به همین دلیل است بورس های کالایی و یا اوراق بهادار در دنیا از جمله بورس های اوراق بهادار لندن اقدام به راه اندازی صندوق های کالایی (ETCs) و ایجاد پلت فرم معاملاتی ETC نموده اند. یکی از ساده ترین راه های متنوع ساختن سبد مالی (پورتفولیو) سرمایه گذاری در بازار کالایی از جمله طلا، گندم، و یا نفت است. از آنجایی که دسترسی به این بازارها برای اغلب سرمایه گذاران دشوار است، صندوق های کالایی (ETCs) این امکان را فراهم آورده و با توجه به اینکه صندوق های کالایی (ETCs) قابل معامله در بورس های کالایی و یا اوراق بهادار هستند، خرید و فروش آنها نیز ساده است.
معامله صندوق های کالایی (ETCs) درست مانند سهام، ساده و کارآمد هستند و طیف وسیع و روزافزونی از کالاها از جمله انرژی، فلزات و کشاورزی را دربر می گیرند.
از این رو جای تعجب نیست که سرمایه گذاران در بخش کالایی، بیش از پیش در جستجوی صندوق های کالایی (ETCs) هستند و این داراییِ جایگزین به طور فزاینده ای رشد چشم گیری را از زمان آغاز تا کنون تجربه کرده است.
صندوق های کالایی (ETCs) ابزارهای سرمایه گذاری (اوراق قرضه با پشتوانه دارایی) هستند که عملکرد شاخص کالای پایه از جمله شاخص بازدهی کل بر اساس یک کالا را پیگیری می کنند.
صندوق های کالایی (ETCs) دقیقاً مشابه با سهام معامله می شوند و از بازار ساز ویژه خود بهره می برند، براین اساس سرمایه گذاران را قادر می سازند تا در بورس معاملات مربوط به کالاها را انجام دهند. این نوع اوراق بهادار با تقاضای ناشر ایجاد و بازخرید شده و به طور کلی دو نوع هستند:
1- صندوق های کالایی تک کالایی: در این نوع، سرمایه گذاران می توانند صندوق های کالایی تک کالایی مانند طلا و نفت یا کالاهای ناشناخته تر را معامله کنند.
2- صندوق های کالایی ردیابی شاخص : در این نوع از صندوق های کالایی، سرمایه گذاران می توانند  با یک معامله در ردیابی شاخصی که طیف وسیعی از دارایی های پایه را از فهرست های کالایی وسیع گرفته تا زیر فهرست های ویژه از جمله انرژی یا دام سرمایه گذاری کند.
ویژگی های اصلی
- کالاها نشان دهنده دسته مهمی از دارایی ها برای هر دو سرمایه گذاران نهادی و سرمایه گذاران کوچک به شمار می روند و این امکان را فراهم می آورند که از سرمایه گذاری در برابر خطر تورم محافظت می کند.
- نسبت ریسک به بازده و در نتیجه بهره وری پورتفولیو را با توجه به همبستگی تاریخی کم بین کالاها و بازارهای سهام / اوراق قرضه بهبود می بخشد.
صندوق های کالایی قابل معامله در طول روز هستند و امکان دسترسی به یک بازار کالا را به شیوه ای ساده و شفاف فراهم می آورد.
به طور کلی، یک صندوق کالایی به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا:
1- به بازار کالاها به طور مستقیم دسترسی پیدا کنند؛ از آنجایی که صندوق های کالایی برای یک سرمایه گذاری مستقیم برای محصول مرتبط و یا قراردادهای مشتقه کالایی انتشار یافته اند، آنها عملکرد یک کالا و یا یک شاخص کالا را تکرار می کنند. در مورد قراردادهای مشتقه کالایی، صندوق های کالایی سرمایه گذاران را قادر می سازد تا به طور مشابه به آنچه که در طولانی مدت از طریق قراردادهای آتی و بدون اهرم بدست می آورند، دست یابند.
