عصر بازار- معاون سابق بانک مرکزی معتقد است: مشکلات مبادلات کمکم رفع میشود و به محض اینکه چند بانک اروپایی کار با ایران را آغاز کنند، سایر بانکها نیز وقتی ببینند از این قافله عقب میمانند وارد میدان میشوند.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از اقتصادنیوز، سیدکمال سیدعلی مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات در رابطه با عدم برقراری مراودات بینبانکی ایران با نظام بینالمللی بانکی و مشکلات متعدد در زمینه نقلوانتقال پول با وجود سپری شدن چند ماه از اجرای برجام گفت: بهطور کلی، تحریمهای اعمالشده علیه ایران دارای دو بخش اولیه و ثانویه است و تحریم مبادلات دلاری که این روزها مباحث بسیاری در مورد آن صورت میگیرد، در زمره تحریمهای اولیه قرار میگیرد و باید بپذیریم که این تحریمها به موجب برنامه جامع اقدام مشترک رفع نشده و کماکان به قوت خود باقی است.
او افزود: اینکه آمریکاییها پس از لغو تحریمها، افزون بر توافق حرکت کنند، دور از انتظار است. البته برداشت و انتظار کلی این بود که بعد از اجرای برجام این مساله نیز رو به بهبودی حرکت کند و رفع شود. هماکنون مذاکراتی هم میان مسوولان نظام بانکی ایران، اروپا و آمریکا حول این موضوع در حال انجام است. البته بانکهای بزرگ دنیا برای ارتباط با ایران اقدام به دریافت استعلام میکنند.
معاون سابق بانک مرکزی در ادامه گفت: اما اینجا دو سوال مطرح است؛ نخست اینکه آیا در نهایت اجازه تسویه دلاری به بانکها داده میشود؟ و پرسش دیگر این است که بانکهایی که در دوران تحریم، دچار جریمه شدهاند و تعهد دادهاند که با ایران کار نمیکنند اکنون چه تکلیفی دارند؟ یعنی آیا آن تعهدات منتفی شده؟ یا وزارت خزانهداری آمریکا، جریمه جدیدی برای مبادلات تازه برآنها اعمال خواهد کرد؟ به نظر میرسد، آمریکاییها هنوز پاسخ روشن و صریحی به این پرسشها ندادهاند و حتی گاهی در این ارتباط کارشکنیهایی هم انجام میدهند.
سیدعلی افزود: اما بحث دیگر مربوط به تغییر و تحولاتی است که طی دوران تحریم ایران در دنیا و در زمان قطع ارتباط ما با بانکداری دنیا در قوانین و مقررات روی داده است. در ادارات مربوط به بانکهای بزرگ در ارتباط با مسائلی مانند مبارزه با پولشویی یا تروریسم مقرراتی وضع شده است و بانکهای بزرگ باید برابر یک چکلیست رفتار کنند و در هر مراودهای تمام موارد موجود در آن چکلیست را رعایت کنند. علاوه برآن چکلیست، مواردی هم وجود دارد که به سرمایه و ترازنامه بانکهای ایرانی بازمیگردد. یعنی بانکهای بزرگ دنیا که میخواهند با ایران ارتباط کارگزاری برقرار کنند باید به این اطمینان برسند که بانک ایرانی توانایی بازپرداخت وجوه و ایفای تعهداتشان را در آینده دارا هستند. این هم یک بحث مهم داخلی است که باید در نظام بانکداری ما مورد توجه قرار گیرد.
او گفت: برداشت من به عنوان یک مدیر بانکی این است که تمام این موارد در مقوله ریسک بانک کارگزار میگنجد. اینکه بانکهای بزرگ دنیا کمی به اصطلاح وقتکشی میکنند، برای این است که زمان بخرند و از وزارت خزانهداری آمریکا مجوز بگیرند تا بتوانند بدون دغدغه با نظام بانکی ایران کار کنند.
