عصر خودرو

مشاور سرمایه گذاری بین المللی در گفت و گو با «عصربازار»؛

ابهام در نرخ ریسک ایران مانع اصلی ورود سرمایه گذار خارجی است

عصر بازار- جریان ورود سرمایه گذاران خارجی به کشورهای در حال توسعه، جریانی است که در دو دهه گذشته از سوی کشورهای توسعه یافته آغاز شده است. وجود تحریم های اقتصادی ۸ ساله در کشور، باعث شد که ایران از این جریان انتقال سرمایه جا بماند، اما پس از به نتیجه رسیدن برجام، زمزمه های ورود سرمایه گذار خارجی به ایران، همگام با ورود هیئت های تجاری دولتی و خصوصی خارجی به بازار ایران قوت گرفت.

ابهام در نرخ ریسک ایران مانع اصلی ورود سرمایه گذار خارجی است
نسخه قابل چاپ
يکشنبه ۱۳ تير ۱۳۹۵ - ۱۵:۴۵:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، این اتفاقات در حالی که انجماد نقدینگی در کشور به دلیل مدیریت های نادرست نظام بانکی در 8 سال دولت‌های نهم و دهم صورت گرفته بود، فعالان اقتصادی را به ورود این سرمایه ها امیدوار کرد.
    البته برای ورود سرمایه گذار خارجی به کشوری که بخش عمدهای از اقتصاد آن در دست دولت است، تسریع روند خصوصی سازی می تواند به عنوان مشوق بخش خصوصی قلمداد شود و بسترهای مناسبی برای ورود سرمایه گذاران جدید از خارج از کشور ایجاد کند. نیما ابهت، مشاور سرمایه گذاری که تحصیل و فعالیت‌های اقتصادی خود را در اروپا انجام داده و اکنون برای مشاوره ورود شرکت های اروپایی به ایران آمده است، مهم ترین ضعف مسیر ورود سرمایه گذار خارجی را ابهام در نرخ ریسک ایران در بازارهای بین‌المللی می داند. در ادامه مشروح این مصاحبه آمده است. 


    در شرایط فعلی کشور، مسیر ورود سرمایه گذار خارجی به بازار ایران چگونه است؟ با توجه به این که عبارت «موانع سرمایه گذاری خارجی» این روزها به وفور شنیده می شود، این مانع در ابتدای امر در کدام بخش از مسیر ورود سرمایه گذار خارجی وجود دارد؟ 

    ساده ترین راه برای ورود یک شرکت خارجی به بازار یک کشور، این است که سهام یک شرکت را بخرد. حال اگر یک شرکت خارجی بخواهد یک شرکت ایرانی را بخرد، باید ارزیابی انجام دهد تا بداند ارزش شرکت مورد نظر چقدر است. این موضوع نیاز دارد که صورت حساب های شرکت شفاف، کامل و استاندارد باشد. هنگامی که این اطلاعات، واقعیت داشته باشد و ضریب درستی آنها بیش از 95 درصد باشد، همچنین استانداردهای بین‌المللی در ساخت این اطلاعات نقش داشته باشد، ارزشیابی این شرکت ها درست تر انجام می شود.  البته اگر استاندارد سازی صورت های مالی شرکت ها با همکاری موسسات بین‌المللی انجام شود، اعتماد شرکت ها و سرمایه گذاران خارجی برای ورود به بازار ایران افزایش پیدا می کند. 
    اما اکنون روش آماده کردن این اطلاعات، با روش های بین‌المللی متفاوت است و برای خرید سهام مشکل ایجاد می کند. این مشکل بزرگی است. زیرا برخی از شرکت ها چند دفتر دارند. یکی برای مالیات، یکی برای بانک و یکی برای خودشان. 
    همچنین برای جذب سرمایه در ایران باید پروژه جذاب برای سرمایه گذار خارجی تعریف شود. اقتصاد ایران نیاز به افزایش حجم تا 3 برابر حجم کنونی دارد. با توجه به این که ایران در حوزه های صنعتی مختلف، پتانسیل بالایی برای جذب سرمایه گذار دارد، باید به این جذابیت‌ها از دید سرمایه‌داران نگاه کرد. یکی از مهم ترین صنایع پرپتانسیل ایران، صنعت گردشگری است. ایران از لحاط جذابیت های گردشگری، از جمله 10 کشور اول جهان است، اما در زمینه جذب گردشگر در اولویت های جهانی نیست. از طرف دیگر شرکت های زیادی در کشور حضور دارند که در زمینه های تولید مواد غذایی فعالیت می‌کنند و با توسعه تولیدات خود، می توانند برای گسترش بازارهای صادراتی، جذب سرمایه انجام دهند. همچنین در کشاورزی، نیاز به بهبود کشاورزی مکانیزه داریم. حجم تولید پسته در ایران و کالیفرنیا (در یک مقیاس برابر) یکسان نیست. در حالی که دوری از کشاورزی سنتی و روی آوردن به کشاورزی مکانیزه می تواند تولید پسته ایران و همچنین سایر محصولات کشاورزی را چندین برابر کند.
    باید به این نکته توجه داشت که ایران کشوری با جمعیت 80 میلیون نفری است و به معنای آن است که برای هر صنعت، یک بازار 80 میلیونی وجود دارد. بنابراین در ایران ابتدا باید به جای تفکر تقسیم اقتصادی، بحث بزرگ شدن کیک اقتصادی مدنظر قرار بگیرد. وقتی کیک اقتصاد ایران از 400 میلیارد دلار تبدیل به 1.5 هزار میلیارد دلار شود، سهمی که به هر کس بعد از تقسیم بندی می‌رسد، بیشتر از الان است.