2- بر خلاف قرارداد های آتی، در صندوق های کالایی نیازی به انتقال از یک قرارداد آتی به دیگری نیست، نیاز به هیچ حاشیه سودی وجود ندارد و مشمول هزینه های کارگزاری / جایگزینی مربوط به قراردادهای مشتقه نزدیک به سررسید نیست، زیرا این فعالیت ها در حال حاضر در این ابزار گنجانیده شده است. در نهایت، صندوق های کالایی سرمایه گذاران را قادر می سازد تا از هزینه ها و خطرات مرتبط با ذخیره سازی کالاها جلوگیری نمایند.
3- دستیابی به یک سود کلی؛ صندوق های کالایی  که به قیمت قراردادهای آتی کالا متصل هستند، امکان دستیابی به یک سود کلی متشکل از سه جزء مختلف را فراهم می آورند:
• بازگشت فیزیکی: این بازده از نوسانات قیمت کالای پایه بدست می آید.
• بازده رول  (مثبت یا منفی): این بازده مرتبط با فروش قرارداد آتی ماه نزدیک قبل از سررسید و سرمایه گذاری مجدد درآمد حاصل در قراردادهای بعدی ماه آینده، به منظور حفظ موقعیت در کالای زمینه ای است. بازده رول می تواند منفی باشد(contango)  و این زمانی اتفاق می افتد که قیمت قرارداد آتی ماه پیش رو پایین تر از ماه آینده قیمت قرارداد آتی ماه بعدی باشد، و یا می تواند مثبت باشد (وارونگی ) که برعکس حالت بازده منفی است.
• بازده وثیقه: این بازده نیز بهره ای است که از طریق سرمایه گذاری وثیقه به دست آمده است (خرید یک قرارداد آتی نیازی به هیچ سرمایه گذاری به غیر از نگهداری یک حاشیه سود، ندارد).
• در نهایت از آنجایی که بخش بسیار وسیعی از کالاها در دنیا به دلار معامله می شوند، ارزش سرمایه گذاری به طور مثبت و یا منفی تحت تاثیر عملکرد نرخ دلار/یورو قرار می گیرد.
4- صندوق هایی کالایی دسترسی به بازار های کالایی را با هزینه کم فراهم می آورند. سرمایه گذار نیازی به پرداخت هزینه ها ورود و یا خروج و یا حق العمل کاری ندارد، هزینه های کارمزد مدیریت نیز بسیار کم هستند و متناسب با زمانی هستند که صندوق مربوطه در حال فعالیت است. در نهایت، همانند خرید هر نوع اوراق بهادار دیگر، هزینه های معامله مربوط به بانک یا کارگزاری بایستی مد نظر قرار گیرد.
شرایط و مزایای فوق باعث شده تا بورس کالای ایران که از ابتدای سال جاری در مسیری جدید قرار گرفته و بیشتر تمرکز خود را به جای توسعه معاملات فیزیکی کالاها بر راه اندازی ابزارهای مالی، متنوع و جذاب برای سرمایه گذاران و صنعتگران قرار داده، با الگوبرداری از بورس های پیشرو و با سابقه دنیا به دنبال راه اندازی صندوق های کالایی بر پایه دارایی های مختلف از جمله محصولات پتروشیمی، فلزات و زعفران باشد. براساس آخرین اخبار راه اندازی ETC ها به طور جدی در دستور کار بورس کالا قرار گرفته تا از این پس سرمایه گذاران بتوانند علاوه بر قراردادن سهام شرکت ها در پرتفوی خود، به راحتی و بدون محدودیت های مبادلات سنتی، روی کالاها نیز سرمایه گذاری کنند و سبدی به مراتب متنوع تر از گذشته را با بازده بالاتر و ریسک کمتر برای خود تشکیل دهند.
منابع:
- ETC - Borsa Italiana (www.borsaitaliana.it/etc-etn/etc-etn/home.en.htm)
- London Stock Exchange (www.lseg.com)