف قیمت شد و تعداد 100 میلیون سهم بین سهامداران عرضه گردید، اما این شرکت را می توان به عنوان نوبرانه عرضه های اولیه سال 95 معرفی کرد. این شرکت به دلیل عدم استقبال سهامداران که معتقد بودند شرکت مذکور در قیمت 1080 ریال ارزنده نیست، حتی نتوانست یک روز و تنها 5 درصد سود به سهامداران خود برساند و عرصه عرضه اولیه را با شرمندگی سپری کرد. نکته قابل تامل در روند معاملاتی سهام این شرکت، درجا زدن قیمت این سهم حوالی 1080 ریال و حتی لمس قیمتی پایینتر از قیمت عرضه اولیه در دو روز پس از عرضه سهام این شرکت در فرابورس و صف خرید شدن نماد این شرکت در روز سوم معاملاتی است که شاید میخواهد این نکته را به سهامداران خرد متذکر شود که لزوما شرکتها بلافاصله پس از عرضه در بازار به سهامداران خود سود نمیرسانند، بلکه باید در برخی مواقع اندکی صبر و تحمل از خود نشان داد.
در کل عملکرد شرکتهای عرضه شده در بورس و فرابورس در سال 95 قابل قبول بوده و امید است تا با تدبیر و درایت مسئولین مربوطه عرضه اولیه هایی که در آینده رخ خواهد داد، بیشتر شامل شرکتهای بزرگ بوده تا بتواند در پویایی بازار، نقدشوندگی بازار و افزایش عمق بازار سرمایه موثر واقع شود.
*محمود احترامی، کارشناس ارشد بازار