عصر بازار- سید رضا علوی، مدیرعامل کارگزاری بانک توسعه صادرات – اقتصاد ایران بهرفم وجود ابزارهای تامین مالی متنوع در بازار سرمایه ، سهم پایینی نسبت به بازار پول در تامین مالی بنگاهها به خود اختصاص داده است به طوری که بیش از ۸۰ درصد تامین مالی اقتصاد بر عهده بانکهاست در حالی که در کشورهای توسعه یافته تامین مالی کوتاه مدت بر عهده بانکهاست و بازار سرمایه نقش اصلی را در تامین مالی بلند مدت بر ایفا میکند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، نگاه ویژه دولتها به بازار پول و تامین مالی از طریق سیستم بانکی در سالیان گذشته، سبب شده که فعالان بخش خصوصی و بنگاههای اقتصادی نیز عمده تمرکز خود را برای تامین مالی بانکی قرار دهند و بازار سرمایه نقش محدودی داشته باشد بهطوریکه حتی آشنایی کافی با ابزارهای تامین مالی در بین فعالین اقتصادی نبوده است. بازار سرمایه برای توزیع منابع مالی و هدایت آن به بخشهای مولد اقتصاد از ظرفیت گسترده ای برخوردار است باوجود آنکه در سالهای اخیر، اقدامات بسیاری برای فعال سازی ظرفیت های این بازار انجام شده است. بر اساس اطلاعات موجود در ده ماهه ابتدایی سال 97 حجمی بالغ بر 370 هزار میلیارد ریال از طریق بازار سرمایه تأمین مالی صورت پذیرفته است؛ این رقم در کل سال 94 برابر 140 هزار، در سال 95 برابر 290 هزار و در سال 96 با رشد قابل توجه برابر 640 هزار میلیارد ریال بوده است. با توجه به پتانسیل بازار سرمایه در جمع آوری منابع مالی، با تسهیل فرآیند انتشار اوراق و حذف گلوگاه های انتشار، از یک سو میتوان فرآیند تأمین مالی و تجهیز بنگاه های اقتصادی را تسریع کرد و از سوی دیگر به دلیل حساسیت دارندگان منابع مبنی بر هدایت سرمایه های خود به طرح های دارای صرفه اقتصادی بالا، تخصیص منابع بین طرح های اقتصادی به صورت کارا تری صورت خواهد پذیرفت. به طور ویژه ابزارهایی همچون اوراق مشارکت، انواع صکوک نظیر مرابحه ، اجاره ،سلف و اوراق جعاله به منظور تأمین مالی پروژه محور و سرمایه درگردش ، کاربرد فراوانی دارند. مهمترین مزیت بازار سرمایه را می توان شفافیت و انضباط مالی به همراه تخصیص بهینه منابع برشمرد، در بودجه سال 98 کل کشور در حدود 800 هزار میلیارد ریال انتشار اوراق مشارکت و اوراق مالی اسلامی پیش بینی شده که نشانگر توجه دولت بر تأمین مالی از طریق بازار سرمایه و حل بخشی از مشکلات اقتصادی کشور با تکیه بر بازار سرمایه بوده، همچنین توجه و تأکید رئیس جمهوری و تیم اقتصادی دولت مبنی بر چابک سازی دولت و کوچک کردن دولت از طریق فرآیند خصوصی سازی که از طریق عرضه سهام شرکتها در بورس اوراق بهادار عملیاتی میشود، نشانگر اهمیت بازار سرمایه در تحقق اهداف اقتصادی دولت است. انتشار یک هزار میلیارد تومان اوراق منفعت به منظور تامین مالی پروژههای نفتی همچنین راه اندازی صندوق های پروژه و صندوق های جسورانه در سالهای اخیر از دیگر راهکارهای تامین مالی بوده که برای پروژه های اقتصادی و در بستر بازار سرمایه اتفاق افتاده است. در حال حاضر مهمترین مشکل تأمین و تجهیز مالی از طریق بازار سرمایه را می توان به وجود گلوگاه های مختلف و عدم تکمیل ارکان بازار و نیز عدم شناخت بنگاههای اقتصادی از ظرفیتهای موجود در بازار سرمایه است. برای مثال در حوزه تأمین مالی ، تعدد ارکان مختلف و وجود سازوکار ضمانت که با محوریت بانک ها انجام میشود موجب طولانی شدن فرآیند و افزایش هزینه های تأمین مالی میشود. همچنین تکمیل نهادهای مالی در بازار سرمایه نیز نقش بسزایی در توسعه بازار سرمایه خواهد داشت که از آن جمله می توان به راه اندازی مؤسسات رتبه بندی اعتباری اشاره کرد که میتواند منجر به رتبه بندی شرکت های بورسی و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سرمایه شده و همچنین منجر به بهینه شدن نرخ تأمین مالی بنگاه های اقتصادی متناسب با ریسک و رتبه اعتباری آنها شود.