به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، بر این اساس مهدی حاجی‌وند، کارشناس بازار سرمایه به تشریح شیوه‌های تامین مالی خودروسازان از طریق بازار سرمایه پرداخت که در ادامه جزئیات این گفتگو تقدیم می‌شود:

* آیا بانک‌ها دیگر مقصد مناسبی برای گرفتن تسهیلات توسط خودروسازان نیستند؟
سال‌هاست که خودروسازان عادت کرده‌اند برای تامین نقدینگی و سرمایه در گردش خود، به نظام بانکی وابسته باشند. این در شرایطی است که منابع نظام بانکی بسیار محدود است و در مقابل نیازهای صنعت خودرو بسیار.
به عبارت دیگر یکی از راهکارهای سنتی و معمول تامین مالی صنایع مختلف از جمله خودروسازان از طریق سیستم بانکی است که این موضوع علاوه بر این که زمان‌بر بوده و همچنین نیازمند وثیقه‌های سنگین نیز می‌باشد، هزینه تمام شده بالایی را نیز برای خودروسازان در پی دارد. این در حالی است که در یکی دو سال گذشته نیز بانک‌ها به دلایل مختلف همراهی لازم را برای تامین سرمایه خودرویی‌ها نداشته‌اند.
از این رو باید به دنبال منابع و روش‌های جایگزین برای حل این مشکل بود که در این میان یکی از بهترین شیوه‌ها تامین مالی خودروسازان از طریق بازار سرمایه است. در این راستا نیز بازار سرمایه در سال‌های نه چندان دور به‌عنوان جایگزین بانک‌ها در حوزه تامین مالی خودروسازان به میان آمده و شرکت‌های خودروسازی بویژه دو شرکت سایپا و ایران‌خودرو توانسته‌اند در این زمینه به روش‌های مختلف از جمله انتشار اوراق، اقدام به تامین مالی خود کنند.

* چگونگی می‌توان تامین مالی خودروسازان از طریق بازار سرمایه انجام داد؟
این موضوع به چند روش امکانپذیر است که یکی از این روش‌ها انتشار اوراق صکوک از طریق بازار ‌سرمایه و تامین ‌مالی به این روش می‌باشد که البته از این شیوه به طور معمول برای پروژه‌ها و موارد ضروری و کوتاه‌مدت استفاده می‌شود و خودروسازان با استفاده از این روش می‌توانند در مدت کوتاهی تامین مالی کنند.
این در حالی است که استفاده از روش انتشار اوراق صکوک برای تامین مالی با محدودیت‌هایی نیز همراه است؛ به طوری که سالانه تا میزان مشخصی می‌توان از این طریق جذب نقدینگی و تامین مالی کرد. بنابراین با توجه به حجم نقدینگی مورد نیاز خودروسازان این روش از تامین مالی به تنهایی نمی‌تواند جوابگوی فعالان این صنعت باشد. ضمن این که انتشار بیش از اندازه این اوراق خطر عدم استقبال سرمایه‌گذاران را نیز به همراه دارد.

* پذیرش و عرضه سهام خودروسازان در بازار سهام چطور؟
حضور در بازار سرمایه نیز از دیگر روش‌های است که به تامین مالی خوردروسازان کمک می‌کند و شرکت‌های حاضر در این صنعت می‌توانند با پذیرش و عرضه سهام خود در بازارهای بورس و فرابورس این اقدام را انجام دهند که تقریبا همه خودروسازان کشور بویژه دو خودروساز سایپا و ایران خودرو سال‌ها است که در بازار سهام حضور دارند.
در این راستا و با توجه به حضور خودروسازان در بازار سهام، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران می‌تواند به عنوان یکی از مناسب‌ترین‌های روش تامین مالی مورد استفاده قرار بگیرد.
همانگونه که اشاره شد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران، روش مناسبی برای تامین مالی شرکت‌ها بویژه خودروسازان است که از ویژگی‌های آن اینست که این روش از تامین مالی هزینه مالی برای شرکت‌ها به دنبال ندارد و شرکت‌ها با استفاده از این روش، نقدینگی قابل توجهی را جذب و برای پروژه‌های خود تامین مالی کنند.
ناگفته نماند که شرایط خودروسازان با توجه به زیان انباشته قابل توجهی که دارند و نیز مواردی چون هزینه بالای بهای تمام شده محصولات، هزینه‌های مالی سنگین و حاشیه سود اندک و سایر مشکلات مربوط به صنعت و شرکت‌های خودروسازی، این عوامل موجب می‌شود سهامداران و سرمایه‌گذاران اقبالی از خود برای حضور در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی بروز ندهند.

