عصر بازار- قراردادهای آتی سبد سهام یکی از ابزارهای مشتقه است که از روز یکشنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۷ در بورس اوراق بهادار تهران راه اندازی شد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از سنا، قرارداد آتی سبد سهام نوعی قرارداد آتی با کارکرد آتی شاخص و با قابلیت تحویل فیزیکی سبد سهام در سررسید بوده و تمامی ویژگیها و مزایای عمومی قراردادهای آتی را دارد که عملاً در کنار قراردادهای اختیارمعامله، حلقه کاملکننده زنجیره ابزارهای مالی پوشش ریسک موجود در بازار سرمایه ایران خواهد بود.
قرارداد آتی سبد سهام، سرمایهگذاران را قادر میسازد تا بدون نیاز به تحلیل تک تک شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران، با داشتن تحلیل از شرایط کلان بازار یا یک صنعت خاص اقدام به شناسایی سود کنند. همچنین هزینههای معاملاتی این بازار (اعم از تکسهم و سبد سهام) بسیار کمتر از بازار سهام بوده و معاملات آن معاف از مالیات است. همچنین وجود ابزاری مانند آتی سبد سهام میتواند به پیشبینی صحیحتر جهت حرکت بازار سرمایه و تعدیل تحلیلهای خوشبینانه یا بدبینانه از اهداف عدد شاخصهای بورسی منجر شود.
مبنای محاسبات سبد سهام که بهطور دقیقتر سبد پایه نامیده میشود، بر اساس تشکیل یک دارایی تحت عنوان سبد مرجع (سبدی متناظر با سبد شاخص مورد نظر) و کوچکتر کردن سبد مرجع با یک مضرب معین (مضرب سبد) انجام میشود.
سبد حاصله که همان سبد پایه است، سبدی همگن با سبد مرجع بوده و قابلیت تبدیل به دارایی پایه قرارداد آتی را دارد و باید توسط فروشنده قرارداد آتی سبد در سررسید، به خریدار قرارداد تحویل داده شود. به عبارت دیگر، درون سبد پایه دقیقاً سهام متناظر شاخص مربوطه و با همان نسبت وجود دارد. در نحوه تعیین ترکیب سبد پایه قرارداد آتی سبد سهام، محاسبه مقدار مضرب سبد است که از نسبت ارزش سبد پایه به ارزش سبد مرجع به دست میآید. ارزش سبد مرجع در هر زمان مقداری قابل محاسبه و معلوم است.
سرمایهگذاران در بازار آتی سبد سهام، تنها در سررسید نیاز به اطلاع از محتویات سبد پایه داشته و ترکیب سبد پایه و تعداد هر یک از سهام داخل آن، تاثیری بر تصمیمات آنها در اتخاذ موقعیت و استراتژیهای معاملات ندارد. هرچند سرمایهگذار برای به دست آوردن ترکیب سبد پایه، کافی است تنها دو پارامتر عدد شاخص و ارزش بازار سبد مرجع را در اختیار داشته باشد.
اهرم در نظر گرفته شده در این معاملات برابر با 5 بوده و در کل طول دوره معاملاتی ثابت است و تنها در صورت تغییر ضرایب وجوه تضمین تغییر میکند. بنابراین ریسک تغییر اهرم، ناشی از نوسانات قیمتی قراردادهای آتی یا دارایی پایه، وجود ندارد. همچنین در تسویه نهایی قراردادهای آتی سبد سهام، اولویت با تسویه فیزیکی بوده و تسویه نقدی تنها در صورت توافق طرفین در سررسید قرارداد قابل انجام است. در حال حاضر کارمزد تسویه 0.005 ارزش بازار قرارداد در سررسید است.