
عصر بازار: بورس نیویورک بزرگترین بورس، از نظر میزان معاملات و ارزش بازار سرمایه در ایالات متحده آمریکاو جهان است.
عصر بازار: این بازار بورس در شمارهٔ 11 وال استریت، منهتن جنوبی در شهر نیویورک واقع شدهاست. در حال حاضر انوایاسای یورونکست بهعنوان اپراتور بازار بورس نیویورک عمل میکند، که در پی ادغام بورس نیویورک و بورس یورونکست در سال 2007 راهاندازی شد.
تاریخچه
در تاریخ 17 می 1792، شمار 24 کارگزار بازار سهام در خیابان وال استریت نیویورک و زیر درخت نارون دور هم جمع شدند و توافق نامهای را امضا کردند، که به توافق نامه باتن وود یا درخت نارون، مشهور شد.
25 سال بعد، در هشتم مارس 1817 اعضای موسس این نهاد تصمیم گرفتند، تا با تهیه پیش نویس قانون، مراحل انجام معاملات را شفاف تر و قانومند کنند و پس از آن نیز خود را به عنوان هیأت امنای بورس اوراق بهادار نیویورک خطاب کردند و با تنظیم اساسنامه، شروع به کار بورس نیویورک را، رسمیت بخشیدند.
بازار بورس نیویورک بطور رسمی، برای اولین بار در ساختمانی اجارهای، واقع در پلاک 40 وال استریت توسط بازرگانان نیویورکی شروع به کار کرد. در آن زمان ریاست این بازار را فردی به نام آنتونی استکهلم در دست داشت و هر روز صبح لیستی از سهامهایی که قابل خرید و فروش بودند را اعلام میکرد.
در آن زمان برای ورود به هیئت مدیره بورس نیویورک نیاز به داشتن رای دیگر اعضا داشتند. علاوه بر این ورود به بازار مستلزم پرداخت پول برای خریدن جایگاه بود. در 1817 هر جایگاه 25 دلار و در 1827 هر جایگاه 100 دلار ارزش داشت.
پس از آنکه ساختمان اولیه واقع در پلاک 40 وال استریت در آتشسوزی بزرگ سال 1835 تخریب شد، این نهاد به مکانی موقتی انتقال یافت و در سال 1863 نام خود را از هیئت امنای بورس اوراق بهادار نیویورک، به بورس اوراق بهادار نیویورک تغییر داد و در سال 1865 به ساختمان 10 و 12 خیابان براد نقل مکان کرد.
مابین سالهای 1896 میلادی تا 1901، ارزش بازار بورس نیویورک با رشد 6 برابری رو به رو شد و همین امر موجب شد تا مقامات بورس نیویورک به فکر مکان تازهای برای وسعت برنامههای خود باشند، به همین جهت طی فراخوانی از هشت طراح برجسته آمریکایی، شرکت طراحی نئوکلاسیک را انتخاب کردند، تا ساختمان جدید را برای آنها طراحی و تجهیز نماید.
از سوی دیگر، در همان سال (1901)، جیپی مورگان با ساخت یک شرکت چند میلیارد دلاری که یو. اس. استیل (یا "شرکت استیل آمریکا") نام داشت، به بورس نیویورک رونق بخشید.
ساختمان جدید در شماره 18 خیایان براد، با هزینه 4 میلیون دلاری در تاریخ 22 آوریل سال 1903 ساخته شد. متراژ طبقه معاملاتی آن 42٫5 × 33 متر بود، که یکی از بزرگترین تالارهای معاملاتی در آن تاریخ در نیویورک محسوب میشد. نمای این ساختمان دارای 6 ستون بود و این ساختمان نیز به عنوان یکی از بناهای تاریخی در سال 1978 ثبت شد.
در سال 1922 ساختمانی برای ادارههای مربوط به بورس اوراق بهادار نیویورک توسط گروه Trowbridge & Livingston در شماره 11 خیایان وال استریت بنا شد و طبقه معاملاتی آن به نام گاراژ معروف شد.
