عصر بازار: درحالی که سهامداران و فعالان بازار سرمایه سوار بر تب و تاب و هیجانات مذاکرات، نوسانات بازار را رصد میکنند و در تلاش هستند تا حداقل ضررهایی را که در این مدت متحمل شدهاند، جبران کنند، یونان به عنوان یکی از شرکای تجاری ایران که بدهی قابل توجهی بابت خرید نفت به ایران دارد و از اعضای اتحادیه اروپا محسوب میشود، با بحران اقتصادی گسترده خود، کشورهای حوزه اتحادیه اروپا با چالش جدی مواجه کرده است .
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار»، به هر روی هم اکنون بر فضای تالار شیشهای ایران دو موضوع و فاکتور اصلی تاثیرگذار است؛ اولین و مهمترین عامل تاثیرگذار، مذاکرات و نتیجه آن است که ظاهرا بیشتر فعالان با عینک خوشبینی، توافق را نتیجه نهایی آن میدانند. عامل دوم، افت ارزش یورو است. باید دید کاهش قیمت یورو در برابر دلار و بحران اقتصادی موجود در کشور یونان (به عنوان شریک تجاری ایران و از خریداران نفت ایران با بدهی بالا به ما) چه تاثیری بر بورس و درآمد شرکتهای صادراتی خواهد داشت. دراین باره با دکتر "علی صادقین" از کارشناسان و تحلیلگران بازار و استاد دانشگاه گفتگویی اختصاصی انجام دادهایم که با هم میخوانیم.
اجازه بدهید بحث را با مذاکرات و توافق آغاز کنیم ، بورس روزهای خوبی را پشت سر میگذارد و برحسب عادت درحال پیشخور کردن آثار مذاکرات و توافق است، درحالی که هنوز هیچ نتیجهای از مذاکرات به دست نیامده است. شما وضع را چطور ارزیابی میکنید؟
من درمجموع به نتیجه مذاکرات خوشبین هستم، چرا، چون ما هزینه بسیار زیادی را در این 12 سال به ویژه طی دو سال اخیر بابت وضع موجود و عدم تعامل و همکاری با جامعه بینالملل متحمل شدهایم، برهمین اساس به نظر من پیشرفتهای ملموس و امیدوارکنندهای در روند مذاکرات حاصل شده و امیدواریم که مذاکرهکنندگان خستگیناپذیر، از این دور با دست خالی برنگردند، اما درمجموع میتوانم بگویم توافق محتمل است مگر اینکه اتفاقی نادر بیافتد.
حال با فرض رفتار عقلانی گروه 5+1 ، و در صورت رسیدن به توافق، چه اتفاقی در بازار شاهد خواهیم بود؟
با درنظر گرفتن فرض توافق، دو بازار از این توافق تاثیر میگیرند، بازار حوزه پولی و بازار حقیقی که شامل بازار کالا و خدمات است .
برهمین اساس تحلیل خود را این طور ادامه میدهم، با وجود توافق در کوتاهمدت بازارهای پولی و سرمایه رشد چشمگیری در کوتاهمدت تجربه خواهند کرد، هرچند که بازار سرمایه این رشد را از حالا و پیش پیش درحال خوردن است اما به هر روی در کوتاهمدت رشد قابل توجهی را شاهد خواهیم بود.
حال برسیم به تغییر میانمدت؛ در این دوره شرکتهای بورسی و تولیدکننده شروع میکنند به برنامهریزی و تغییر نگاه خود به اوضاع، به عبارتی بانکها نوع فعالیت و برنامه راهبری خود را بر اساس شرایط پس از تحریم تغییر میدهند .به همین دلیل من معتقدم در گزارشهای 6 ماهه شرکتهای بورسی این تغییر در نوع نگاه و برنامهها خود را نمایان خواهد کرد و نوید بازاری خوب را به سرمایهگذاران میدهد.
د ر بازار حقیقی شاهد چه تحولاتی خواهیم بود؟
باید بگویم بازار حقیقی برخلاف بازار پولی تاثیرپذیری دارد، اما بسیار با تاخیر، یعنی در کوتاهمدت و میانمدت اتفاق خاصی در حوزه بازار حقیقی نمیافتد. تولید همچنان در برابر شوکهای مثبت بی کشش است. به عبارت دیگر میخواهم بگویم درحالی که بازار پولی با این شوکهای مثبت و خبرهای خوب به جلو حرکت میکند اما بازار حقیقی لاک پشت وار گام برمیدارد تا بتواند برای رشد و گامهای بلندتر "ایی پی اس" یا سود بسازد که این مهم نیز تنها با رشد تولید ممکن است .
خوب حال سوالی که مطرح میشود این است، سود یا ایی پی اس چطور ساخته میشود؟ پاسخش به این ترتیب است: با ورود سرمایههای جدید، مذاکره با شرکای جدید، ورود تکنولوژیهای نو و از همه مهمتر افزایش قدرت خرید مردم .
بدین ترتیب شما هم معتقدید سال 94 حتی درصورت توافق بازهم سال سختی برای ما خواهد بود؟
بله خواهد بود، اقتصاد ایران سال بد و استثنایی را پشت سر خواهد گذاشت، هرچند قدرت تقاضا روبه رشد خواهد بود، اما این روند صعودی بطئی و کند است، زیرا شرکتهای تولیدی عرضه بی کشش از لحاظ اقتصادی دارند و افزایش تولید از بعد حقیقی سخت و زمانبر است.
