عصر بازار- با برنامه‌ریزی‌ها و اقداماتی که در دولت سیزدهم صورت گرفت، امروز تعداد زیادی از طرح‌های صنعت نفت با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۴ میلیارد دلار به بهره‌برداری رسید؛ این طرح‌ها شامل جمع آوری گازهای مشعل، پتروشیمی‌ها، تولید نفت، مخازن استراتژیک ذخیره سازی نفت و فراورده، خطوط انتقال و ...است.
به‌گزارش پایگاه خبری «عصر بازار» به نقل از ایسنا، با افتتاح 17 طرح نفتی در روزهای پایانی دولت سیزدهم بسیاری از وعده‌های دولت شهید رییسی از جمله جمع آوری گازهای مشعل و تکمیل طرح های نیمه تمام و توسعه زنجیره ارزش و جلوگیری از خام فروشی و الزامات قانون هوای پاک و افزایش کیفیت فرآورده‌های نفتی با بهره برداری از این طرح‌ها تا حد زیادی عملیاتی خواهد شد.
بهره‌برداری رسمی از چهار طرح ارتقای کیفی محصولات پالایشگاه تبریز
یکی از طرح‌هایی که امروز افتتاح شد ارتقای کیفی محصولات پالایشگاه تبریز، چهار طرح واحد تصفیه نفت‌گاز، خالص‌سازی هیدروژن PSA، بازیافت گوگرد SRP و بازیافت گازهای انتهای واحد گوگرد TGT بود
پالایشگاه نفت تبریز با ظرفیت پالایش روزانه 115 هزار بشکه نفت، یکی از مهم‌ترین پالایشگاه‌های کشور از لحاظ تأمین پایدار سوخت موردنیاز شمال‌غرب کشور است.
این واحد پالایشی در سال 1356 با ظرفیت اولیه 80 هزار بشکه در روز، با فناوری قدیمی راه‌اندازی شده و پس از انقلاب اسلامی، سه مرتبه طرح ارتقای کمی و کیفی محصولات در سال‌های 1371، 1392 و 1397 در این پالایشگاه اجرا شده و به بهره‌برداری رسیده است.
در دولت سیزدهم به‌منظور ارتقای کمی و کیفی محصولات این پالایشگاه و اجرای کامل قانون هوای پاک برای همه، برنامه‌ریزی و عملیات اجرایی طرح‌های کیفی‌سازی محصولات پالایشگاه تبریز با جدیت بیشتری پیگیری شد.
بهره‌برداری از خط لوله 14 اینچ انتقال فرآورده‌های نفتی تبریز- خوی- ارومیه
این پروژه در استان‌های آذربایجان شرقی و غربیبوده، که از سال 1385 با سرمایه 1000 میلیارد تومان آغاز شده، اهداف طرح، احداث خط لوله انتقال فرآورده به طول 222 کیلومتر از تبریز به خوی و سپس ارومیه و دستاورد آن انتقال فرآورده های نفتی به ظرفیت بیش از 65 هزار بشکه در روز، صرفه‌جویی سالیانه 12 میلیون لیتر گازوئیل، حذف روزانه 500 نفتکش از مسیر تردد جاده‌ای، کاهش مصرف سوخت و تلفات جاده ای، اتصال انبار نفت ارومیه به ظرفیت 120 میلیون لیتر ذخیره سازی فرآورده های نفتی به خط لوله، بهره‌برداری رسمی واحد هیدروکرکینگ (HC) پالایشگاه آبادان اعلام شده است.
افتتاح طرح‌های ذخیره‌سازی نفت و فرآورده‌های نفتی صندوق بازنشستگی
سه طرح ذخیره‌سازی نفت و فرآورده‌های نفتی صندوق بازنشستگی صنعت نفت با دستور سرپرست ریاست جمهوری و از طریق ویدیوکنفرانس به بهره‌برداری رسید.
شرکت سرمایه‌گذاری نفت قشم به‌عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی صنعت نفت، فعالیت خود را در سال 1383 با هدف سرمایه‌گذاری در دو بخش میان‌دستی و پایین‌دستی صنعت نفت و گاز در منطقه آزاد قشم آغاز کرد. این شرکت پروژه ساخت پایانه نفتی قشم با ظرفیت 6 میلیون و 500 هزار بشکه برای ذخیره‌سازی نفت و میعانات گازی را به اتمام رسانده است.