در سال 1969 یک طبقه دیگر معاملاتی به این ساختمان افزوده شد که اتاق آبی نام داشت و در سال 1988 اتاقی مجهر با جدیدترین تکنولوژی برای نمایش اطلاعات بازار به نام اتاق ای بی آر به این مجموعه افزوده شد. در این میان، طبقه دیگر معاملاتی در سال 2000 میلادی به نام باند روم، در ساختمان شماره 30 خیایان براد افتتاح شد.
بعدها با افتتاح بازار هیبرید، بسیاری از عملیات بازار به صورت الکترونیکی اجرا شد و بنابر رفت و آمد کمتر سهام داران به طبقات معاملاتی، بورس نیویورک تصمیم گرفت تا در سال 2006 اتاقهای معاملاتی ساختمان شماره 30 خیابان براد را تخلیه کند.
با وجود الکترونیکی شدن معاملات و همه گیر شدن استفاده از معاملات الکترونیکی در اواخر سال 2007، بورس نیویورک تمامی طبقات معاملاتی که طی سالهای 1969 و 1988 ساخته بود را از سکنه خالی کرد.
اما در خلال این اقدامات و در تاریخ 21 آوریل سال 2005 بورس اوراق بهادار نیویورک تصمیم گرفت تا با گروه بورس اوراق بهادار آرکیپلاگو ادغام شود.
ادغامی که ساختار بورس نیویورک را به بزرگترین شرکت معاملاتی سهام تبدیل میکرد. پس از آن که اعضای هیئت مدیره بورس نیویورک در ماه دسامبر با این ادغام موافقت کردند، بورس نیویورک در سال 2006 به نام گروه بورس نیویورک معروف شد و در سال 2007 با تکمیل ادغام با بورس یورونکست، به نام بورس یورونکست نیویورک به فعالیت خود ادامه داد.
ساعات معالاتی
بورس اوراق بهادار نیویورک از دوشنبه تا جمعه از ساعت 9:30 صبح (18 بعدازظهر به وقت تهران) تا 16 بعداز ظهر (نیمه شب به وقت تهران) به معامله میپردازد.
در طبقه معاملاتی این بازار، معاملات به صورت حراج پیوسته انجام میپذیرد و معامله گران رو در روی سرمایه گذاران معامله میکنند و با جمع شدن به دور معامله گر معتمد و ناظر بازار، که توسط بورس اوراق بهادار تعیین میشود، به معامله میپردازند و ناظر با تعامل با خریدار و فروشنده، حراج را به پایان میرساند.
ناظران در بازار نیویورک، با اخذ کمیسیونی مطابق با 10 درصد، معاملات را به اصطلاح جوش میدهند و اطلاعات مورد نظر خریداران را به فروشندگان و بالعکس انتقال میدهند.
در سال 1995 مراحل حراجی در بورس نیویورک به وسیله کامپیوترهای دستی انجام گرفت و از سال 2007 تمامی معاملات سهام در بورس نیویورک به صورت الکترونیکی در بازار هیبرید انجام شد.
مشتریان از این پس میتوانستند تا سفارشهای خود را به سرعت از طریق الکترونیکی به گوش معامله گران برسانند و یا حتی در بازار حراجی وارد کنند.
حوادث خبرساز در بورس نیویورک
در تاریخ 31 ژوئیه سال 1941 میلادی، بورس نیویورک به دلیل وارد شدن آمریکا در جنگ جهانی دوم تعطیل شد و در تاریخ 28 نوامبر برای کمک رسانی مالی به جنگ از طریق فروش اوراق قرضه، فعالیت خود را آغاز کرد.
در تاریخ 16 سپتامبر سال 1920، بمبی در خیایان وال استریت در نزدیکی بورس نیویورک منفجر شد. 33 نفر را کشت و نزدیک به 400 نفر را مجروح کرد. عاملان این بمب گذاری هیچگاه معلوم نشدند. بورس نیویورک و ساختمانهای مجاور این نهاد مثل بانک جیپی مورگان چیس هنوز برای یادبود درگذشتگان آثار خرابی بر روی بنای خود را بازسازی نکرده و باقی نگاه داشتهاند.
در تاریخ 24 اکتبر 1929، سه شنبه سیاه برای وال استریت و بورس نیویورک اتفاق افتاد و افت عجیب شاخصهای این کشور، موجب شد این تاریخ به عنوان بزرگترین تراژدی بورس نیویورک نام گیرد، که به رکود بزرگ مشهور میباشد.