او در پاسخ به این سوال که آیا عملکرد بانکهای ایرانی به گونهای است که مراوده با آنها ممکن است توام با ریسک باشد؟ گفت: از نظر من ریسک بانکهای ایرانی به مراتب کمتر از بانکهای کشورهای منطقه حتی کشورهای عربی و ترکیه است. به این دلیل که ایران از ذخایر قابل قبولی درحد یکصد میلیارد دلار برخوردار است؛ میزان بدهیهای خارجی بسیار کم و کمتر از 10 میلیارددلار است و همچنین ایران دارای سابقه پرداختهای خوب و به موقع حتی در زمان تحریم است. ما حتی تمام اقساط فاینانسهایمان را در موعد مقرر پرداخت کردهایم. اما اگر بانکهای خارجی بزرگ حرف از مقررات سفت و سخت پولشویی و مبارزه با ترویسم میزنند، واقعیت دارد. با وجود این، شرایط ما از برخی کشورهای منطقه بسیار بهتر است و این اظهارات صرفاً در راستای خرید زمان برای گرفتن تاییدیه کار با بانکهای ایرانی از آمریکاست.
سید علی در پاسخ به اینکه ضعف کنونی ارتباط ایران با نظام بانکی دنیا تا چه اندازه به تحریم مبادلات دلاری وابسته است؟ گفت: در بعضی موارد این مشکل بهطور غیرمستقیم به تحریم U-Turn برمیگردد. بانکهای بزرگ باید از واحدهای حقوقی خود مجوزی حقوقی دریافت کنند که بتوانند با بانکهای ایرانی کار کنند. بانکهایی که میتوانند با یورو کار کنند و نیازی به دلار ندارند، همان سرفصلهای مربوط به مبارزه با پولشویی، تروریسم، Compliance و کفایت سرمایه را مطرح میکنند.
او افزود: البته من فکر میکنم، این احتیاط بیش از اندازهای که بانکهای بزرگ اروپایی از خود نشان میدهند، به زودی شکسته خواهد شد. چرا که اقتصاد همیشه راه خود را پیدا میکند. اما این گزاره نیز صحیح است که روانسازی این تعاملات نیازمند گذشت زمان است. این نکته را نباید فراموش کرد که ایران حتی در دوران تحریم حدود 100 میلیارد دلار واردات داشته و حدود 100 میلیارد دلار نیز کالا فروخته است؛ یعنی ایران در دوران تحریم نیز 200 میلیارد دلار مبادله انجام داده است؛ اما این مبادلات گران تمام شد و با حدود 15 تا 20 درصد افزایش هزینه انجام گرفت. این مشکلات کمکم رفع میشود و به محض اینکه چند بانک اروپایی کار با ایران را آغاز کنند، سایر بانکها نیز وقتی ببینند از این قافله عقب میمانند وارد میدان میشوند.
سیدعلی خاطرنشان کرد: علاوه بر این تمام موسسات اعتبار صادراتی (Export Credit Agencies)، بیمههای اعتباری و کمپانیهایی که با ایران قرارداد بستهاند همه به نظام بانکداری کشورهایشان فشار وارد میکنند که مراودات بانکی انجام گیرد و این اتفاق اگرچه زمانبر است اما در نهایت رخ میدهد. بالاخره تحریمها برداشته شده است و این موانع هم رفع میشود. همانگونه که پیش از این مورد اشاره قرار دادم، برای این نهادها، اقتصاد و گردش پول بسیار مهم است و آنها تلاش زیادی برای اخذ مجوزهای لازم انجام میدهند. اگرچه، هنوز معاملات U-Turn دلاری در تحریم است؛ اما مبادلات یورویی با ایران مشکل ندارد و کشورهای اروپایی میتوانند به وسیله یورو با ایران تبادل داشته باشند. اکنون قدمهایی برداشته شده است و ما باید فرصت بدهیم تا نظام بانکی بتواند روابط کارگزاری خود را برقرار کند.
جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصربازار ( http://telegram.me/asrebazar) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.