عصر بازار- نشست هماندیشی بورس انرژی ایران با حضور جمعی از مدیران و معاونان وزارت نیرو، محمد نظیفی مدیرعامل بورس انرژی ایران و فعالان بخش خصوصی حوزه انرژی در مرکز همایشهای هتل قلب تهران برگزار شد؛ نشستی که در آن، ابعاد مختلف معاملات بازار برق، چالشهای نقدینگی صنعت و مسیرهای توسعه آینده بازار برق مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از سنا، در ابتدای این نشست محمد نظیفی مدیرعامل بورس انرژی ایران با اشاره به میزبانی 96 میلیون مگاوات ساعت انرژی در قالب سه تابلو آزاد، سبز و عادی به ارزش 52 همت، اعلام کرد: رفتار معاملاتی در هر یک از این تابلوها متفاوت است و این تفاوت ناشی از ماهیت متفاوت عرضه و تقاضا و شرایط حاکم بر هر بخش از بازار است.
او افزود: انتظار میرود فعالان بازار در تحلیل وضعیت معاملات، این تفاوتها را مدنظر قرار دهند و مقایسهها صرفا بر اساس یک الگوی یکسان انجام نشود، چرا که هر یک از این تابلوها منطق و سازوکار خاص خود را دارند.
مدیرعامل بورس انرژی ایران تاکید کرد: انرژی عرضهشده در تابلوهای سبز و آزاد دارای منطق اقتصادی مشخصی است و قیمتها در این تابلوها بر اساس شرایط واقعی بازار کشف میشود. لکن ما از شرایط و عملکرد تابلوی عادی بازار برق به این میزان رضایت نداریم و همانطور که فعالان صنعت هم مشاهده میکنند رفتار قیمتی برق در تابلوها مشابه یکدیگر نیست؛ این روندی است که با کاهش میزان مداخله بازیگر اصلی تابلوی عادی یعنی دولت باید اصلاح شود و در این زمینه نیاز به اراده جدی دولت و وزارت نیرو داریم.
او تاکید کرد: در حال حاضر در تابلوی سبز و آزاد منطق بازار بر معاملات حاکم است و شکلگیری قیمتها تابعی از شرایط عرضه، تقاضا و نوع انرژی ارائهشده در همان بخش است و این روند طبیعی و مطلوب بازار برق است.
مدیرعامل بورس انرژی ایران با اشاره به روند انجام معاملات تاکید کرد: شواهد نشان میدهد بازار از منطق مشخصی تبعیت کرده و تصمیمگیریها بر اساس شرایط واقعی معاملات و بدون مداخله غیرمتعارف صورت گرفته است.
او افزود: فضای فعلی بازار بیانگر آن است که نیاز به ایجاد بسترها و ابزارهای جدید بیش از گذشته احساس میشود و این موضوع بهویژه در سطح منطقهای اهمیت مضاعفی دارد. حرکت در این مسیر میتواند به تقویت اقتصاد و بهبود عملکرد این حوزه منجر شود.
مدیرعامل بورس انرژی ایران با تشریح سابقه شکلگیری قانون ماده 12 رفع موانع تولید توضیح داد: این قانون در سال 1394 به تصویب رسیده و چارچوبهای کلی آن از همان زمان مشخص شد؛ اما با وجود تصویب قانون، آییننامه اجرایی آن با فاصله زمانی طولانی و در سال 1396 به تصویب رسید و در ادامه، در سال 1400 آییننامه اجرایی به دستورالعمل اجرایی تبدیل شد. حدود سه سال نیز زمان برد تا این قانون قابلیت اجرایی در بازار پیدا کند، اما فرآیند اجرایی شدن آن با وقفههای متعدد همراه بود و عملاً نزدیک به 9 سال زمان صرف شد، بدون آنکه اجرای کامل و مؤثر قانون محقق شود و تا همین الان هم تنها 0.04 درصد این قانون اجرا شده است و این موضوع این پرسش جدی را مطرح میکند که چرا قانونی که تصویب شده با این میزان تاخیر در اجرا مواجه بوده و چه عواملی مانع اجرای کامل آن شدهاند.
مدیرعامل بورس انرژی ایران با بیان اینکه در صنعت برق با کسری شدید نقدینگی مواجه هستیم، اعلام کرد: فاصله قابل توجه میان قیمت تمامشده و قیمت تکلیفی، به انباشت بدهی سنگین وزارت نیرو به نیروگاهها و در نتیجه فرسودگی نیروگاهها به دلیل عدم انجام تعمیرات منجر شده است.
او همچنین وابستگی شدید سبد انرژی کشور به گاز را یکی از چالشهای اساسی دانست و گفت: این وابستگی به ناترازی سوخت در فصل زمستان، افزایش آلودگی محیط زیست و توسعه نیافتن انرژیهای پاک منجر شده است؛ راهکار این موضوع میتواند توسعه تابلوی برق سبز، صدور گواهی انرژیهای تجدیدپذیر و توسعه و بهینهسازی در حوزه برق باشد.
مدیرعامل بورس انرژی ایران از برنامه منظم و قاعدهمند شارژ حساب شرکتهای توزیع، جلوگیری از کنترل تابلوهای بازار برق توسط دولت، قاعدهگذاری بازارهای موازی با هدف افزایش شفافیت و رقابتپذیری و همچنین افزایش سهم معاملات در بورس انرژی ایران به عنوان برنامههای اقدام مشترک بورس انرژی و وزارت نیرو در حوزه برق نام برد.
نظیفی با اشاره به اهمیت ابعاد روانشناختی بازار و تاثیر آن بر رفتار فعالان تاکید کرد: تنظیمگری بدون توجه به این مولفهها اثربخشی لازم را نخواهد داشت و در صورت اعمال سیاستهای بیش از حد سختگیرانه و محدودکننده، این احتمال وجود دارد که بخشی از بازیگران بازار به سمت مسیرهای غیرشفاف سوق داده شوند.
او با بیان اینکه کاهش انعطافپذیری در سیاستگذاری و ارائه نشدن مشوقهای کافی میتواند به تضعیف کارکرد بازار رسمی منجر شود، افزود: برخی تصور میکنند با ابزارهای کنترلی شدید میتوان بازار را مدیریت کرد، در حالی که این رویکرد ممکن است پیامدهای معکوس به همراه داشته باشد. از این رو، تصمیمات تنظیمگری باید متناسب با شرایط اقتصادی و ویژگیهای هر بازار اتخاذ شود.
مدیرعامل بورس انرژی ایران در پایان با اشاره به ارزش حدود 890 میلیارد تومانی معاملات پساب گفت: این رقم بسیار ناچیز است، اما نقطه قوت بازار آب آن است که حوزه آبهای نامتعارف که بر اساس بند ت ماده 38 شکل گرفته است همین الان دارای بازار و سیگنال اقتصادی است و در این بازار، اعداد و ارقامی که مطرح میشود، نشاندهنده ظرفیت و پتانسیل مناسب این بخش برای حضور در بورس و استفاده از مزایای آن است.