ظرفیت عملیاتی این پایانه حدود 7 میلیون بشکه و ظرفیت اسمی مخازن 6 میلیون و 500 هزار بشکه است. مخازن راهبردی قشم سهم 9درصدی از ظرفیت ذخیره‌سازی کشور دارد. در این مخازن امکان ذخیره‌سازی فرآورده‌های متنوعی از نفت سنگین تا میعانات گازی وجود دارد. این پایانه افزون بر رفع نیاز داخلی کشور به ذخیره‌سازی، نیاز کشور به ذخیره‌سازی روی شناورها یا ذخیره‌سازی در مخازن کشورهای خارجی را نیز کاهش می‌دهد.
فاز اول پایانه ذخیره‌سازی و صادراتی نفت قشم با سرمایه‌گذاری 122 میلیون دلاری شامل 6 مخزن به ظرفیت تقریبی 3 میلیون و 500 هزار بشکه به همراه استحصال زمین، مستحدثات فنی، راه‌های مواصلاتی، خطوط انتقال برق و آب و تأسیسات کنترلی و ایمنی در سال 1398 به بهره‌برداری رسید و فاز دوم پایانه ذخیره‌سازی و صادراتی نفت قشم با سرمایه‌گذاری 100 میلیون دلاری شامل 7 مخزن به ظرفیت 3 میلیون و 500 هزار بشکه همراه با تکمیل ساختمان‌ها و تأسیسات جانبی ابتدای سال 1403 به اتمام رسیده است. بخش فراساحل پایانه ذخیره‌سازی و صادراتی نفت قشم با سرمایه‌گذاری 80 میلیون یورو نیز شامل SPM و ملحقات آن با تأمین مالی خارجی تا پایان سال 1404 به بهره‌برداری می‌رسد.
پایانه ذخیره‌سازی و صادراتی چابهار با ظرفیت 40 هزار تن انواع قیر
براساس این گزارش، پروژه پایانه ذخیره‌سازی و صادراتی چابهار با ظرفیت 40 هزار تن انواع قیر با سرمایه‌گذاری 19 میلیون دلاری به بهره‌برداری رسید.
شرکت پالایش نفت جی یکی دیگر از شرکت‌های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی صنعت نفت است که تأسیسات و تجهیزات پایانه صادراتی قیر و فرآورده‌های مرتبط در بندر شهید بهشتی چابهار را با میزان ارزآوری 25 میلیون دلار به بهره‌برداری رسانده است. این پروژه در آغازبه‌کار دولت سیزدهم 5درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
محصولات قابل ذخیره‌سازی در پروژه پایانه ذخیره‌سازی و صادراتی چابهار شامل انواع قیر و فرآورده‌های نفتی سنگین است.
طرح توسعه مخازن و بندر فراسکو (فاز نخست)
طبق این گزارش، شرکت فراسکو عسلویه به‌عنوان یکی دیگر از شرکت‌های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی صنعت نفت با سرمایه‌گذاری 202 میلیون یورویی از سال 1397 اجرای طرح توسعه مخازن و بندر فراسکو را آغاز کرد و خرداد 1400 عملیات اجرایی اسکله پسکرانه تمام شد و عملیات اجرایی فاز یک مخازن آن نیز در شهریور 1402 به پایان رسید. این پروژه در آغاز دولت سیزدهم پیشرفتی 33درصدی داشت.
میزان ارزآوری سالانه این طرح بیش از 80 میلیون دلار است و از توانمندی‌های ترمینال و بندرفراسکو عسلویه می‌توان به ذخیره‌سازی طیف گسترده‌ای از فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، بزرگ‌ترین ترمینال تخلیه تراک در کشور، بارگیری مستقیم فرآورده‌های سبک و نیمه‌سبک از تراک به کشتی، واحد مرکاپتان‌زدایی میعانات گازی، واحد تولید سوخت کم‌سولفور و ارائه خدمات سوخت‌رسانی به شناورها اشاره کرد.
بزرگ‌ترین واحد هیدروکراکر غرب آسیا در پالایشگاه آبادان به بهره‌برداری رسید
بزرگ‌ترین واحد هیدروکراکر غرب آسیا به‌عنوان آخرین حلقه بخش نخست طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه نفت آبادان (فاز 2) به ظرفیت روزانه 42 هزار بشکه، به‌منظور تولید فرآورده‌های زیست‌محیطی سبک و دارای ارزش افزوده بیشتر، به بهره‌برداری رسید.
