به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از سنا، تأمین مالی دارای مدل‌های مختلفی است که شامل مشارکت در سرمایه‌گذاری، صدور اوراق قرضه، صندوق‌های تأمین مالی، سرمایه‌گذاری به‌شرط خرید محصول و غیره بوده و این منابع به‌صورت کوتاه‌مدت یا بلندمدت تأمین می‌شوند.

لازم به ذکر است که صندوق‌های تأمین مالی دارای مدل‌های مختلفی هستند که صندوق تأمین مالی پروژه و صندوق تأمین مالی سرمایه‌گذاری نیز شامل این مجموعه می شوند. همچنین روش‌های تأمین مالی می‌تواند به‌صورت داخلی و خارجی باشد که روش‌های تأمین مالی داخلی کوتاه‌مدت، شامل وام‌های بانکی و مؤسسات تجاری، اعتبار تجاری و صدور اسناد تجاری مانند اوراق بهادار است. از طرفی ابزارهای تأمین مالی بلندمدت نیز شامل اوراق مشارکت، سهام عادی، سهام ممتاز و اوراق قرضه است. تمامی این روش‌ها به‌نوعی با بازار بورس در ارتباط هستند.

صندوق‌های تأمین مالی نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که به‌منظور تأمین مالی در بازار سرمایه تعریف و ایجادشده‌اند. صندوق‌های تأمین مالی علاوه بر تأمین بودجه مورد نظر و حمایت مالی دارای مزایای دیگری هستند که افزایش نقدینگی و کاهش ریسک‌های اجتناب‌پذیر یا غیر سیستماتیک نیز جز آن بشمار می‌رود. در حقیقت همان تأمین مالی این مزایا را به همراه خود نتیجه می‌دهد. از دیگر مزایای آن می‌توان به مدیریت حرفه‌ای و صرفه‌جویی نسبت به مقیاس نیز اشاره کرد که بهره‌مندی از این مزایای اقتصادی را بیشتر و بیشتر می‌کند. تمامی صندوق‌های مالی به‌صورت حقوقی فعالیت می‌کنند و نیازمند آن هستند تا مجوزهای لازم را از سازمان بورس اخذ کنند.

همچنین برای راه‌اندازی شرکت باید دارای طرح توجیهی مناسب باشند و از سازمان ثبت شرکت‌ها نیز مجوزهای لازم را دریافت کنند. هرکدام از این صندوق‌ها موظف هستند تا بر اساس اساسنامه خود و ظرف زمان مشخص سود یا سهام مورد نظر را به سرمایه‌گذاران خود تحویل دهند.

صندوق‌های تأمین مالی دارای انواع متفاوتی بوده که شامل صندوق تأمین مالی پروژه، صندوق‌های زمین و ساختمان و صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه است. این صندوق‌ها هرکدام در تأمین مالی بخش‌های مختلف اقتصادی فعالیت دارند و می‌توانند در حوزه مورد نظر عملکرد اقتصادی و تأمین مالی مناسبی را ارائه دهند. این صندوق‌ها با ارائه حرکت اقتصادی مشخص، نیاز مالی آن را جذب کرده و پس از اجرایی کردن آن سود یا سهام آن را به تأمین‌کنندگان پرداخت می‌کنند.

به‌طور مثال صندوق‌های زمین ساختمان با جذب سرمایه و تأمین منابع مالی شروع به انبوه‌سازی در بخش مسکن می‌کند و به تقاضای ایجادشده در این بخش پاسخ می‌دهد. همین امر سبب فعالیت و رونق دیگر واحدهای مرتبط می‌شود و درنهایت با فروش آن، سود وعده داده شده را به تأمین‌کنندگان مالی می‌پردازد.

صندوق‌های تأمین مالی علاوه بر تأمین بودجه مورد نظر و حمایت مالی دارای مزایای دیگری هستند که افزایش نقدینگی و کاهش ریسک‌های اجتناب‌پذیر یا غیر سیستماتیک نیز جز آن بشمار می‌رود. صندوق‌های زمین ساختمان با جذب سرمایه و تأمین منابع مالی شروع به انبوه‌سازی در بخش مسکن می‌کند و به تقاضای ایجادشده در این بخش پاسخ می‌دهد.

صندوق تأمین مالی زمین و ساختمان چیست؟

صندوق زمین و ساختمان جز صندوق‌های تأمین مالی است که با مجوز سازمان بورس و بر اساس قانون توسعه نهادهای مالی جدید تأسیس شده‌اند. این صندوق‌ها دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و باهدف جذب منابع مالی برای انواع پروژه‌های ساختمانی تشکیل شده‌اند. این صندوق‌ها می‌تواند به‌عنوان راه جدید در کنار وام به سازندگان مسکن در تأمین منابع مالی کمک کند و افزایش ظرفیت تولید و انبوه‌سازی را در این بخش به همراه داشته باشند. این تأمین مالی از یک‌سو باعث افزایش ساخت‌وساز و پاسخگویی به تقاضای موجود بوده و از سوی دیگر سبب می‌شود تا چرخه اقتصادی مشاغل مرتبط نیز فعال‌تر شود.

