به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از تسنیم، سابقه سوءاستفاده از کارت‌های بازرگانی و کارت بازرگانی یکبار مصرف به سال اواسط دهه 90 برمی‌گردد؛ سو استفاده این کارت‌ها زمانی سروصدا به پا کرد که یک پیرزن مرزنشین 700 دستگاه خودروی پورشه وارد کشور کرد.  البته استفاده غیرقانونی از کارت بازرگانی یکبار مصرف رنگ و بوی جدی به خود گرفته است. قبل از این اتفاق با آنکه برخی از فعالان اتاق بازرگانی و مسئولان وزارت صمت نسبت به سو استفاده از کارت‌های بازرگانی هشدار می‌دادند؛ اما نهاد‌های نظارتی به این مسئله توجه کافی نداشتند.

به‌طورکلی برخی از تاجر نماها از کارت‌های بازرگانی سوءاستفاده می‌کنند تا مالیات پرداخت نکنند و یا تعهدات ارزی خود را در زمینه بازگشت ارز‌ حاصل از صادرات خود انجام ندهند. به همین دلیل بسیاری از افراد مبادرت به خرید و یا اجاره کارت بازرگانی سایر افراد حقیقی و یا حقوقی می‌کنند تا با استفاده از امکاناتی که کارت بازرگانی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد مبادرت به تجارت برون‌مرزی کنند. همان‌طور که گفته شد هدف این افراد بیشتر فرار مالیاتی و قاچاق کالا و ارز از مرزهای کشور است.

مسئله تعلیق کارت بازرگانی صادرکنندگانی که تعهدات ارزی را ایفا نکرده‌اند از سال‌های گذشته موردتوجه دولت قرار گرفته است؛ اما متأسفانه به دلیل عدم توجه به‌ضرورت اجرای کامل پیمان‌سپاری ارزی در شرایط تحریمی کشور، این اقدامات به‌صورت مداوم پیگیری و اجرا نشده بود.

کارت‌های بازرگانی که بالای یک میلیون دلار صادرات رفع تعهد نشده دارند، شناسایی و تعلیق شدند

در همین راستا، مهدی ضیغمی رئیس سازمان توسعه تجارت در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم با اشاره به اینکه سوءاستفاده از کارت‌های بازرگانی مجدد افزایش پیدا کرده است، گفت: باتوجه‌به تبعات این مسئله برای کشور، سازمان توسعه تجارت از حدود 2 ماه پیش دو اقدام اصلی را در دستور کار قرار داده است.

وی افزود: در مرحله اول، باتوجه‌به اختیارات وزارت صمت در بند 6 ماده 10 آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، سازمان توسعه تجارت کلیه کارت‌های بازرگانی که صادرات انجام دادند را به‌صورت هفتگی پایش کرده و درصورتی‌که میزان بازگشت ارز حاصل از صادرات آنها کمتر از حداقل مجاز در قانون یعنی 60 درصد باشد، ابتدا به صادرکننده پیامک هشدار ارسال شده و در نهایت بعد از یک ماه درصورتی‌که همچنان به تعهدات عمل نشده باشد، کارت بازرگانی آن‌ها تعلیق می‌شود.

ضیغمی با اشاره به آمار تعلیق کارت‌های بازرگانی متخلف گفت: تا کنون حدود 440 کارت بازرگانی که بالای یک میلیون دلار صادرات رفع تعهد نشده دارند، شناسایی و تعلیق شده‌اند.

ارسال پیامک هشدار برای دارندگان کارت‌های بازرگانی که فعالیت مشکوک دارند

رئیس سازمان توسعه تجارت افزود: اقدام دوم سازمان استفاده از ظرفیت کارگروه سوءرفتار تجاری است که در آیین‌نامه قانون مقررات صادرات و واردات پیش‌بینی‌شده است. اقدام قبلی ما در واقع پیشگیرانه نیست وکسانی که رفع تعهد آنها انجام نشده بعد از سررسید قانونی که حداقل 4 ماه است شناسایی و اعمال قانون می‌شوند.

وی ادامه داد: ما در کارگروه سوءرفتار تجاری مصوب کردیم کسانی که حتی سررسید مهلت بازگشت ارز آنها فرانرسیده؛ ولی بر اساس شاخص‌های طراحی شده و مصوب کارگروه، رفتار آنها با رفتار نرمال و طبیعی یک صادرکننده فاصله داشته و مشکوک هستند توسط سامانه شناسایی شده و به آنها هشدار لازم از طریق پیامک ارسال شود و در صورت عدم ارائه مستندات و اثبات عدم سوءرفتار تجاری، کارت بازرگانی آنها نیز تعلیق خواهد شد.

ضیغمی تشریح کرد: در این راستا تاکنون 90 کارت بازرگانی دارای رفتار غیرعادی شناسایی و تعلیق شده‌اند و 140 کارت بازرگانی دیگر نیز در دستور کار ارسال هشدار و تعلیق کارت قرار دارند

سوءاستفاده از کارت‌های بازرگانی در رویه صادرات متوقف می‌شود؟

رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به تخلفاتی که موجب خروج ارز از کشور می‌‎شود، گفت: نکته بسیار مهمی که در اینجا وجود دارد سازوکار پیشگیرانه طراحی شده در قانون است که در واردات اجرا شده ولی در صادرات متأسفانه تاکنون نتوانستیم آن را اجرا کنیم.

وی افزود: مطابق تبصره 3 و 4 ماده 10 آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، وزارت صمت موظف شده است کلیه دارندگان کارت بازرگانی را رتبه‌بندی کرده و سقف میزان واردات و صادرات را بر اساس رتبه هر فرد تعیین کند. با این مکانیزم افراد شناخته شده، معتبر و خوش‌سابقه امکان فعالیت گسترده پیدا کرده و افراد ناشناخته، نامعتبر یا دارای سوابق منفی میزان مجاز واردات و صادرات آنها محدود می‌شود.

ضیغمی ادامه داد: در این روش، کارت‌های بازرگانی جدید امکان فعالیت گسترده نداشته و لذا امکان ایجاد تعهدات واردتی یا صادراتی که وصول آنها از اطمینان کافی برخوردار نیست وجود نخواهد داشت. این فرایند از چند سال گذشته در ثبت سفارش واردات عملیاتی شده و تقریباً کارت‌های بازرگانی یک سال مصرف یا همان اجاره‌ای در واردات از بین رفته است.

رئیس سازمان توسعه تجارت در پایان گفت: در فرایند صادرات، باتوجه‌به همراهی گمرک در تلاش هستیم موضوع رتبه‌بندی و سقف میزان صادرات را اجرایی کنیم.  امیدواریم با تحولی که در خصوص سامانه‌ها در حوزه گمرک در جریان است این موضوع به‌سرعت اتفاق بیفتد و مسئله عدم بازگشت ارز و رواج کارت‌های یک‌بارمصرف در حوزه صادرات نیز برای همیشه حل شود.