* افزایش سرمایه خودروسازان از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها چطور؟
تاثیر افزایش سرمایه خودروسازان از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها هم یکی دیگر از روش‌های ممکن در این زمینه است که هر چند تاثیری در گردش نقدینگی شرکت‌ها ندارد اما این افزایش سرمایه می‌تواند مورد اقبال اهالی بازار سرمایه قرار بگیرد و در پی آن  افزایش و رشد سهم خودرویی‌ها رقم بخورد که البته این نوع افزایش سرمایه تاثیری در تامین مالی بنگاه‌ها و حل مشکلات خودروسازان نقشی ندارد و تنها در کوتاه‌مدت بازدهی و رشد ارزش سهام را برای سهامداران به دنبال خواهد داشت.

* با توجه به توضیحات ارائه شده خودروسازان چگونه از طریق بازار سرمایه تامین مالی کنند؟
با توجه به توضیحات ارائه شده بنظر می‌رسد بهترین روش برای تامین مالی صنعت خودرو بویژه ایران‌خودرو و سایپا به‌عنوان دو قطب بزرگ صنعت خودرو کشور، تامین مالی در بازار سهام از طریق انتشار اوراق باشد. این تامین سرمایه از محل‌های متنوعی مثل افزایش سرمایه، اوراق سلف بورس کالا، انتشار انواع اوراق و پذیرش شرکت‌ها صورت گرفته و خواهد گرفت.
در این زمینه بازار سرمایه تجربه تامین مالی خودروسازان را دارد. به عنوان مثال اولین ابزار تامین مالی نوین استفاده‎ شده توسط شرکت ایران‎خودرو اوراق مرابحه بوده است که به حجم 7هزارمیلیارد ریال با نرخ سود 18درصد سالانه و با سررسید چهارساله منتشر شد و این شرکت از طریق انتشار اوراق رهنی نیز تجربه تامین مالی را دارد. نکته مهم این که این روش تامین مالی، از یک‌سو اصلاح ساختار و از سوی دیگر متنوع‌سازی منابع تامین مالی و کاهش ریسک ناشی‌ از تمرکز بر تسهیلات بانکی و پیش دریافت توسط مشتریان را برای شرکت‌های خودروساز به همراه دارد. از این رو با توجه به اینکه ابزارهای بدهی موجود در بازار سرمایه از قبیل صکوک و اوراق مشارکت متضمن وجود ضامن، حسابرس و سایر ارکان به هنگام انتشار است و رعایت حداقل برخی از نسبت‌های مالی از قبیل نسبت‌های بدهی استفاده از این ابزارها را برای عموم شرکت‌های خودرو‌ساز فراهم نمی‌سازد در صورت طراحی ابزار مالی متناسب با شرایط خودروسازان، امکان تغییر مسیر این روش تامین مالی به سمت بازار سرمایه وجود دارد.
همچنین گواهی سرمایه‌گذاری ویژه صنعت خودرو نیز ابرازی جدید برای تامین مالی است که چندی پیش در بازار سرمایه طراحی شد که مهمترین مزیت طراحی این اوراق، مدیریت نقدینگی برای شرکت‌های خودروساز است.

* نکته پایانی
ما تجربه استفاده از ظرفیت‌ها و ابزارهای بورس کالا در راستای تامین مالی خودروسازان را داریم و به عنوان مثال خودروی سراتو نیز به‌عنوان اولین محصول سایپا و دنا به عنوان نخستین محصول ایران‌خودرو در چند سال گذشته در بورس کالا عرضه شدند. بنابراین استفاده از ظرفیت‌های بازار سهام و بورس کالا باید مورد توجه قرار گیرد.
از سوی دیگر، بحث طراحی ابزارهای نوین هم باید به‎عنوان یکی از اصلی‎ترین منابع تامین مالی در تولید بویژه برای صنعت خودرو در دستور کار متولیان بازار سرمایه قرار بگیرد.