همچنین افزایش ساخت‌وساز موجب حفظ قیمت و حفظ قدرت خرید می‌شود. در حقیقت صندوق‌های سرمایه‌گذاری علاوه بر هدف اصلی خود فواید دیگری را نیز به همراه دارند. هدف صندوق زمین و ساختمان جمع‌آوری وجوه مالی از سرمایه‌گذاران بوده که از طریق آن پروژه‌های ساختمانی را ساخته و سپس به فروش می‌رساند، درنهایت با تقسیم سود کسب شده از این فروش بین سرمایه‌گذاران، به کار خود پایان می‌دهد. همان‌طور که ذکر شد این صندوق علاوه بر تأمین مالی اولیه و سود رسانی به سرمایه‌گذاران، در بخش‌های مرتبط دیگر نیز مؤثر بوده و حفظ قدرت خرید و پاسخ به تقاضا از دیگر فواید آن بشمار می‌آید.

برای اینکه صندوق زمین و ساختمان شروع به فعالیت کند ابتدا باید طرح توجیهی ساخت را تهیه کرده و ارکان آن را نیز مشخص کنند، سپس با دریافت مجوز تأسیس از سازمان بورس و ثبت صندوق در مرجع ثبت شرکت‌ها به دنبال مجوز فعالیت از سازمان بورس باشد. بعد از انجام این مراحل می‌تواند صندوق را تأسیس کرده و به جذب سرمایه و تأمین منابع مالی بپردازد که در اصطلاح به آن فروش واحدهای سرمایه‌گذاری گویند. در ادامه نیز به ساخت پروژه و فروش واحدهای مسکونی می‌پردازد و درنهایت سود مدنظر را بین سرمایه‌گذاران تقسیم می‌کند.

هدف صندوق زمین و ساختمان جمع‌آوری وجوه مالی از سرمایه‌گذاران بوده که از طریق آن پروژه‌های ساختمانی را ساخته و سپس به فروش می‌رساند، درنهایت با تقسیم سود کسب شده از این فروش بین سرمایه‌گذاران، به کار خود پایان می‌دهد. برای اینکه صندوق زمین و ساختمان شروع به فعالیت کند ابتدا باید طرح توجیهی ساخت را تهیه کرده و ارکان آن را نیز مشخص کنند.

صندوق تأمین مالی پروژه یا صندوق پروژه از دیگر صندوق‌های تأمین مالی هستند که در حوزه تأمین منابع مالی برای یک پروژه خاص فعالیت می‌کنند. این صندوق‌ها به‌صورت تخصصی و علمی طرح‌های اقتصادی گوناگون را مورد بررسی قرار می‌دهند. صندوق‌های پروژه بر اساس اساسنامه ابتدا با عنوان یک شرکت سهامی خاص به نام شرکت پروژه شروع به فعالیت می‌کنند و بعد از اینکه پروژه مدنظر تکمیل شد آن را به‌عنوان یک شرکت سهامی عام در بورس و یا خارج از بورس ارائه می‌دهند. پس از ساخت پروژه و عرضه سهام شرکت فعالیت صندوق پایان می‌یابد و سرمایه‌گذاران ابتدایی که منابع مالی پروژه را تأمین کرده‌اند به‌عنوان سهام‌دار به نسبت میزان سرمایه‌گذاری در سهام شرکت شریک می‌شوند.

شرکت مپنا در ایران یکی از شرکت‌هایی بود که فعالیت خود را این‌گونه آغاز کرده و در حال فعالیت است. همان‌طور که گفته شد این صندوق‌ها بر اساس طرح توجیهی که مجمع صندوق تصویب کرده‌اند جذب سرمایه می‌کنند و پس از ساخت و بهره‌برداری، سرمایه‌گذاران را جز سهامداران سهام شرکت می‌کنند.

مراحل فعالیت صندوق پروژه برای تأسیس تا حدودی شبیه به صندوق زمین و ساختمان است بدین صورت که ابتدا باید طرح توجیهی و ارکان آن مشخص و تهیه شود. در گام بعدی باید مجوز تأسیس از سازمان بورس اخذ شود و بعد از آن نیز صندوق نزد مرجع ثبت شرکت‌ها ثبت شود. در مرحله بعدی باید مجوز فعالیت از سازمان بورس دریافت شود و بعد از آن تأسیس صندوق صورت پذیرد. بعد از تأسیس صندوق باید منابع مالی تأمین شود که از طریق فروش واحدهای سرمایه‌گذاری این امر امکان‌پذیر است. حال باید تأسیس شرکت پروژه انجام شود و مراحل اجرای پروژه از محل صندوق مشخص می شود. بعد از انجام و پایان پروژه، شرکت پروژه به شرکت سهامی عام تبدیل شده و درنهایت تصفیه یا تبدیل صندوق صورت می‌پذیرد.