با راه‌اندازی بزرگ‌ترین واحد هیدروکراکر (شکست کاتالیستی غرب آسیا)، پالایشگاه آبادان، محصولات مرغوب و با استاندارد یورو 5، منطبق با استانداردهای جهانی محیط‌زیست در جنوب غرب کشور تولید خواهد شد، همچنین با عملیاتی‌شدن آن، کیفیت گازوئیل تولیدی در این پالایشگاه مطابق استاندارد یورو 5 خواهد شد.
ظرفیت این واحد روزانه 42 هزار بشکه است که با راه‌اندازی آن 42 هزار بشکه از نفت کوره تولیدی پالایشگاه آبادان کاهش می‌یابد و به محصولات باارزشی نظیر گازمایع، نفتای سنگین و سبک شیرین، سوخت هواپیما و نفت گاز یورو 5 تبدیل می‌شود و افزون بر ایجاد ارزش افزوده، به سبد محصولات این پالایشگاه تنوع می‌بخشد.
این طرح بسیار عظیم در دل پالایشگاه زنده آبادان و در قلب شهر آبادان اجرا شده که به‌طور طبیعی با حساسیت‌های زیست‌محیطی ویژه‌ای همراه است؛ به همین دلیل بزرگ‌ترین واحدهای بازیافت و جامدسازی گوگرد به ظرفیت روزانه 630 تن، بلندترین مشعل‌های پالایشگاهی به ارتفاع 125 و 127 متر و کامل‌ترین تجهیزات ایمنی در آن استفاده شده است.
طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان که مجری آن شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران است و با توجه به طرح‌های بازسازی و نوسازی پالایشگاه آبادان به فاز 2 معروف است، شامل پروژه‌های متعدد افزایش ظرفیت و ارتقای کیفیت از سال 1396 به دو بخش تقسیم شده و عملیات اجرایی بخش اول به اتمام رسیده است؛ اعتبار مصرفی بخش اول حدود یک‌میلیارد و 100 هزار یورو و اعتبار موردنیاز بخش دوم بالغ بر یک‌میلیارد و 700 هزار یورو پیش‌بینی شده است.
در بخش نخست، تعداد زیادی واحد فرایندی نظیر واحدهای تقطیر اتمسفریک نفت خام به ظرفیت روزانه 210 هزار بشکه، تقطیر نفت خام در خلأ به ظرفیت 100 هزار بشکه، واحدهای بازیافت گاز مایع، تولید نیتروژن مایع، تولید هوای فشرده، برج‌های خنک‌کننده آب در سال 1401 تکمیل شدند و در مدار تولید قرار گرفتند.
واحدهای باقیمانده و تکمیلی این بخش شامل واحد تولید و خالص‌سازی هیدروژن، واحد هیدروکراکر، واحدهای تصفیه آب ترش، تصفیه گاز ترش با آمین، بازیافت گوگرد و جامدسازی گوگرد، تولید آب صنعتی و مخازن است که هم‌اکنون واحد هیدروکراکر در مرحله بهره‌برداری قرار گرفته است و دیگر واحدها نیز تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهد رسید.
طرح پتروپالایش دهلران به بهره‌برداری رسید
طرح پتروپالایش دهلران با سرمایه‌گذاری 1.4 میلیارد دلاری از سوی صندوق بازنشستگی صنعت نفت با دستور سرپرست ریاست جمهوری از طریق ویدیوکنفرانس به بهره‌برداری رسید. این طرح در منطقه موسیان دشت عباس در زمینی به وسعت بیش از 100 هکتار با هدف جمع‌آوری گازهای همراه نفت احداث شده و با اجرای این طرح که به ان‌جی‌ال 3100 نیز معروف است، 9 مشعل میدان‌های چشمه‌خوش، پایدار غرب، دانان، سروک و آذر و دهلران خاموش می‌شود.