موج آشفتگی اول
در 1907 اولین موج آشفتگی و رکود گریبانگیر وال استریت و بورس نیویورک شد. همزمانی این موج با رکود اقتصادی ایالات متحده آمریکا و کاهش 50 درصدی شاخص سهام بازار بورس نیویورک باعث هجوم مردم و سرمایهگذاران برای پس گرفتن سرمایههای خود از بانکها و موسسات مالی شد.
سرانجام بخشی از این موج به ایالتهای دیگر آمریکا منتقل شد و بسیاری از بانکهای بزرگ آمریکا اعلام ورشکستگی کردند. بسیاری معتقدند کنترل این موج و برگرداندن اعتماد مردم و سرمایهگذاران به وال استریت توسط سرمایهگذاری به نام جیپی مورگان صورت گرفت.
در آن زمان آمریکا بانک مرکزی نداشت. مورگان با راضی کردن تعدادی از موسسات مالی و بانکهای دیگر نیویورک صندوقی برای کمک به وضعیت اقتصادی و بانکهای ورشکسته تشکیل دادند.
همچنین در نوامبر همان سال، مورگان یک شرکت بزرگ راه آهن را که به علت بالا رفتن بدهکاری بخش زیادی از ارزش سهامش را از دست داده بود خریداری کرد و همین کار بازارهای سهام نیویورک را نجات داد.
موج آشفتگی دوم
موج آشفتگی و هراس دوم در سال 1929 گریبانگیر وال استریت و سرانجام اقتصاد ایالات متحده آمریکا شد.
در اواخر دهه 1920 بورس بازی در بازار سهام نیویورک رواج داشت. رونق خوب بازار که بر پایه رشد صنایع، استوار بود، هر روز افراد زیادی را به خود جذب میکرد. کسبه بورس برای اینکه قیمت پیشنهادی خود را بالاتر ببرند، از وامهای بانکی کلان استفاده میکردند، تا جایی که از سال 1924 تا 1929 قیمت سهام بازار نیویورک تا 400٪ درصد افزایش یافت. اما با رکود صنایع، سوددهی سهام این افراد کاهش یافت و بیشتر وامهای گرفته شده، به بانکها پس داده نشد. همین امر باعث وقوع رکود در بازار بورس نیویورک شد.
در اکتبر 1929 بازار 31 واحد و قیمت شاخص سهام نیز 49 واحد کاهش یافت. تا جایی که در پایان ماه اکتبر همان سال بازار به کلی راکد شد و رو به تعطیلی گذاشت. این اتفاق جرقه بزرگترین رکود اقتصادی آمریکا را رقم زد، که تا جنگ جهانی دوم نیز ادامه پیدا کرد.
در قرن 21 نیز بحرانهای مالی زیادی باعث رکود بازار بورس نیویورک شد. در بین سالهای 2001 و 2002 حباب دات کام باعث آشفتگی بازارهای آمریکا و مخصوصاً بورس نیویورک شد. علاوه بر این، بحران مسکن آمریکا در سال 2006 موج آشفتگی و رکود در بازار بورس نیویورک ایجاد کرد.
ساختمان محل برگزاری
بازار بورس نیویورک، در 1792 در پلاک 40 وال استریت شروع به کار کرد. در 1865 این بازار به پلاک 10-12 خیابان براد (Broad Street) منتقل شد. در 22 آوریل 1903 این بازار به ساختمانی 4 میلیارد دلاری، در پلاک 18 خیابان براد منتقل شد.
در 1922 یک ساختمان برای دفاتر اجرایی بازار، در پلاک 11 وال استریت (محل کنونی بازار بورس نیوروک) بازگشایی شد. در سال 2008 بازار بورس آمریکا، با بازار بورس نیویورک ادغام شدند و سالن اصلی آن، به تالار خرید و فروش بورس نیویورک منتقل شد. حملات 11 سپتامبر به برجهای تجارت جهانی در منهتن، باعث از بین رفتن 45٪ درصد دفاتر اداری وال استریت گردید.