     

    برای توسعه بازارهای صادراتی چه باید کرد؟ 

    برای توسعه صادرات ابتدا باید روش مناسب برای بازارسازی صادراتی داشته باشیم. امروز دیگر هر محصولی که تولید شود، خریدار ندارد. بلکه باید قبل از تولید، نیاز به محصول در بازار هدف ایجاد شود. برای دستیابی به این مقوله، بازاریابی و برندینگ اهمیت زیادی دارد. در ایران باید مشاورانی وارد شوند که در این حوزه خبره هستند و می توانند این کار را برای ما انجام دهند. باید به همه دنیا نشان داده شود که بهترین فرش، فرش ایران است. بهترین پسته متعلق به ایران است. 
    موضوع مورد توجه دیگر که به صورت غیر مستقیم بر توسعه بازارهای صادراتی ایران تاثیر منفی دارد، وضعیت فعلی نظام بانکی در ایران است. در حال حاضر بانکداری ایران، دولتی و داخلی است، اما باید بین‌المللی شود. البته در زمینه اینترنت بانک پیشرو هستیم، اما باید در سایر زمینه ها نیز پیشرفت کنیم. لزومی ندارد که 30 هزار شعبه بانکی در ایران داشته باشیم. به جای شعبه های متعدد، باید روش های جدیدی داشته باشیم که مخارج بانک ها کمتر شود و بانک ها برای افزایش درآمد خود، مجبور به داشتن نرخ سود بالاتر از نرخ تورم نباشند. در این صورت می توانند برای ارائه انواع وام از جمله وام مسکن به مردم کمک کنند. در کشورهای پیشرفته اقتصادی مردم میتوانند به اندازه قیمت مسکن خود از بانک استقراض کنند، اما در ایران این میزان حدود 10 تا 20 درصد است. 
    نکته مثبت دیگری که در ایران وجود دارد، وجود خیل عظیمی از نیروی کار تحصیلکرده و جویای کار است در حالی که در سایر کشورهای منطقه خاورمیانه فرهنگ پویایی کار به اندازه ایران وجود ندارد. 

    اکنون سرمایه گذاران خارجی به سه روش فاینانس، ورود مستقیم به هیئت مدیره شرکت ها و ورود از طریق بازار سرمایه می توانند به اقتصاد یک کشور وارد شوند. وقتی سرمایه فاینانس وارد کشوری شود، آن کشور متعهد می‌شود که مانند هر وام دیگری، با سود معین و در زمان مشخص آن وام را برگرداند. حتی اگر پروژه منجر به شکست شود، باید این وام بازگردانده شود.

     

    به نظر شما این نوع از ورود سرمایه گذاران، در بلند مدت به ضرر کشور نخواهد بود؟ 

    این تفکر راجع به فاینانس، تفکر قدیمی و نادرستی است. اکنون سرمایه گذار و بانکی که می‌خواهند وارد یک کشور شوند، ریسک پروژه مورد نظر خود را می پذیرند. این موضوع به خصوص در پروژه های مربوط به بخش خصوصی بیشتر مشاهده می‌شود، اما در فاینانس های دولتی، عمده ریسک به عهده دولت کشور مقصد سرمایه گذاری است. 
    اقتصاد ایران یک اقتصاد کنترل شده دولتی است. می توان از مزایای این کنترل دولتی استفاده کرد و این اقتصاد را بازتر کرد. بازکردن اقتصاد، زوایای مختلفی دارد، از جمله این که باید بازار ارز باز شود و قیمت هر ارز توسط بازار تعیین شود. همچنین نظام اقتصادی ایران باید به سمتی پیش برود که نرخ سود تسهیلات و سپرده های بانکی باز شود و هر بانک بتواند نرخ مورد نظر خود را اعمال کند. نکته دیگر این است که شرکت های بزرگ دولتی به بخش خصوصی واگذار شوند. روند خصوصی شدن شرکت های بزرگ در بسیاری از کشورهایی که اکنون به عنوان کشورهای پیشرفته اقتصادی شناخته می شوند، در 40 سال گذشته آغاز شده است. در کشوری مانند هلند تا همین 20 سال پیش تمام شرکت های بزرگ از جمله ایرلاین ها و مخابرات دولتی بودند، اما کم کم به بخش خصوصی واگذار شدند. هرچقدر دولت از مدیریت در اقتصاد فاصله بگیرد، رشد اقتصادی سریع تر انجام می شود. اکنون در کشورهایی که مدیریت اقتصادی در دست دولت نیست، اخذ مالیات، سهم بیشتری از درآمد کشور را برای دولت ها به همراه دارد. 
    فارغ از این موضوع، رشد اقتصادی به سرمایه زیادی نیاز دارد. بنابراین سرمایه گذاری در اقتصاد ایران باید سریع انجام شود. 

    استفاده از اوراق تامین مالی در بازارهای بین‌المللی تا چه میزان می تواند برای جذب سرمایه گذار خارجی موثر باشد؟ 

    برای این کار بهتر است که ابتدا دولت ایران در یک بورس بین المللی اوراق قرضه منتشر کند. با توجه به این که ایران منابع زیادی دارد و تا به حال در سطح بین المللی مقروض نبوده، رتبه ریسک دولت ایران پایین تخمین زده می شود. این موضوع نرخ ریسک ایران را نشان می دهد و هنگامی که شرکت های ایرانی برای انتشار اوراق قرضه به آن بازار می روند، با یک الی 2 درصد بالاتر از نرخ ریسک دولت ایران، برای آنها اوراق منتشر می شود. اما اکنون به دلیل این که نرخ ریسک قرض دولتی ایران مشخص نیست، نمی‌توان بر قرض شرکتی قیمت گذاشت.

    برچسب ها