عصر بازار- "نیاز سیمان ایران به بازارهای جدید صادراتی"؛ شاید بتوان این موضوع را راه حل خروج صنایع مختلف از رکود و بحران بهویژه صنعت سیمان در کشور دانست؛ صنعتی که جانش به رونق بازار ساخت و ساز مسکن و نیز اجرای پروژههای عمرانی بسته است و حالا که نه ساخت و ساز رمق دارد و نه دولت درآمدی برای اجرای پروژههای عمرانی، نفسش به شماره افتاده است.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، در نگاهی کلی میتوان گفت "سیمان" یا سمنت واژهای است که از لغت سمنتوم رومی گرفته شده و قدمت آن به پیش از میلاد میرسد و مصرف آن در ساختمان پانتئون شهر رم واقع در ایتالیا که مربوط به 27 قبل از میلاد میباشد نیز دیده شده است. برخی هم کشف سیمان به شکل امروز را مربوط به معماری انگلیسی بنام ژوزف اسپدین میدانند که از پختن آهک و خاک رس در حرارت بالا و آسیاب کردن آن موفق شد ابتداییترین نوع سیمان را کشف و آن را در تاریخ 21 اکتبر 1824 به نام خود در انگلستان ثبت کند و محصول به دست آمده را سیمان پرتلند بنامد.
همچنین سیمان که از آن به عنوان مادهای که قابلیت چسباندن ذرات به یکدیگر و در نهایت بهوجود آوردن جسم یکپارچه را دارد یاد میشود، شامل ترکیب مصالح آهکی، رس، سیلیس و اکسیدهای معدنی در دمای 1400 تا 1500 درجه سانتیگراد است که پس از حرارت دادن آنها، جسمی به نام کلینکر حاصل میشود و از آسیاب کردن آن به همراه مقدار مناسبی سنگ گچ، تیپهای مختلف سیمان بهدست میآید.
از سوی دیگر، نگاهی به تاریخچه سیمان در ایران هم نشان میدهد، ورود سیمان به ایران توسط افرادی انجام شده که از آن برای ساختن بناهایی همچون کلیساها و سفارتخانهها و تاسیسات بندری استفاده میکردند.
با این وجود از آنجا که سیمان، کالایی ارزان قیمت و سنگین وزن است و مصرف آن وقتی مقرون به صرفه است که محل تولید و مصرف نزدیک به یکدیگر باشند، بنابراین پس از مدتی تصمیم بر این شد که با توجه به وفور مواد اولیه سیمان در ایران، از محل عواید حاصل از قند و شکر یک کارخانه 100تنی(روزانه) تولید سیمان تاسیس شود و بر این اساس در سال 1310 مطالعات اولیه زمینشناسی منجر به انتخاب محلی واقع در 7 کیلومتری جنوب تهران آن زمان در کنار کوه بیبیشهربانو شد و کار احداث این واحد نیز با سرمایه 8 میلیون ریالی در بهمنماه 1312 به پایان رسید و بلافاصله بهرهبرداری از آن آغاز شد.
از سوی دیگر هر چند صنعت سیمان در کشور ما عمری حدود 80 ساله دارد و 50 سال پس از ژاپن، 60 سال پس از آمریکا، 70 سال پس از آلمان و 100 سال بعد از انگلیس از این صنعت در ایران رونمایی شد اما در روزگارانی نه چندان دور در زمره یکی از صنایع سودآور و در عین حال کم ریسک و مورد توجه کشور به ویژه در سالهای رونق ساخت و ساز و خرید و فروش مسکن بوده است؛ به طوری که درآمد بالای دولتهای نهم و دهم از فروش نفت و توجه آنها به توسعه طرحهای عمرانی و همچنین احداث پروژههای مسکن مهر باعث شد تا تقاضای سیمان در داخل کشور افزایش چشمگیری داشته باشد و حتی در آن مقطع در برخی مواقع، کشور با کمبود تولید و عرضه سیمان روبهرو شود.