ارزش محصولات ان‌جی‌ال 3100 بیش از ٤ میلیون دلار در سال برآورد شده و خوراک این طرح شامل گاز شیرین از میدان چشمه‌خوش به مقدار روزانه 60 میلیون فوت‌مکعب، گاز ترش از میدان دهلران، دانان و آذر به مقدار روزانه 120 میلیون فوت‌مکعب، گاز شیرین از میدان پایدار مخزن آسماری به مقدار روزانه 20 میلیون فوت‌مکعب و گاز ترش از میدان پایدار مخزن بنگستان به‌مقدار روزانه 40 میلیون فوت‌مکعب است.
محصولات نهایی ان‌جی‌ال 3100 شامل +C2 برای انتقال به پتروشیمی دهلران به مقدار سالانه یک‌میلیون و 50 هزار تن، میعانات گازی برای انتقال به واحد بهره‌برداری چشمه‌خوش به‌مقدار روزانه 850 بشکه، گاز شیرین به‌مقدار روزانه 77 میلیون فوت‌مکعب و 400 تن گوگرد است.
این طرح درمجموع ظرفیت دریافت 240 میلیون استاندارد فوت‌مکعب خوراک را دارد که از این مقدار 80 میلیون استاندارد فوت‌مکعب گاز شیرین و 160 میلیون استاندارد فوت‌مکعب گاز ترش از مجموع سه کمپرسورخانه دریافت خواهد شد. از این محل، سالانه یک‌میلیون و 55 هزار تن محصول +C2 به‌عنوان خوراک واحد الفین پتروشیمی دهلران و روزانه 150 میلیون فوت‌مکعب گاز شهری، 850 بشکه میعانات گازی و 400 تن گوگرد تولید می‌شود.
همچنین طرح پتروشیمی دهلران در 45 کیلومتری پتروپالایش دهلران در حال ساخت است که شامل یک واحد 650 هزار تنی الفین، یک واحد 300 هزار تنی HDPE (پلی‌اتیلن سنگین)، یک واحد 300 هزار تنی LLDPE (پلی‌اتیلن سبک خطی) و یک واحد 160 هزار تنی PP (پلی‌پروپیلن) است.
طرح الفین دهلران هم‌اکنون با پیشرفت 50درصدی تکمیل نشده و تا بهره‌برداری از آن باید هزینه نگهداری واحد داده می‌شد، بنابراین مجموعه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت و شرکت سرمایه‌گذاری اهداف با بررسی‌های لازم تمهیدی اندیشیدند تا ظرفیت خالی پتروشیمی بندرامام برای دریافت خوراک +C2 با یک خط لوله 180 کیلومتری از پتروپالایش دهلران به پتروشیمی بندر امام تأمین شود. این خط لوله با میانگین پیشرفت ماهانه 13درصد که در نوع خود نوعی رکورد به‌شمار می‌رود، در مدت حدود هشت ماه اجرا شد.
فاینانس این پروژه از سوی پتروشیمی بندر امام تأمین شد و پتروپالایش دهلران نیز آن را انجام داد. برای اجرای کل این خط لوله نزدیک 55 میلیون یورو سرمایه‌گذاری شده است که اگر این تدبیر تا بهره‌برداری واحد الفین پتروشیمی دهلران اندیشیده نمی‌شد، باید شاهد سوزاندن گازهای همراه در منطقه و ایجاد آلایندگی می‌بودیم.
تاکنون نزدیک یک میلیارد و 100 میلیون یورو در طرح پتروپالایش دهلران سرمایه‌گذاری شده که شامل طرح پتروپالایش دهلران به همراه ایستگاه‌های تقویت فشار گاز، خطوط لوله خوراک و محصول و خط لوله 180 کیلومتری است و درآمد سالانه اجرای این طرح نزدیک به 700 تا 760 میلیون دلار برآورد می‌شود.
واحد سولفور ریکاوری این شرکت بزرگ‌ترین واحد سولفور ریکاوری کشور است، همچنین پروژه خط لوله 60 کیلومتری انتقال خوراک از ایستگاه تقویت فشار دهلران تا ان‌جی‌ال 3100، یک لوله 16 اینچ است که خوراک ترش ایستگاه دهلران را به مجتمع می‌رساند. این خط لوله، لوله‌هایی با متریالی خاص و بدون درز دارد. برای نخستین بار شرکت لوله‌سازی داخلی این سایز لوله را در داخل کشور ساخت که به‌طور صددرصد اجرا و آزمون شده و هم‌اکنون آماده انتقال خوراک است.