یعنی هیچ بخشی از اقتصاد با توافق رشد نمیکند؟
اتفاقا قصد داشتم در دنباله سخنانم به این موضوع اشاره کنم. با انجام توافق، به طور حتم وضعیت بودجه کشور تغییر میکند و جریان نقدینگی در بودجههای عمرانی سرعت میگیرد، به همین دلیل شرکتهای بورسی درحوزه خدمات فنی و مهندسی و یا حوزههایی با بودجه عمرانی امسال رشد مناسبتری را نسبت به دیگر شرکتها تجربه خواهند کرد.
به سهامداران توصیه کدام سهمها را میکنید ؟
به سهامداران پیشنهاد میکنم که با دید بنیادی، برای سهمهایی که در طول دوران تحریم بیشترین افت را تجربه کردهاند برنامهریزی خرید داشته باشند، مانند خودرو و صنایع وابسته به آن همانند لاستیک سازیها. البته صنعت بانکداری و لیزینگ، آثار رفع تحریم را بیشتر و زودتر از دیگر صنایع تجربه خواهند کرد .
اما صندوقهای سرمایهگذاری بیشترین سود را در این میان به سهامداران خود میرسانند، سهامداران حقیقی باید بدانند با وجود توافق، به جای آنکه در صفهای خرید یا هر نوع صف دیگر بایستند و یا حتی از خرید جا بمانند، صندوقها را الگوی خود قرار دهند، زیرا از سویی شما را درصف نگه نمیدارند و از سوی دیگر سود بیشتری را به شما میرسانند.
تاثیر بحران یونان بر بورس
آقای صادقین برسیم به بخش دوم مصاحبه، یعنی بحران یونان و آثار آن بر اقتصاد ایران !
یونان با واقع شدن در حوزه یورو، از شرکای خوب تجاری ایران برای خرید نفت است. ما از این کشور طلب بالایی از این بابت داریم و به صورت قدیمی و سنتی پالایشگاههای این کشور از نفت ایران با مشخصاتی که دارد، استفاده میکنند به همین دلیل بحران اخیر یورو، نمیتواند در حوزه سیاست تاثیری بر ایران داشته باشد و تنها آثار آن در حوزه تجاری و مبادلاتی با این کشور و حوزه یورو است. از سوی دیگر، بخش قابل توجهی از بازارهای جهانی ایران به ویژه از نظر بورس در حوزه یورو قرار دارد. برهمین اساس ما در ابتدا شاهد کاهش شاخصهای بورس بینالمللی در حوزه یورو و اثرات این کاهش با توجه به وابستگی اقتصادها به هم در نقاط دیگر خواهیم بود.
درنتیجه تقویت دلار به یورو و حتی ین و یوآن به یورو، کاهش ارزش صادرات و تراز پرداختها در حوزه یورو و تاثیرات این وضعیت بر بازارهای ما از چند محور قابل بررسی است.
درباره تقویت دلار نسبت به یورو و اثرات آن بگویید؟
تقویت ارزش دلار گرچه میتواند پایه پولی ما را تقویت کند، اما آثاری هم بر قیمت طلا داشته و موجب کاهش قیمت اونس میشود.
به عبارت دیگر، با کاهش قیمت دلار، قیمت نفت نیز روندی نزولی را درپیش خواهد گرفت و احتمالا آمریکا نیز به عنوان یکی از کشورها تلاش خود را برای قویتر شدن دلار افزایش میدهد .
اما ایران درحوزه "های تک"، یا فنآوریهای پیشرفته و تجهیزات سرمایهای سود بیشتری میبرد، زیرا ایران بخش قابل توجهی از این تجهیزات خود را از اتحادیه اروپا خریداری میکند و با افت یورو مبادلات ما با هزینه پایینتری صورت میگیرد و از سوی دیگر با توجه به بدتر شدن تراز پرداختها در منطقه یورو، این کشورها برای مبادلات بیشتر با ما ترغیب میشوند تا بتوانند بخشی از کسری را در این میان جبران کنند. البته باید بگویم از آنجا که بخشی از ذخایر بانک مرکزی ایران نیز به یورو است، درنتیجه با کاهش ارزش یورو، ما ضررهایی از این بابت متحمل میشویم .
اما درمجموع باید بگویم تا هفته آینده باید منتظر بمانیم تا ببینیم سیاست بعدی اتحادیه اروپا در قبال این کشور چیست و اتحادیه اروپا چه عکسالعملی را در مقابل مذاکرات با یونان خواهد داشت.
بدین ترتیب تاثیر اتفاقات اخیر یونان بر بازار سرمایه ما چیست؟
بدهی بالای یونان به ایران بابت واردات نفت که رقمش هم کم نیست و همچنین اثرات آن در بازار طلاست. با کاهش ارزش یورو، بخشهایی را که با این ارز خرید میکردیم، با نزول هزینه عملیاتی و خرید مواجه میشود و سیستم بانکها و بازارهای مالی اروپایی که با ایران معامله گسترده دارند با خروج یونان از منطقه یورو، دچار مشکل میشوند.
به هر روی باید دید که آیا اتحادیه اروپا حاضر است برای ماندن یونان هزینه کند یا این که شاهد افزایش بدهیها و تمدید پرداخت بدهیهای این کشور خواهیم بود.