با این وجود امروز به دلیل عوامل مختلف از جمله رکود اقتصادی، کاهش چشمگیر ساخت و سازها، سکون پروژههای عمرانی و کلان کشور و مواردی از این دست صنعت سیمان حال و روز خوشی ندارد؛ چرا که تولید و مصرف سیمان وابستگی زیادی به ساخت و ساز و رونق پروژههای عمرانی دارد و حالا که درآمدهای نفت کشور کاهش یافته و کسری بودجه، پروژههای عمرانی در کشور را به فراموشی سپرده است و ساخت و ساز مسکن هم طالبی ندارد، صنایع مختلف از جمله سیمان جور همه این مشکلات را میکشند.
اما جدای از شرایط رکودی اقتصاد و کمبود بودجه پروژههای عمرانی و کاهش ساخت و سازها، کارخانهای تولید سیمان در کشور با مشکلاتی از جنس تامین نقدینگی و تامین مالی، تصمیم دولت برای کم کردن شمار سدسازیها و مواردی از این نوع نیز دست به گریبان هستند و باید مصایب مربوط به کاهش صادرات سیمان به کشورهای همسایه بهویژه عراق را نیز به آن اضافه کرد.
بر این اساس، عراقیها که روزگارانی نه چندان دور، سهم زیادی از بازار صادرات سیمان ایرانی داشتند طی این سالها بیکار ننشستهاند و با استفاده از دانش اروپاییها اقدام به راه اندازی کارخانههای تولید سیمان کردهاند و از سوی دیگر از سال گذشته دولت عراق در راستای حمایت از تولید داخلی خود تعرفههای وارداتی سیمان را از 5 درصد به 40 درصد افزایش داده که همه این اتفاقات موجب کاهش چشمگیر صادرات سیمان ایران به این کشور شده است.
با این وجود، اگرچه مصوبه جدید دولت عراق برای ممنوعیت واردات سیمان هم به بحرانی جدید در صنعت سیمان بدل شده است، با این حال نباید دست روی دست گذاشت و باید به دنبال بازارهای جدید بود و به نظر میرسد بازارهای دیگر کشورها همچون پاکستان، افغانستان و آسیای میانه میتواند بازار جذاب و جایگزینی برای سیمان ایرانی باشد. البته هر چند برخی کارشناسان از کشورهای آفریقایی به عنوان بازاری جایگزین برای عراق یاد میکنند اما هزینههای حمل و نقل، تحقق این رویا را در عمل کمرنگ میکند.
با این وجود رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان تازگیها اعلام کرده که قیمتگذاری سیمان به فعالان این صنعت واگذار شده و دستکم 14 تا 15 درصد افزایش بها در تیرماه امسال مورد انتظار است و این موضوع در حالی مطرح میشود که با وجود قیمتهای فعلی تقاضایی چه در داخل و چه در خارج از کشور برای سیمان تولیدی نیست، چه رسد به سیمانی گرانتر!
در مجموع باید گفت، این روزها جدای از موضوع کاهش درآمدهای نفتی که پروژههای عمرانی و سدسازی در کشور را تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش مصرف سیمان در کشور شده است، عوامل مختلفی از جمله رکود اقتصادی، کاهش چشمگیر ساخت و سازها در کشور، شرایط سوخت و برق رسانی به کارخانههای سیمان در زمستان و مواردی از این دست را نیز باید به دلایل عدم مصرف سیمان در کشور اضافه کرد که علاوه بر این موارد، کاهش صادرات سیمان هم کلیت این صنعت را تحت تاثیر قرار داده است و بر این اساس به نظر میرسد گرانی نمیتواند راه حل مناسبی برای خروج صنعت سیمان از رکودی نفسگیر باشد. به علاوه این که این روزها صنعت سیمان نه تنها در داخل بلکه در خارج از کشور نیز مشتری ندارد و پشت در انبارها از یک سو و پشت مرزها از سوی دیگر مملو از سیمان است.
جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( http://telegram.me/asrebazar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.