در صندوق پروژه باید مجوز تأسیس از سازمان بورس اخذ شود و بعد از آن نیز صندوق نزد مرجع ثبت شرکت‌ها ثبت شود. در مرحله بعدی باید مجوز فعالیت از سازمان بورس دریافت شود و بعد از آن تأسیس صندوق صورت پذیرد، بعد از تأسیس صندوق باید منابع مالی تأمین شود که از طریق فروش واحدهای سرمایه‌گذاری این امر امکان‌پذیر است.

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه یکی دیگر از صندوق‌های تأمین مالی است که هدف آن تأمین سرمایه مورد نیاز شرکت‌های در شرف تأسیس و یا نوپا است که دارای پتانسیل زیاد برای رشد بوده و می‌توانند بازده اقتصادی بالایی را به همراه داشته باشند. البته لازم به ذکر بوده که این بازده اقتصادی بالا همواره با پذیرش ریسک بالا همراه است. این سرمایه‌گذاری‌ها برای کسب‌وکارهای کوچک که نیاز به تأمین مالی داشته و دسترسی خوبی به این منابع ندارند مناسب است.

باید به این نکته توجه کرد که صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه از زمان بیان ایده تا انتهای انجام پروژه منابع مالی را تأمین می‌کند. معمولاً این صندوق‌ها به‌صورت هلدینگ بوده و شرکت‌هایی مانند شرکت‌های دانش‌بنیان جز زیرمجموعه‌های آن هستند. روال کاری صندوق سرمایه‌گذاری با شرکت‌های زیرمجموعه به این صورت است که در قبال تأمین منابع مالی آن‌ها، مقدار مشخصی از درصد سهام شرکت را تصاحب می‌کنند و به عبارتی شریک شرکت به ‌حساب می‌آیند. این صندوق‌ها می‌توانند در نحوه مدیریت دارایی و وجوه نقد نیز نقش ایفا کنند. همان‌طور که صندوق سرمایه‌گذاری سبب می‌شود تا بازدهی مناسب در این شرکت‌ها صورت گیرد،

از جنبه‌های دیگر نیز سبب می‌شود تا کارآفرینی و ایجاد اشتغال صورت پذیرد و همچنین رشد اقتصادی حاصل شود.

باید توجه داشت که ریسک این نوع سرمایه‌گذاری‌ها بسیار زیاد است و ممکن است فرد سرمایه‌گذار در هنگام فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خود مبلغی دریافت کند که از میزان پرداخت آن بسیار کمتر باشد. اگرچه تمهیداتی صورت گرفته تا همواره این صندوق‌ها سودآور باشد اما ماهیت این موضوع بدین صورت است که دارای ریسک بالایی است. باید در نظر داشت که وقتی یک پروژه در صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، به سود برسد درآمد بسیار خوبی را نصیب سرمایه‌گذاران خود می‌کند، به‌عنوان مثال می‌توان به استارتاپ های موفق اشاره کرد که در مدت کوتاهی، سود بسیار زیادی را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده‌اند. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که در صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، سرمایه‌گذار دیگر درگیر چالش‌ها و پیچیدگی‌های صنعت نیست.

روال کاری صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه با شرکت‌های زیرمجموعه به این صورت است که در قبال تأمین منابع مالی آن‌ها، مقدار مشخصی از درصد سهام شرکت را تصاحب می‌کنند و به عبارتی شریک شرکت به‌حساب می‌آیند. باید در نظر داشت که وقتی یک پروژه در صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، به سود برسد درآمد بسیار خوبی را نصیب سرمایه‌گذاران خود می‌کند.

تأمین منابع مالی و حمایت مالی جز بخش‌های مهم اقتصاد یک سیستم هستند که می‌تواند تأثیرات مثبتی را در فرایندهای اقتصادی داشته باشد. تا زمانی که حمایت مالی صورت نگیرد بخش‌های مختلف صنعت، کارآفرینی و درمجموع سیستم اقتصادی با مشکلات متعدد روبه‌رو می‌شود. هدف سازمان بورس و در ادامه آن مواردی مانند اوراق بهادار و اوراق قرضه، تأمین همین موارد مالی است که می‌تواند بخشی از صنعت اقتصاد را نجات دهد. علاوه بر این صندوق‌های تأمین مالی نیز در تأمین و تزریق منابع مالی به بخش‌های مختلف اقتصادی بسیار مؤثر هستند.

صندوق پروژه، صندوق زمین و ساختمان و صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه جز صندوق‌های تأمین مالی هستند که هرکدام در حیطه خود تأمین منابع مالی را به عهده دارند. صندوق زمین و ساختمان در حوزه مسکن، صندوق پروژه در زمینه پروژه‌های بزرگ صنعتی و صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه در زمینه ایده‌های نوپا و شرکت‌های دانش‌بنیان موظف به تأمین مالی هستند که در مقابل این تأمین مالی انتظار سوددهی مناسب برای سرمایه‌گذاران خود را دارند.