
عصر بازار- همزمان با دهمین سالگرد اصلاحات بازار برق و تدوین پانزدهمین برنامه پنجساله، «چین» در نقطه عطفی تاریخی قرار گرفته است؛ جایی که تصمیمات امروز، مسیر این کشور را برای دستیابی به «نقطه صفر خالص انتشار کربن» و ایفای نقشی تعیینکننده در گذار جهانی انرژی رقم خواهد زد.
به گزارش پایگاه خبری «عـصر بازار» به نقل از بورس انرژی ایران، در آستانه برگزاری نشست «BNEF شانگهای 2025»، سیاستگذاران، سرمایهگذاران و رهبران صنایع در حال ارزیابی مسیر پیشروی اصلاحات، تامین مالی و حضور بینالمللی چین در عرصه انرژیهای تجدیدپذیر هستند.
با نزدیک شدن به سیامین کنفرانس اعضای کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل (COP30) و افزایش فشارها برای «کربنزدایی» سریعتر، این تصمیمات در عرصه جهانی نیز تاثیرگذار خواهند بود.
این موضوعات در «نشست 2025 بیانایاف شانگهای» (BNEF Summit Shanghai 2025) در کانون توجه قرار خواهند گرفت و سیاستگذاران، سرمایهگذاران و رهبران صنایع به بحث و تبادل نظر در مورد آینده اصلاحات در صنعت برق، تامین مالی و نقش «چین» در بازارهای بینالمللی انرژی پاک خواهند پرداخت.
دگرگونی چین در اصلاحات در بازار برق
اصلاحات بازار برق «چین»، شیوه تجارت و قیمتگذاری برق را دگرگون کرده است. در دهه گذشته، این سیستم از تعرفههای ثابت و خرید تضمینی به سمت تجارت رقابتی در بازار عمدهفروشی، سازوکارهای مبتنی بر بازار برای «خدمات جانبی» و انتقال تدریجی هزینهها به مصرفکنندگان نهایی حرکت کرده است.
پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر به طور خاص تحت تاثیر قرار گرفتهاند، زیرا گسترش «بازارهای نقدی» (spot markets) به پدیده «افت شدید قیمتها در اثر مازاد عرضه» (price cannibalization) دامن زده است.
پیش از سال 2015، توسعهدهندگان عمدتاً از طریق گسترش سریع ظرفیت تولید و بهرهگیری از روابط خود با دولتهای مرکزی و محلی برای کسب مجوز، با یکدیگر رقابت میکردند. با کاهش رشد تقاضا، این مدل ناپایدار از آب درآمد و زمینه را برای اصلاحات فراهم کرد. پیشرفت در استانهای مختلف یکسان نبوده و طراحی بازار «چین» همچنان با هنجارهای جهانی متفاوت است که این امر آن را به یک چالش و در عین حال یک مطالعه موردی منحصربهفرد برای گذار انرژی در جهان تبدیل کرده است.
ورود قدرتمند چین به بازارهای انرژی پاک
شرکتهای چینی در حال گسترش حضور خود در بازارهای جهانی انرژی پاک هستند و در شش سال گذشته به طور متوسط سالانه 4 تا 5 گیگاوات در ظرفیت تولید برق بادی و خورشیدی در خارج از کشور سرمایهگذاری کردهاند. این سرمایهگذاریها بر پایه توانمندی «چین» در تولید تجهیزات استوار است و نفوذ این کشور را در گذار جهانی انرژی گسترش میدهد.
منطقه «آسیا و اقیانوسیه»، به رهبری «استرالیا» و «آسیای جنوب شرقی»، همچنان مقصد اصلی این سرمایهگذاریهاست. در قاره «آمریکا»، فعالیتها در «برزیل» و «مکزیک» متمرکز شده، در حالی که در «اروپا»، «بریتانیا» و «اسپانیا» به دلیل بازارهای بالغ و سیاستهای پایدار خود برجسته هستند. در «خاورمیانه» و «آفریقا» نیز، توسعهدهندگان چینی در «امارات متحده عربی» و «عربستان سعودی» فعال هستند، جایی که اهداف بلندپروازانه در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر همچنان سرمایهگذاران را به خود جذب میکند.
پیشروی بانکهای جهانی در سرمایهگذاری انرژیهای کمکربن
در سال 2024، بانکهای پیشرو جهان تقریباً به همان اندازهای که در سوختهای فسیلی سرمایهگذاری کردند، به تامین مالی انرژیهای کمکربن نیز پرداختند. به ازای هر دلار تامین مالی در نفت، گاز طبیعی یا زغالسنگ، 89 سنت به شرکتها و پروژههای انرژی کمکربن، از جمله انرژی بادی، خورشیدی و شبکههای برق، اختصاص یافت. «چین» نیز شاهد روند مشابهی بود.
در سال 2025، «بلومبرگانایاف» (BloombergNEF) افزایش جزیی در حجم تامین مالی سوختهای فسیلی را ثبت کرد، اما تامین مالی بدهی برای پروژههای کمکربن در سرزمین اصلی «چین» به بالاترین سطح خود از سال 2021 رسید. در همین حال، انتشار اوراق قرضه مرتبط با سوختهای فسیلی بسیار پایینتر از سطح سالهای 2021-2022 باقی ماند. این ترکیب، «نسبت تامین مالی بانکی عرضه انرژی» (Energy Supply Banking Ratio) چین را که به بررسی تامین مالی بانکی برای انرژیهای کمکربن در مقایسه با سوختهای فسیلی میپردازد، افزایش داد.