عصر خودرو

همیشه پای «عربستان» در میان است

عصر بازار- اگر دوران دبیرکلی اوپک را به دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی تقسیم کنیم، ایران فقط در دوره نخست، کرسی دبیرکلی این سازمان بزرگ نفتی را به دست آورده است؛ رخدادی عجیب اما واقعی.

همیشه پای «عربستان» در میان است
نسخه قابل چاپ
سه شنبه ۱۸ خرداد ۱۳۹۵ - ۱۰:۳۴:۰۰

    به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از فرهیختگان، عجیب‌تر آنکه ایران در شرایطی فقط یک دوره دبیرکلی اوپک را برعهده داشت که همان یک دوره نخستین دوره رسمی تشکیل این سازمان هم بود. بیشتر پژوهشگران حوزه نفت و انرژی متفق‌القول بر این باورند که نقش سیاست و بازی‌های سیاسی در اوپک از زمان پیروزی انقلاب اسلامی پررنگ‌تر شده است؛ به‌خصوص بعد از بالا گرفتن مناقشه در مسائل مختلف میان ایران و عربستان. رنگ و بوی سیاسی آنجا به این سازمان نفتی و اقتصادی نفوذ کرد که همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی نحوه تعیین دبیرکلی این سازمان نیز تغییر کرد. پیش از انقلاب اسلامی «فواد روحانی» به نمایندگی از ایران به مدت چهار سال ریاست دوره‌ای اوپک را برعهده داشت. در این دوران دبیرکلی اوپک به صورت چرخشی بین کشورهای عضو در گردش بود.

    مثلا پس از ریاست ایران، سایر اعضای موسس به ترتیب عراق، کویت، عربستان و ونزوئلا به‌عنوان دبیرکل‌های اوپک انتخاب شدند. اما با پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن آغاز جنگ میان دو عضو اصلی اوپک یعنی ایران و عراق ورق برگشت و همه چیز تغییر کرد. درست زمانی که نوبت ایران بود تا به‌عنوان دبیرکلی این سازمان انتخاب شود، سایر اعضای اوپک با ریاست ایران مخالفت کردند. از همان سال تا به امروز نحوه تعیین دبیرکلی اوپک براساس اجماع همه اعضا انجام و در صورتی که حتی یکی از اعضا مخالف کاندیدای موردنظر باشد، آن فرد انتخاب نمی‌شود. هفته گذشته هم اعضای اوپک بر دبیرکلی «محمد بارکیندو» نیجریه‌ای اجماع کردند تا این تصمیم آنان پایانی باشد بر ریاست 14ساله «محمد سالم البدری» لیبیایی. اما ابهام درباره این سازمان این است که چرا در حدود چهار دهه گذشته ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت، نقش کمرنگی در دبیرکلی اوپک دارد؟ «فرهیختگان» در گفت‌وگو با کارشناسان حوزه انرژی چرایی یک دوره بودن ایران به‌عنوان دبیرکلی اوپک را بررسی کرده است.


    مخالفانی از جنس دلواپسان منطقه
    محمود خاقانی، کارشناس انرژی | ایران فقط در یک دوره آن هم در ابتدای تاسیس اوپک دبیرکل بود. بعد که نوبت به ایران رسید، این رخداد با پیروزی انقلاب اسلامی مصادف شد و در نهایت مشهور است که انقلاب اسلامی موجب شوک دوم قیمت نفت در بازارهای جهانی در سال 1979 شد. بنابراین سازمان اوپک که قرار بود سازمانی اقتصادی باشد، به‌گونه‌ای دیگر کارش را ادامه داد. از همان زمان کسانی در منطقه دلواپس بودند که جمهوری اسلامی ایران موفق شود. بنابراین شرکت‌های نفتی که امروز به غول‌های نفتی شهرت دارند و همین‌طور دولت‌های هوادار رژیم گذشته بر آن شدند تا نقش ایران در اوپک تضعیف شود و متحد شدند که ایران نتواند دبیرکل اوپک شود. امروز هم همان اهداف سیاسی اما با شکل دیگری در این سازمان دنبال می‌شود. اما در درجه نخست می‌بینیم آقای زنگنه به‌عنوان وزیر نفت کشور حساسیت زیادی در این زمینه به خرج نمی‌دهد؛ چراکه او می‌داند برخی از اعضای اوپک مخالف دبیرکلی ایران هستند.

    اگر ایران با این مخالفت‌ها روبه‌رو نبود، می‌توانست با تدبیر به بازار نفت امید بدهد. اما اعضای اوپک از روی نادانی مخالف ایران هستند. در این مخالفت‌ها عربستان و دوستانش نقش عمده‌ای دارند. این کشور در پی این است که ایران دبیرکل اوپک نشود. به همین دلیل اجلاس دوحه را برگزار کردند که با شکست هم روبه‌رو شد. آقای زنگنه باز هم این را می‌داند که اوپک دیگر سازمانی نیست که در بازار جهانی تاثیر خاصی داشته باشد، به همین دلیل اصرار زیادی هم بر دبیرکل شدن ایران ندارد. او تصمیم درستی گرفت که رای مثبت به کاندیدای نیجریه‌ای داد؛ چراکه در غیر این صورت متهم می‌شد که سازمان را به هم ریخته است.

    نفوذ سیاست در اوپک
    نرسی قربان، کارشناس اقتصاد انرژی | نخستین دبیرکل اوپک «فواد روحانی» بود. کسی که در دوره چهار ساله خود اوپک را شکل داد و طرح‌ریزی کرد. بعد از آن دبیرکلی میان کشورهای دیگر می‌چرخید. تا اینکه انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی علیه ایران رخ داد. در این ایام چون جنگ میان ایران و عراق بود، چرخش دبیرکلی به هم ریخت و قرار شد اعضا با اجماع یکی را انتخاب کنند. اما امروز به‌دلیل مسائل مختلف سیاسی موجود در منطقه و همین‌طور مباحث و برخی اختلاف‌های سیاسی که میان برخی اعضای اوپک وجود دارد، احتمال اینکه کاندیدایی از عربستان یا ایران به‌عنوان دبیرکل انتخاب شود، دور از ذهن است؛ چراکه هر دو کشور به هم رای منفی خواهند داد.

     

    جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( http://telegram.me/asrebazar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.

    برچسب ها