عصر بازار- در سال‌های گذشته مالیات سیگار همواره موضوعی مورد مناقشه بین تولیدکنندگان و دست‌اندرکاران وزارت بهداشت بوده است. اما سال ۱۴۰۰ این مناقشه جدی‌تر و طولانی‌بود و در نهایت هم به نوعی تولیدکنندگان پیروز میدان بودند.
به گزارش پایگاه خبری«عصر بازار» به نقل از ایسنا، ماجرا از اینجا شروع شد که از دی ماه سال قبل مقرر شده بود مالیات سیگار در قالب قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده تجمیع شود و هر سال پنج واحد درصد به آن اضافه شود که در لایحه بودجه 1401 هم بر همین اساس مالیات سیگار تعیین شده بود. اما کمیسیون تلفیق برای هر کارتن سیگار تولید داخل دو میلیون و 300 هزار تومان و در هر کارتن سیگار خارجی سه میلیون تومان مالیات نخی پیش بینی کرد که 820 درصد نسبت به مالیات نخی سال 1399 سیگار افزایش داشت. این موضوع از زمانی که مطرح شد، انتقادات زیادی از سوی تولیدکنندگان سیگار، وزارت صمت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به همراه داشت و در نهایت هم مجلس شورای اسلامی با این بند مخالفت کرد.
در مقابل تولیدکنندگان که افزایش ناگهانی مالیات را عامل قاچاق سیگار می‌دانند، دست‌اندرکاران وزارت بهداشت معتقدند ایران کمترین مالیات را بر محصولات دخانی دارد و قاچاق فقط بهانه و توجیهی برای جلوگیری از افزایش مالیات و متقاعد ساختن دولت و مجلس برای عقب نشینی از تصمیماتی که می‌تواند منجر به کاهش مصرف مواد دخانی از یک طرف و به کارگیری مالیات دریافت شده برای رفاه مردم شود، است.
بعد از مخالفت مجلس هم دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت از کاهش 61 درصدی درآمد مالیات بر دخانیات در بودجه 1401 خبر داد و خواستار ورود دستگاه‌های نظارتی و شورای نگهبان به این موضوع شد که در نهایت محقق نشد.
بالاخره چه کسی مافیا است؟
در این میان مخالفان و موافقان افزایش مالیات سیگار طی سال‌های اخیر بارها یکدیگر را مافیا خطاب کرده‌اند. مسئولان بهداشتی معتقدند مافیا مانع افزایش مالیات سیگار است و تولیدکنندگان هم می‌گویند مافیا در بین کسانی که به دنبال افزایش ناگهانی مالیات سیگار نفوذ کرده است.
با این حال تاکنون هیچ نهاد ناظری به این اتهامات رسیدگی نکرده و به نظر می‌رسد این موضوع باید مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گیرد.
وضعیت تولید و قاچاق سیگار در سال 1400
در همین بستر زمانی نگاهی به وضعیت تولید و قاچاق سیگار هم خالی از لطف نیست. آخرین آمار مربوط به وضعیت تولید و قاچاق سیگار مربوط به 9 ماهه سال 1400 است که بر اساس آن تولید سیگار در مدت یاد شده با 10 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال 1399 به بیش از 45 میلیارد و 588 میلیون نخ سیگار رسیده است. هرچند طبق اعلام انجمن تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی این افزایش بیشتر مربوط به تولیدکنندگان بین‌المللی بوده و تولیدکنندگان داخلی به دلیل اعمال مالیات نخی در سال قبل با کاهش تولید مواجه شده‌اند.
در پی این افزایش تولید و با توجه به اینکه میزان مصرف 9 ماهه سیگار 48 میلیارد و 750 میلیون نخ برآورد شده و همچنین توقف واردات رسمی سیگار از سال 1397، برآورد قاچاق سیگار هم با 49 درصد کاهش، از هفت میلیارد و 390 میلیون نخ سیگار در 9 ماهه سال 1399 به سه میلیارد و 740 میلیون نخ سیگار در مدت مشابه سال قبل رسیده است.
